Dünyanın en büyük 20 ülkesinin lideri, gergin bir uluslararası gündem ışığında, Endonezya'nın Bali kentinde Ukrayna'ya saldıran Rus Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in yokluğunda yarın toplanıyor.
Zirveden bir gün önce, ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping bugün yüz yüze görüştü. İki devlet başkanı ilk kez bir araya geldi.
Rusya ile yaşanan gerilimin arka planında, geleneksel aile fotoğrafının da çekilmemesi kararlaştırılırken, Putin'in katılmadığı zirvede Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski sanal olarak yer alacak.
Bali'de 15-16 Kasım tarihlerinde yapılacak G20 zirvesinin ana teması, "Birlikte Toparlanma-Daha Güçlü Toparlanma" olacak. G20 liderleri bu kapsamda "Gıda ve Enerji Güvenliği", "Sağlık" ve "Dijital Dönüşüm" başlıklı üç oturumda görüş alışverişinde bulunacak.
ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Cumhurbaşkanı Xi'nin yanı sıra, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel de zirveye katılacak. İngiltere ve İtalya'nın yeni seçilen liderleri Rishi Sunak ve Giorgia Meloni de G20'de ilklere imza atacak.
Ukrayna savaşının gölgesinde toplanan G20 liderleri, Putin'in "gündeminden kaynaklanan" bir gerekçeyle katılmamasına rağmen, Putin'in yerine katılacak Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile de "aile fotoğrafı" çektirmeyecek.
G20'ye ev sahipliği yapan Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, gergin toplanan zirvede büyük güçlerden "fikir gücüne saygı göstermelerini ve fikirlerin ön planda olmasını" istedi. Sergey Lavrov ise Bali'ye gelişinde, "G20'nin amacı güvenlik hakkında değil, ekonomi hakkında konuşmaktır" diyerek, Ukrayna konusunu tartışmayacaklarının sinyalini vedi.
Biden-Xi görüşmesi
Başkan Biden, Batılılar'ı Ukrayna'daki savaşa yanıt olarak "Washington'un Rusya'yı tecrit etme çabalarının arkasında toplamak amacıyla" Bali'ye geldi. Zirveden bir gün önce Başkan Biden ile Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping görüştü
Bu buluşma, ağır ikili ve uluslararası gündemin yanı sıra, Başkan Biden'ın Beyaz Saray'a gelmesinden bu yana ilk yüz yüze görüşme olarak önem taşıyor. İki lider Ukrayna Savaşı ve Rusya'nın yanı sıra, gerilimlerin arttığı ticaret, Çin'in Şincan eyaletindeki insan hakları sorunu ve Tayvan'ın statüsü konusunu ele aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Bali'de
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da zirveye katılmak ve ikili temaslarda bulunmak üzere Bali'ye geldi.
Erdoğan, zirve öncesinde Bali'de ev sahibi Endonezya Cumhurbaşkanı Widodo ile kapsamlı ikili görüşme yaptı. Görüşmede Türkiye- Endonezya ilişkileri tüm boyutlarıyla gözden geçirilerek iş birliğinin daha da geliştirilmesine yönelik atılabilecek adımlar ele alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 15 ve 16 Kasım tarihlerinde dünyanın önde gelen 20 büyük ekonomisinin liderleri ile de ikili görüşmeler gerçekleştirecek.
Putin yok, Zelenski sanal katılıyor
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin başına üçüncü kez seçilen Xi Jinping için G20 zirvesi, diplomasi sahnesine güçlü dönüş anlamını taşıyor. Xi'nin, Biden'ın yanı sıra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve diğer liderlerle ikili görüşmeler gerçekleştirmesi bekleniyor.
Her ne kadar Birleşmiş Milletler gibi, G20'nin uluslararası güvenlik ve barış konularıyla ilgilenme yetkisi olmasa da, Ukrayna'daki savaş ve uluslararası toplumun Moskova'ya gerilimi düşürmesi için baskı yapma araçları şüphesiz zirvenin merkezinde olacak. Vladimir Putin'in zirveye gitmeme kararının ardından Rus heyetine, Dışişleri Bakan Sergey Lavrov başkanlık edecek.
G20 üyesi olmayan Ukrayna'nın Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ise, zirveye Endonezya'nın davetlisi olarak sanal yolla katılacak. Zelenski'nin dünya liderlerini "Rusya'nın işgaline karşı verdikleri tepkileri hızlandırmaya" çağırması bekleniyor. Batılı ülkelerin Hindistan, Çin gibi henüz "Rus saldırısını kınamayan" ülkeleri de açık olmaya davet etmesi de zirvede gündeme gelebilecek başlıklar arasında. Elysee Sarayı, bu bağlamda, Macron'un, Modi ve Xi ile görüşmeyi planladığını belirtti.
G20 zirvesine, Avrupa Birliği'ni, Avrupa'nın en büyük ekonomik gücü Almanya'ya liderlik eden Başbakan Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya'nın aşırı sağcı yeni lideri Giorgia Meloni ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez temsil edecek.
İngiltere'nin yeni Başbakanı Rishi Sunak da ilk G20 zirvesi için Bali'de olacak. Sunak, Başkan Biden başta olmak üzere pek çok liderle biraraya gelecek. Hint kökenli ilk İngiliz lider Sunak, zirveye katılacak olan Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile de sembolik bir görüşme gerçekleştirecek.
Ev sahibi Endonezya lideri Joko Widodo da, katılan liderlerle ikili görüşmeler gerçekleştirecek. Widodo zirvenin, "COVID sonrası ekonomik kalkınma için işbirliğine yeniden odaklanması" için çaba gösteriyor.
Ancak Rusya-Ukrayna savaşı bu çabaları zayıflatıyor. Kanada, Avustralya ve Japonya, Başbakanları Justin Trudeau, Anthony Albanese ve Fumio Kishida da da ülkelerini zirvede temsil edecek. Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, Kuzey Kore ile yaşanan gerginliğe rağmen Bali'de olacak. Suudi Arabistan'ı, Veliaht Prens Muhammed bin Salman temsil edecek. G20 üyesi olmayan Birleşik Arap Emirlikleri'nin Devlet Başkanı Muhammed bin Zayed Al Nahyan da konuk olarak katılacak.
Brezilya'yı Dışişleri Bakanı Carlos Franca temsil edecek. Görev süresi sona eren Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, seçimlerdeki yenilgisinden sonra zirveye katılmama kararı aldı. Meksika da Dışişleri Bakanı Marcelo Ebrard'ı zirveye gönderirken, Arjantin'den Cumhurbaşkanı Alberto Fernandez gelecek. Zirveye Afrika kıtasından katılan tek lider Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa olacak.
