Avrupa Birliği, Çin hükümetinin vatandaşlarına seyahat kısıtlamalarını hafifletmesi ve ülkede vaka sayısının artması üzerine, Çin'den gelen yolculara "negatif test" zorunluluğu getirilip getirilmeyeceği ve alınacak ek tedbirler konusunda ortak bir karar belirlemek üzere toplandı. Ancak toplantı sonunda Çin'e "negatif test zorunluluğu" değil, "test yaptırmaları şiddetle tavsiye olunur" kararı çıktı.
Çin hükümetinin 8 Ocak'tan itibaren sınırlarını yeniden açtığını ve Çin halkına üç yıldır uygulanan seyahat kısıtlamalarını kaldırdığını duyurmasının ardından AB ülkeleri arasında, bu durum karşısında nasıl bir tavır alınacağı konusunda bölünme yaşandı.
AB Komisyonu Sağlık Komiseri Stella Kriyakides, Çinli yetkileri arayarak "AB'nin COVID-19 ile mücadele deneyimleri çerçevesinde, Çin hükümetiyle işbirliği yapmaya hazır olduğunu", daha da önemlisi, AB'nin elindeki stoklardan Çin'e bedava COVID-19 aşısı verebileceklerini iletti. Ancak Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Çin halkına uygulanacak bu "ayrımcı muamelenin kabul edilemez olduğunu" ve kendilerine test zorunluluğu uygulayan ülkelere aynı şekilde karşılık vereceklerini açıkladı.
AB'li yetkililer ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Çin hükümetinin, ülkesindeki vakalara ilişkin rakamları ve "yeni bir varyant tespit edilmediği" yönündeki açıklamalarını güvenilir bulmuyor. Fransa Hükümet Sözcüsü Olivier Veran, "Çin'den gelen her 3 yolcudan 1'inin testi pozitif çıkıyor. Neredeyse üç yıldır yapılan onca çaba ve fedakarlıktan sonra hiçbir ülke kendi topraklarında yeniden bir salgına tanık olmak istemez" diyerek bu kaygıları dile getirdi.
Bir haftadır süren tartışmaların ardından Çarşamba günü, dönem başkanı İsveç tarafından "acil prosedür" ile çağırılan AB'ye üye ülke büyükelçileri, halk sağlığı uzmanları ve içişleri bakanlıklarının temsilcileri ortak bir tavır belirleyebilmek amacıyla Brüksel'de ikinci kez toplandı.
Toplantı öncesi AB Komisyonu, "Yolcular uçağa binmeden önce, (PCR veya antijen) negatif bir test yaptırmaları zorunluluğunu" da içeren bir dizi öneri sundu. İtalya, Fransa ve İspanya gibi ülkeler, yarından itibaren test zorunluluğu önlemini uygulayacaklarını açıklarken Çinli turistlerin gelmesini isteyen ve Çin yönetimini kızdırmaktan kaçınan Almanya ve Avusturya ise "şimdilik gerek olmadığı" görüşünü savundu.
"Diplomatik" dille test zorunluluğu
Uzun süren toplantıdan çıkan uzlaşma metninde, Çin yönetiminin uyarılarının da etkisiyle, "test zorunluluğu" ifadesi, "yolcuların uçağa binmeden önce COVID-19 testi yaptırmaları şiddetle tavsiye olunur" ifadesiyle yer değiştirdi. Metinde, alınan diğer önlemler şöyle sıralandı:
- Üye devletler, özellikle "yeterli, güvenilir verilere duyulan ihtiyacı" ve 8 Ocak 2023'ten itibaren Çin'in seyahat kısıtlamalarını hafifletmesini göz önünde bulundurarak Çin'deki COVID-19 gelişmeleri ışığında, koordineli önlemler içeren bir yaklaşım üzerinde, aşağıda belirtilen doğrultuda anlaştılar.
- Üye devletler, Çin'e giden ve Çin'den gelen uçuşlardaki tüm yolculara tıbbi maske veya FFP2/N95/KN95 maske takmalarını tavsiye eder.
- Üye devletler, yolcuların yanı sıra, uçak ve havaalanı personeline de kişisel hijyen ve sağlık önlemlerini uygulamaları konusunda tavsiyelerde bulunmayı da kabul etti.
- Üye devletlerin, Çin'den AB'ye gelen tüm yolcular için, Çin'den ayrılmadan en fazla 48 saat önce yapılmış "negatif" bir COVID-19 testi şartı getirmeleri şiddetle tavsiye edilir.
- Üye devletler, Çin'den gelen yolcuları ülkelerine vardıkları an, rastgele test yapmaya devam etmeleri ve pozitif çıkan sonuçları salgın açısından izlemeye (hangi varyant olduğunun tespiti için) devam etmeye davet edilir.
- Çin'den gelen uluslararası uçuşlar ve uçaklar ile havalimanlarından gelen atık suyun test edilmesi ve izlenmesine de devam edilir.
- Avrupa Birliği, AB'deki salgın durumunu ve Çin'deki gelişmeleri izlemeye ve gerekli görülen tüm önlemleri almaya devam edecektir. Üye devletler, durumu değerlendirmeyi ve 2023 Ocak ayının ortasına kadar getirilen önlemleri gözden geçirmeyi kabul eder.
