ABD’nin ardından Avustralya, İngiltere ve Kanada da Çin’in başkenti Pekin’de 4-20 Şubat tarihlerinde yapılacak 2022 Kış Olimpiyatları’nı diplomatik boykot kararı aldı. Boykota katılan ülkeler tarafından yapılan açıklamalarda, bu kararın Çin’e insan hakları sicili konusunda açık bir mesaj olmasını umdukları belirtildi.
ABD, Çin’le ilişkilerdeki gerilimi aşmak için yaptığı görüşmelerden birkaç hafta sonra Şubat ayında yapılacak Kış Olimpiyatları’nı Çin’in insan hakları ihlalleri nedeniyle diplomatik olarak boykot edeceğini bildirmişti. Bu kapsamda ABD olimpiyat oyunlarına resmi heyet göndermeyecek ancak Amerikalı sporcuların oyunlara katılmasının önünde herhangi bir engel olmayacak.
Çin ise ABD’nin diplomatik boykot kararının bedeli olacağını söylemişti.
Boykota Kanada Avustralya ve İngiltere de katıldı
Diplomatik boykota katılan son ülkelerden biri Kanada oldu. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Pekin’in Batılı ülkelerin Çin’deki insan hakları ihlalleri konusunda duyduğu kaygıları uzun süredir bildiğini kaydetti. Bu yüzden olimpiyat oyunlarına diplomatik temsilcilerin gönderilmeyecek olması kararına şaşırmaması gerektiğini kaydetti.
Trudeau'nun kararının Çinli Huawei firmasının Mali İşler Başkanı Meng Wanzhou'nun ABD’nin yakalama emriyle Kanada’da gözaltına alınmasıyla iyice gerilen ilişkileri daha da germesi bekleniyor.
Meng Kanada’nın Vancouver kentinde ev hapsinde tutuluyor ve üç yıldır mali yolsuzlukla suçlandığı ABD’ye teslim edilmemek için mücadele ediyor.
Meng’in 2018’de gözaltına alınmasının ardından Pekin tarafından tutuklanan iki Kanadalı Michael Kovrig ve Michael Sparov, Eylül ayında serbest bırakılmıştı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson da ABD’nin diplomatik boykotu sorulduğunda İngiltere’nin de Kış Olimpiyatları’na etkili bir diplomatik boykot uygulayacağını ve bakanlarla resmi yetkililerin Çin’e gitmesinin beklenmediğini belirtti.
Johnson spor boykotunun ise mantıklı olmadığını düşündüğünü belirtti ve İngiliz atletlerin oyunlarda yarışacaklarına dikkat çekti.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison da kararı Avustralya’nın Çin’le Şincan’daki insan hakları ihlallerini görüşmek üzere diplomatik kanalları yeniden açmakta zorlanması ve Pekin’in Avustralya’dan ithalata karşı attığı adımları nedeniyle aldıklarını belirtti. Avustralya Olimpiyat Komitesi de diplomatik boykotun sporcuları kapsamadığını kaydetti.
‘‘Verilen destekten memnunuz’’
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) ise gerginliği azaltmayı hedefleyen bir açıklama yaptı. IOC Başkanı Thomas Bach, Olimpiyat Komitesi’nin ilgilendiği konunun her zaman sporcuların oyunlara katılımı olduğunu belirtti ve ‘‘Bu nedenle bu hükümetlerin Olimpiyat takımlarına verdikleri desteği vurgulamalarını memnunlukla karşılıyoruz. Bu durum sporcuların belirsizlikle karşılaşmasını engelliyor ve IOC de bununla ilgileniyor’’ diye konuştu.
Çin: ‘‘Siyasi gösteri ve karalama kampanyası’’
Çin ise ülkelerin boykot gerekçelerini reddetti. Şincan’daki hak ihlalleri iddialarını reddeden Çinli yetkililer suçlamaların düzmece olduğunu öne sürdü. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin Avustralyalı siyasetçilerin boykot kararıyla siyasi gösteri yaptıklarını savundu. Sözcü, ‘‘Gelip gelmemelerini kimse umursamıyor’’ dedi.
Londra’daki Çin Büyükelçiliği sözcüsü ise İngiltere’yi Pekin’deki Kış Olimpiyatları’nı karalamakla suçladı. Sözcü ‘‘Çin hükümeti İngiliz bakanları ya da yetkilileri Pekin Kış Olimpiyatları’na katılmaları için davet etmedi. Pekin Kış Olimpiyatları sporcuların ve kış sporu sevenlerin toplandığı bir ortam, hiçbir ülkenin siyasi manipülasyon aracı değil. Hükümet yetkililerinin olimpiyatlara katılımını bir konu haline getirmek siyasi karalama kampanyasıdır’’ diye konuştu.
