Delta varyantının ABD’de hızla yayıldığı sırada Gina Welch işi şansa bırakmak yerine, Denver’da bir kliniğe giderek üçüncü, yani takviye doz Corona aşısını yaptırdı. Welch aşısını yaptırmaya gittiğinde “ilk kez Corona aşısı” olduğunu söylemiş.
Amerikan hükümeti yeterli veri olmadığı gerekçesiyle takviye doz aşı yapılmasını onaylamıyor. Ancak Welch gibi birçokları gerek ABD’nin aşı fazlalığının verdiği cesaretle gerekse iki doz aşı takip sisteminin gevşekliğinden yararlanarak üçüncü doz aşılarını olmaya başladı.
26 yaşındaki yüksek lisans öğrencisi Welch’in astım ve akciğer sorunları var. Üçüncü doz aşı konusunda altı ay ya da bir yıl boyunca devletten gelecek onayı beklemek yerine uzmanların tavsiyelerine uymayı ve kendisini güvenceye almayı tercih ettiğini söylüyor.
ABD’de BioNTech aşısının dağıtımını yapan Pfizer şirketi, takviye doz için ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) başvuru yapmayı planlıyor. Bununla birlikte Amerikalı yetkililer tam aşılanmış kişilerin yeterince korunduğu görüşünde.
ABD Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezleri’nin (CDC) denetimindeki bir veri tabanını inceleyen Associated Press, 900’ü aşkın kişinin en az üç doz Corona aşısı olduğunu ortaya çıkardı. Ancak aşı bildirimi gönüllülük esasına dayandığı için ve veri tabanındaki rakamların dışında üçüncü doz yaptıranların tam sayısı bilinmiyor. Ayrıca CDC’ye bildirim yapanların da bu aşıyı takviye amaçlı olarak yaptırıp yaptırmadıkları belirsiz.
Uzmanlar da ABD’de aşı takip sisteminin verimli olmadığını doğruluyor.
Örneğin CDC verilerine göre, California eyaletinde üçüncü doz aşı yaptıran 52 yaşındaki bir kişi, kimlik bildirimi yaparken sürücü ehliyeti ya da standart kimlik kartı yerine pasaportunu göstermiş. Ayrıca hiç aşı yaptırmadığını söylemiş. Eczane bu kişinin sağlık sigortası şirketine ulaşıp daha önce iki doz yaptırmış olduğunu öğrenmiş.
Virginia eyaletinde de 39 yaşındaki bir kişi 27 Nisan’da askeri tabibe giderek üçüncü doz aşısını olmuş. Bu kişi tek aşı olduğunu gösteren bir aşı kartı göstermiş. Ancak yapılan incelemede iki aşısı olduğu ortaya çıkınca söz konusu kişi, iki aşı arasında 21 günden daha fazla zaman geçtiğini söylemiş, bunun üzerine bu kişinin sigorta şirketi aranıp üçüncü aşı için onay istenmiş.
Colorado eyaleti valisi Jared Polis de bir süre önce yaptığı açıklamada sahte kimlik ibraz ederek üçüncü doz aşı olan kişiler olduğunu söylemişti. Ancak ne valilik ne de eyalet sağlık müdürlüğü bu iddialara kanıt sundu.
Bu arada San Francisco’daki halk sağlığı yetkilileri, tek doz Johnson&Johnson aşısı olanlara FDA onayı olmadan Pfizer ve Moderna gibi mRNA aşıları yapılacağını bildirdi.
Ayrıca bağışıklık sistemi düşük kişiler, 60 yaş üzeri kesim ve sağlık çalışanları gibi risk grupları için de takviye aşıları inceleyen bazı çalışmalar mevcut. Uzmanlar üçüncü doz aşıya en fazla destek veren verilerin, bağışıklık sistemi zayıf kişilere işaret ettiğini belirtiyor.
İsrail şimdiden yaşlılara takviye doza başladı. Almanya, İngiltere ve Rusya’da da bazı kişiler için takviye aşı onaylandı.
Dünya Sağlık Örgütü ise, gelişmiş ülkelerin ellerindeki fazla aşıları takviye doz olarak ayırmak yerine yoksul, aşıya hiç ya da çok az erişimi olan ülkelere göndermesini istiyor.
67 yaşındaki Missourili bir hastane çalışanı olan Will Clart, Mayıs ayında bir eczaneye giderek üçüncü doz aşısını oldu. Clart aşıyı yapan eczacıyla tüm bilgilerini paylaşmış, ancak eczacı Clart’ın önceden tam doz aşılandığını sonradan fark etmiş.
Wall Street Journal gazetesinde siyasi karikatürler çizen Ted Rall da, akciğer sorunları, astım, domuz gribi, bronşit ve zatürre rahatsızlıklarından dolayı geçenlerde takviye doz aşı olduğunu bildirdi.
Rall açıklamasında, birçok eyaletin düşük talepten dolayı 26 milyondan fazla aşıyı çöpe atacağı yönünde bir haber okuduktan sonra aşı yaptırmaya karar verdiğini söylüyor. Rall “en azından bir dozun çöpe atılmasına engel oldum” diyor.
Maineli yüksek lisans öğrencisi Welch, aşıların çöpe atılmasından siyasi gerekçelerle aşı karşıtlığı yapan kişileri sorumlu tutuyor. ABD’de tam aşı yapanların oranı yüzde 50, tek aşı yapanlarsa yüzde 70 oranında. Welch, “‘Özgürlük’ diye ciyaklayan bu insanlar halk sağlığı ve toplum güvenliğimizi ayakları altında eziyor” diye konuşuyor.
