ABD'de tüketici harcamaları Aralık ayında ikinci ay üst üste düştü. Bu da ekonominin 2023'e girilen günlerde daha yavaş bir büyüme trendine girdiğini gösteriyor.
Enflasyondaki düşüş sürerken Merkez Bankası'nın (FED) gelecek hafta faiz artırımlarının hızını yavaşlatması bekleniyor.
Ticaret Bakanlığı'nın bugün yayımladığı rapor, kişisel gelirde Aralık ayında, son sekiz ayın en düşük kazancını gösterdi. Bu kısmen tüketici harcamaları için iyiye işaret olmayan ılımlı ücret artışını yansıtıyor.
ABD'de ekonomik faaliyetlerin üçte ikisinden fazlasını oluşturan tüketici harcamaları geçen ay yüzde 0,2 azaldı.
2023'e zayıf girilmesi, resesyon riskini yılın ikinci yarısına kadar arttırırken diğer taraftan FED'in aşırı agresif para politikasını sürdürme ihtiyacını azaltıyor.
FED'in 1980'lerden bu yana en hızlı faiz arttırma döngüsüne girmesi, enflasyondaki gerilemenin ilk aşamalarında konut ve üretim piyasasını durağanlığa sürükledi.
Daha yüksek borçlanma maliyetleri, genellikle krediyle satın alınan mallara olan talebi azalttı. Halkın ürün harcamalarında da düşüşler görüldü. Aralık ayında, azalan benzin fiyatlarına rağmen kısmen benzin istasyonlarındaki satışlarda da gerileme görüldü.
Motorlu taşıtlar, eğlence ürünleri ve ev mobilyaları ve ekipmanları gibi uzun ömürlü mallara yapılan harcamalar yüzde 1,9 azaldı. Dayanıklı tüketim malları harcamaları Kasım'da yüzde 3,0 düştü.
Hizmet harcamalarındaki artış, tüketimi sabit tutmaya yarasa da, özellikle düşük gelirli bazı haneler, COVID-19 salgını sırasında biriken tasarrufları tüketerek kazanımların kapsamını kısıtladı.
Hizmetlere yapılan harcamalar geçen ay yüzde 0,5 artarak Kasım ayındaki artışla aynı seviyeye geldi. Hizmet harcamaları, barınma ve kamu hizmetleri, hava yolculuğu ve sağlık hizmetlerinin yanı sıra eğlence sektörüyle desteklendi.
Ilımlı ücret artışı
Kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi (PCE) geçen ay yüzde 0,1 arttı. Kasım ayında da aynı oranda artış yaşanmıştı.
Aralık ayına kadar olan 12 ayda PCE fiyat endeksi yüzde 5,0 arttı. Bu, Eylül 2021'den bu yana en küçük yıllık artışa denk geliyor. Kasım ayında yüzde 5,5'lik bir artış yaşanmıştı.
Değişken gıda ve enerji bileşenleri çıkartıldığında PCE fiyat endeksi, Kasım ayındaki yüzde 0,2 artışın ardından yüzde 0,3 arttı. Çekirdek PCE fiyat endeksi, Kasım ayındaki yüzde 4,7'lik artışın ardından Aralık ayında yıllık yüzde 4,4 artışla Ekim 2021'den bu yana en düşük artışını kaydetti.
FED para politikaları için PCE fiyat endeksini takip ediyor. Diğer enflasyon göstergeleri de önemli ölçüde azaldı.
FED geçen yıl politika faiz oranını 425 baz puan arttırarak sıfırdan yüzde 4,24-4,50 seviyesine çekmişti. Bu da 2007'den bu yana en yüksek faiz oranına işaret ediyor.
Enflasyondan etkilenen tüketici harcamaları, yüzde 0,2'lik düşüşün ardından Aralık ayında son bir yılın en büyük düşüşüyle yüzde 0,3 azaldı.
Bu da ilk çeyreğin başlangıcında tüketici harcamalarını daha yavaş bir büyüme seviyesine taşıdı. Kişisel gelir yüzde 0,2 artarak, Nisan ayından bu yana görülen en küçük artışı kaydetti. Kişisel gelirler Kasım ayında ise yüzde 0,3 artmıştı.
Maaşlar Kasım ayındaki kişisel gelir artışıyla uyumlu olarak yüzde 0,3 arttı. Ancak enflasyon azalırken tüketicilerin satın alma gücü de artıyor. Enflasyon hesaplandıktan sonra evlere giren gelir yüzde 0,2 arttı. Tasarruf oranı Kasım ayındaki yüzde 2,9'dan son yedi ayın en yüksek seviyesi olan yüzde 3,4'e çıktı.
FED'in agresif para politikası sona erecek mi?
Bu durum FED'in son 40 yılın en yüksek seviyesine gelen enflasyonu tekrar eski seviyesine indirmek amacıyla geçen yıl başlattığı 1980'lerden bu yana en agresif para politikasını sonlandırabileceğini gösteriyor. FED enflasyonu yüzde 2 hedef oranına indirmeye çalışıyor.
FED politika yapıcıları, faiz oranlarının nihayetinde biraz daha yükselerek yüzde 5'in biraz üzerine çıkmasını bekledikleri sinyalini vermiş ve enflasyonla savaşı kesin olarak kazanmak için bu yıl faiz oranlarını düşürmeyi beklemedikleri uyarısında bulunmuşlardı.
Ancak piyasalar Mart'tan sonra çeyrek puanlık bir artış şansını düşük görüyor ve tüketicilerin harcamalarını geri çektiğini gösteren hükümet raporunun ardından, Eylül'de faiz indirimlerinin başlayabileceğine inanılıyor.
