ABD Ticaret Bakanlığı'nın bugün açıkladığı verilere göre Amerika'da perakende satışlar, Aralık ayında beklenenden daha fazla düştü. Bu düşüşte motorlu araç satışlarındaki ve diğer ürünlerdeki azalma etkili oldu. Bu durum, 2023 yılına girildiğinde tüketici harcamalarının ve genel olarak ekonominin daha zayıf bir büyüme çizgisi izlediğine işaret etti.
Satışlardaki geniş kapsamlı gerileme ve enflasyondaki düşüş, ABD Merkez Bankası'nı (FED) önümüzdeki ay faiz oranı arttırımlarının hızını kesmeye teşvik etme olasılığını arttırıyor.
Kuzey Carolina eyaletinin Charlotte kentindeki mali hizmetler firması LPL Financial'dan baş ekonomist Jeffrey Roach, "Aralık ayındaki zayıf perakende satışları tüketicilerin ekonomik belirsizliğin olduğu bu dönemde masrafları azaltmaya yöneldiğini gösteriyor. ABD ekonomisi zayıflıyor ve 2023 yılı için resesyon riskleri artıyor" şeklinde konuştu.
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, Aralık ayında Amerika'da perakende satışlar yüzde 1,1 oranında geriledi. Kasım ayı verileri ise, daha önce bildirilen binde 6 oranındaki gerileme yerine yeniden düzenlenerek perakende satışların yüzde 1 oranında düştüğünü gösteriyor. Reuters haber ajansının anketine katılan ekonomistler, perakende satışlardaki azalmanın binde 8 olacağını tahmin etmişti. Aralık ayında yıldan yıla ise perakende satışların yüzde 6 arttığı görüldü.
Enflasyona göre ayarlanmayan perakende satışlar, çoğunlukla ürünleri kapsıyor. Aralık ayında satışların azalmasında rol oynayan etkenlerden biri, büyük olasılıkla ürün fiyatlarındaki düşüşün bir sonucuydu. Enflasyon yorgunu olan tüketicilerin perakendecilerin sunduğu indirimlerden yararlanarak Noel dönemi alışverişlerini Ekim ayında yapmaya başladığı da gözlendi.
Artan borçlanma maliyetleri de ürün alışverişlerinin kredi üzerinden finanse edilmesi nedeniyle perakende satışları olumsuz etkiliyor. Aralık ayında Amerika'nın birçok eyaletinde etkili olan aşırı soğuk hava dalgasının ve düşen benzin fiyatlarının da perakende satışları etkilediği düşünülüyor.
Buna ek olarak harcamalarda üründen hizmete doğru bir yönelme söz konusu.
Otomobil satışları yüzde 1,2 oranında azalırken benzin istasyonlarındaki faturaların miktarında yüzde 4,6'lık gerileme oldu. İnternet üzerinden yapılan perakende satışlar da yüzde 1,1 azaldı. Mobilya mağazalarındaki satışlar yüzde 2,5 düştü. Perakende satış raporunda hizmet kategorisinde yer alan tek sektör olan gıda ve içecek satışları binde 9 geriledi.
Elektronik ve elektrikli ev eşyası satan mağazaların satışlarında görülen düşüş yüzde 1,1'ken giyim mağazaları, satışların binde 3 oranında gerilediğini bildirdi.
Spor ve hobi malzemeleri, müzik enstrümanları ve kitap satışlarıysa binde 1 oranında yükseldi. Yapı ve bahçecilik malzemelerinin satışlarındaki artışsa binde 3 olarak kaydedildi.
FED, geçen yıl faiz oranlarını 425 baz puan arttırarak neredeyse sıfır olan faizleri yüzde 4,25 ila yüzde 4,50 aralığına çıkardı. Aralık ayındaysa FED, 2023 yılı sonuna kadar borçlanma maliyetlerinde ilave en az 75 baz puanlık artışa gideceğinin sinyalini verdi.
Otomobil, benzin, yapı malzemeleri ve gıda hizmetleri hariç tutulduğunda perakende satışlar Aralık ayında binde 7 oranında düştü. Çekirdek perakende satış olarak adlandırılan bu kalemlerdeki satışlar, Kasım ayındaysa binde 2 oranında azalmıştı.
Çekirdek perakende satışlar, gayrisafi yurtiçi hasılanın tüketici harcamaları bileşeninin en yakın karşılığı olarak tanımlanıyor. Çekirdek perakende satışlardaki zayıflama, hizmet harcamalarındaki kazanım beklentisiyle dengelenebiliyor. Tüketici harcamalarının, maaşların yüksek seyretmesine yol açan güçlü istihdam piyasası tarafından desteklenmeye devam ettiği gözleniyor.
Enflasyon geriliyor
Ekonomistler, Ekim ayında enflasyon ayarlı tüketici harcamalarının binde 5 oranında artması, Kasım ayında da bu oranın sabit kalmasıyla, dördüncü çeyrekte tüketici harcamalarındaki büyümenin, üçüncü çeyrekte kaydedilen yıllık yüzde 2,3'ü geçeceğine inanıyor.
Ekim-Aralık çeyreğinde gayrisafi yurtiçi hasıladaki büyümenin yüzde 4,1'e kadar çıkabileceği tahmin ediliyor. Veriler aynı zamanda 2009 yılının başından bu yana Kasım'da ticaret açığında yaşanan en keskin daralmayı yansıttığı görülüyor. Ekonomi, üçüncü çeyrekte yüzde 3,2 büyümüştü.
Yine de tüketici harcamaları ve genel olarak ekonomi, 2023 yılına daha az ivmeyle giriyor. Tasarruflar da bir yandan eriyor.
Çoğu ekonomist, 2023'ün ikinci yarısından itibaren ekonominin resesyona gireceği tahmininde bulunuyor. Ancak enflasyondaki durulmanın FED'in faiz oranlarını ciddi oranda yükseltmekten caydırabileceği yönünde temkinli ancak umutlu bir hava var. Bu durum, ekonominin daralması yerine büyümenin sert şekilde yavaşlamasıyla sonuçlanabilir.
Enflasyona ilişkin haberlerse olumlu seyrini sürdürüyor. ABD Çalışma Bakanlığı tarafından bugün açıklanan bir rapor, üretici fiyat endeksinin Aralık ayında binde 5 oranında arttığına işaret ediyor. Üretici fiyatları, Kasım'da binde 2 artmıştı.
Aralık ayına kadar olan 12 aylık dilimde üretici fiyat endeksi yüzde 6,2 arttı. Bu artış, Kasım'da yüzde 7,3 olarak belirlenmişti.
Bu rapor, tüketici fiyatlarının 2 buçuk yıldan uzun bir süre sonra Aralık ayında ilk kez gerilediğine ilişkin geçen hafta açıklanan enflasyon verilerini izliyor.
Ürün fiyatlarındaki yüzde 1,6'lık azalma, üretici fiyat endeksindeki düşüşte rol oynuyor.
Dalgalı gıda, enerji ve ticari hizmetler bileşenleri hariç tutulduğunda üretici fiyatları Aralık'ta binde 1 arttı.
Aralık ayına kadarki 12 aylık dilimde üretici fiyatları yüzde 4,6 yükseldi. Kasım'da bu artış yüzde 4,9 olarak kaydedilmişti.
Beyaz Saray verilerden memnun
Başkan Joe Biden da Aralık ayı üretici fiyat endeksine ilişkin yaptığı açıklamada, "Bugün enflasyonla mücadelede ve fiyatları düşürmede gerçek ilerleme kaydettiğimizle ilgili daha fazla kanıt elde ettik. Tarihi toparlanma sürecinden istikrarlı büyümeye geçiş yapıyoruz. Üretici fiyatları daha da düştü ve 2021 yılı Mart ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu gerileme, gıda ve enerji fiyatlarındaki düşüşü yansıttı ve ailelere rahatlama sağladı. Gıda, enerji ve ticari hizmetler dışındaki fiyat artışları da yavaşladı ve 2021 yılı Mart ayından beri en düşük seviyeye indi" dedi.
Enflasyon ayarı yapıldığında tüketicilerin harcamalara daha yavaş bir hızda da olsa devam ettiğinin vurgulandığı açıklamada, bunun, istikrarlı büyümeye geçiş sürecinde beklenen bir durum olduğu kaydedildi.
"Bugünkü haberler, işsizlik oranının neredeyse son 50 yılın en düşük seviyesinde olduğu, enflasyonun son altı aydır gerilediği bir dönemde geldi" ifadesini kullanan Biden, "Görev başındaki ilk iki yılda küçük işletme başvuruları da rekor kırdı" dedi.
Açıklama, "Bu yıl iyimser olmak için daha çok sebep var. Son iki yıldır kabul edilen ekonomi önceliklerim sayesinde yaşlı vatandaşlarımız için reçeteli ilaç fiyatları daha da düşecek, daha düşük enerji faturaları için vergi indirimleri sağlanacak, tedarik zincirleri güçlendirilecek, memleketimizde imalat ve altyapımızı yeniden inşa edecek daha fazla istihdamla Amerikalılar ailelerini destekleyecek" sözleriyle sona erdi.
