2013’te İzmir’de başlayarak 32 ülkeye ve yaklaşık 200 kente yayılan Süslü Kadınlar Bisiklet Turu, dünyanın birçok yerinde kadınların katılımıyla gerçekleşti. Rengarenk kıyafetleri ve süsledikleri bisikletleriyle yüzlerce kadının pedal çevirdiği organizasyonun ana turu, 10’uncu kez İzmir Karşıyaka’da yapıldı. Karşıyaka’daki Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı’ndan yola çıkan kadınlar turun sonunda yine anıta döndü. Bisikletin günlük hayatın bir parçası olması ve şehirlerde güvenli bisiklet altyapısı sağlanması talebiyle düzenlenen etkinlik, kadınların toplumda daha fazla görünür olmasını da amaçlıyor.
Etkinliğin fikir annesi ve kurucusu olan İzmirli tarih öğretmeni Sema Gür, “Kadın sokağa çıkarsa dünya değişir” dedi. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Gür, “Ben bisiklete binmeyi 38 yaşında öğrendim ve bisikletli dünyaya adım attım. Fakat bisikletli dünyada kadınların çok az olduğunu gördüm. Kadın arkadaşlarımla beraber ‘hadi bir yollara çıkalım’ dedik ve dikkat çekmek için kafamıza, bisikletimize çiçekler, süsler ve tüller taktık. 2013 yılında yollara çıktık. Biz beş kişi gelir diye tahmin ederken 2013 yılında bir anda karşımızda 200 kadını görünce şoka girdik. Bu hareketin başladığını o zaman fark ettik. Bu hareketi daha çok kadının bisiklete binebilmesi için başlattık” şeklinde konuştu.
“Biz yolların belli günlerde, özellikle pazar günü trafiğe kapatılmasını istiyoruz”
Gür, etkinliği özellikle Otomobilsiz Kentler Günü’ne denk gelen haftada yaptıklarını anlattı: “Çünkü biz yolların belli günlerde, özellikle pazar günü trafiğe kapatılmasını istiyoruz. Bunu talep ediyoruz. O zaman insanlar araba gürültüsünün ve egzoz kokusunun aslında ne kadar insana zarar verdiğini görecekler. Bu sessizliğin herkese çok iyi geleceğini düşünüyoruz. Çünkü şehirler çok gürültülü. ‘Egzoz kokusuna karşı parfüm kokusu’ diyoruz.”
Dünyanın 32 ülkesinde 200 şehrinde eş zamanlı etkinlik
Etkinliğin dünyaya yayılmasında İzmir’den İtalya’ya taşınarak ilk kez turu orada düzenleyen Pınar Pinzuti’nin de katkısı büyük. Organizasyonu dünyanın birçok ülkesine ulaştıran Sema Gür ve Pınar Pinzuti, başarı hikayeleriyle Birleşmiş Milletler’in 2022 Dünya Bisiklet Günü Özel Ödülü'ne de layık bulundular. Pinzuti, “Bu etkinlik on yıl önce İzmir’de başladı ama bugün dünyanın 32 ülkesinde 200 şehrinde eş zamanlı olarak yapılıyor. Örneğin bizim için bu sabah saatlerinde Yeni Zelanda’nın şehirlerinde yapıldı. Birkaç saat önce Hindistan şehirleri yaptı. Endonezya, Malezya, Azerbaycan’ın yanı sıra şu anda Van, Şırnak gibi doğu şehirlerimizde de yapılıyor. Bizimle beraber bu saatlerde Fransa, İsveç, Almanya, İspanya yapacak. Bizim akşam saatlerimizdeyse Amerika, Meksika ve Kanada’da yapılacak” dedi.
İran ve Mısır’da izin verilmedi
İtalya’da bisikletli ulaşım ve bisiklet turizmi sektöründe proje yöneticisi olarak çalışan Pinzuti, organizasyonu Avrupa’da başlatma hikayesini şöyle anlattı: “Ben İzmir’de yaşıyordum bu turu başlattığımızda. Bundan 6 yıl önce Milano’ya yerleştim ve orada ben de kadın arkadaşlarımı bu etkinliği yapmaya davet ettim. Avrupalı kadınları bu fikirlerle ikna edip edemeyeceğimden emin değildim. Ama hayır, Avrupa’da da Amerika’da da kadınların seslerini duyurabilecekleri bir alana ve fırsata ihtiyacı olduğunu gördüm. Bütün şehirlerin mesajları ortak. Ama her birimizin bu meydana çıkmasındaki motivasyon farklı olabilir.”
Pinzuti etkinliğin yapıldığı 10 yılda aldıkları neticeleri şöyle ifade etti: “Hindistan’da kadınlar ilk kez kendi hakları için sokağa çıktılar. Kadın eylemi diye bir şey yoktu ve iki yıldır bu yapılıyor. İran’da kadınlar bisiklete toplu halde binmek istediklerini iletti ama izin alamadı. Mısır’da kadınlar aynı talepte bulundu, izin alamadı ama ısrarla her yıl yeniden devam ediyorlar. Avrupa şehirlerindeyse ‘otomobilsiz Pazar'lar uygulanmaya başlandı. Bunun gibi etkiler görüyoruz.”
“Sokakta kadınlarla birlik bilincini hissedebileceğim bir yerde olmak beni mutlu ediyor”
Etkinliğe bisikletlerini süsleyerek katılan kadınlar da hem ortak heyecanı paylaşmaktan memnun olduklarını hem de bisikleti hobi değil ulaşım aracı olarak kullanmak istediklerini dile getirdi. VOA Türkçe’ye konuşan öğretmen Elif Altunkaya, “Bisiklet heyecanını yaşamak için, hemcinslerimle birlikte bu coşkuyu yaşamak için buradayım. Ben bisiklet kullanmaya yeni başladım. Bir hobi olsun diye yaşamıma daha fazla hareket katmak için bisiklet kullanmaya başladım. Aslında keşke imkanlar el verse de daha fazla kullanabilsek. Mesafe uygun olduğu sürece otomobilden çok daha güzel bir ulaşım aracı olabilir” dedi.
Tura ilk defa katılan Gamze Aydın da kadınlarla birlik içinde olmaktan memnuniyet duyduğunu söyledi: “Bugün hafta sonu tatilim vardı ve bu şekilde sokakta kadınlarla birlik bilincini hissedebileceğim bir yerde olmak beni mutlu ediyor. Aynı zamanda gelip insanları gözlemlemek, içlerindeki o süslenme motivasyonunu görmek de beni çok mutlu etti. Yaşam enerjilerini görüyorum.”
Aydın, bisikleti günlük hayatta da ulaşım aracı olarak kullandığına değinerek, “Olabildiğince sık kullanmaya çalışıyorum. Özellikle İzmir’e taşındığımdan beri. İzmir’in bisiklet kullanmaya gayet açık bir şehir olduğunu düşünüyorum. Haftada en az iki kez bisiklet kullanıyorum” dedi.
Tura katılan Nevin Bakacak ise yolların bisiklet kullanmaya çok fazla uygun olmadığını düşünüyor. Bakacak, “Ben burada çok kullanamıyorum ama yazlıkta, Kuşadası’nda kullanıyorum. Çok isterim ama trafikten ötürü kullanamıyoruz. Ara yollar çok dar, bisiklet için uygun olduğunu zannetmiyorum” diye konuştu. Bakacak, etkinlik sayesinde kadınların ve bisikletin daha fazla ön plana çıktığını belirterek, “Geçen sene balkondan izledim çok hoşuma gitti. Seneye nasip olursa ben de katılayım diye düşündüm. İyi ki katılmışım. Çok mutlu oldum. Çok güzeldi. Herkes gülüyor. Seyirciler gülüyor. Onlar gülünce biz de mutlu bir şekilde el salladık, güldük” dedi.
Turun sonunda “süslü kadınlar” müzikler eşliğinde dans etti.
