Afganistan'daki ABD'li güçlerin komutanı General Austin Miller, Kabil'de düzenlenen törenle ABD'nin Afganistan'da verdiği savaşın sembolik olarak sonunu belirleyecek bir adım olarak görevi bıraktı.
Başkan Joe Biden, ABD'nin Afganistan'daki askeri misyonunun resmi olarak 31 Ağustos'ta sona ereceğini bildirmişti. Kabil'de düzenlenen törenle görevi bırakan Austin Miller, Afganistan'da görev yapmış olan son dört yıldızlı ABD'li general.
Tören, Afganistan'da görev yapmış çok sayıda ABD'li muharip için savaşın sonu anlamına gelse de ABD'nin Batı destekli Afgan hükümetine güvence sağlamada başarılı olup-olmayacağı belirsiz. Taleban, Afganistan savaşının başından bu yana şu anda ülkede hiç olmadığı kadar geniş bir bölgenin kontrolunu ele geçirmiş durumda.
Afganistan, Irak ve Suriye gibi sıcak bölgelerde görev yapan ABD güçlerinin başındaki ABD Merkez Kuvvetleri Komutanı General Kenneth McKenzie, ABD'nin Afgan güvenlik güçlerine gelecekte vereceği desteği öne çıkarmak için Kabil'e gitti.
General McKenzie, bir grup gazeteciye yaptığı açıklamada, Afganistan'daki durumla ilgili olarak "İtiraf etmek gerekir ki geçmişe göre çok farklı olacak. Bu durumu küçümsemeyeceğim. Ancak Afgan güçlere destek vereceğiz" dedi. Ancak McKenzie aynı zamanda Taleban'ın, ABD'nin Taleban ve Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani hükümeti arasında bir barış anlaşması sağlayarak bitirmeye çalıştığı bir savaşa "askeri çözüm" aradığı görüşünde olduğunu dile getirdi.
Afganistan'daki vilayetlerin başkentlerinin risk altında olduğu uyarısı yapan General McKenzie, ABD destekli Afgan güvenlik güçlerinin "bu bölgesel başkentler için savaşma konusunda kararlı olduklarını" kaydetti.
General Austin Miller görevden ayrıldıktan sonra ABD'nin Florida eyaletindeki Merkez Kuvvetleri Komutanlığı ve General McKenzie, 31 Ağustos'a kadar Eşref Gani'nin Batı destekli hükümetine yardım amacıyla ABD'nin Taleban'a yönelik hava saldırılarına onay verme yetkisine sahip olacak. Ancak McKenzie, bu tarihten sonra ABD'nin Afganistan'daki hava saldırıları konusundaki odak noktasının El Kaide ve IŞİD'e karşı yürütülen terörle mücadele operasyonlarına yöneleceğini söyledi.
İstihbarat ağı
ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi ve Afgan güçlerin toprak kaybetmesiyle birlikte ABD'nin ülkedeki istihbarat ağının zayıflayacağı, bunun da 11 Eylül 2001 benzeri saldırıları önlemek için sahadan yeterli ölçüde istihbarat toplanmasını engelleyeceği öngörülüyor.
ABD Savunma Bakanlığı’nın eski üst düzey yetkilisi ve Demokrat Partili Temsilciler Meclisi Üyesi Elissa Slotkin, çok sayıda Kongre üyesinin, ABD'nin gelecekte El Kaide'nin hazırlayabileceği bir saldırı planını nasıl tespit edeceği konusunda Biden yönetiminden yanıt beklediğini söyledi.
Slotkin, "Biden yönetiminin tüm dünyaya Afganistan'dan çekildikten sonraki planları açıklamasına ihtiyacımız yok. Ancak bazı ayrıntıları özel olarak bize bildirmelerinin önemli olduğunu düşünüyorum" dedi.
ABD'li yetkililer, El Kaide'nin Afganistan topraklarından ABD'ye yönelik bir saldırı planlamasını önleme konusunda Taleban'a güvenilemeyeceği görüşünde.
Birleşmiş Milletler'in Ocak ayında yayınladığı bir rapora göre Afganistan'da 500 El Kaide militanı bulunuyor. Rapor ayrıca Taleban'ın İslamcı örgüt El Kaide'yle yakın ilişki içinde olduğunu ortaya koymuştu.
En uzun süre görev yapan ABD'li general
Görevi bırakan 60 yaşındaki General Austin Miller, Afganistan savaşında kendisinden önceki generallerin hepsinden daha uzun süre görev başında kaldı.
Miller, 2018 yılında Kandahar vilayetinde bir Afgan korumanın açtığı ateşten kıl payı kurtulmuş, Miller'ın yanında bulunan Afgan polis şefi hayatını kaybetmişti. Olayda bir Amerikalı tuğgeneral ve birkaç Amerikalı daha yaralanmış, ancak Miller saldırıda yara almamıştı.
ABD Savunma Bakanlığı, Miller görevi bıraktıktan sonra Afgan güvenlik güçlerinin uzaktan desteklenmesi için bir geçiş süreci tasarladı. Buna göre Florida'da görev yapan ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General McKenzie dışında Katar'da bulunan Tuğgeneral Curtis Buzzard da bu sürece katkı sağlayacak. Tuğgeneral Buzzard, savaş uçağı bakımına destek vermek gibi, Afgan güvenlik güçlerine yapılacak yardımın fonlanmasına odaklanacak.
Kabil'deyse Tuğamiral Peter Vasely, yeni oluşturulan bir güçle Kabil'deki ABD büyükelçiliği ve havalimanının korunmasına yoğunlaşacak.
İki yıldızlı Amiral Vasely, ABD büyükelçiliğine odaklanan bir misyon için normalde görevlendirilecek bir askerden daha üst rütbeye sahip. Ancak Savunma Bakanlığı'dan bir yetkili, Afganistan'ın "eşi benzeri olmayan bir durum" olduğunu kaydetti.
Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, "Kuracağımız diplomatik güvenliğin dünyada kıyaslanabilir bir örneği yok" dedi.
Ancak ABD'nin geri çekilmesinden sonra Afganistan'da olacakların büyük çoğunlukla ABD'nin kontrolu dışında olacağı öngörülüyor.
Başkan Biden, geçtiğimiz hafta Afganistan'ın geleceğinin belirsiz olduğunu kabul etmiş, ancak Afgan halkının kendi kaderini belirlemesi gerektiğinin altını çizmişti.
Biden, "Farklı bir sonuç elde edilebileceğine ilişkin mantıklı bir beklenti olmadan yeni bir nesli daha Afganistan'a savaşa göndermeyeceğim" demişti.
Amerika'nın en uzun süreyle savaştığı Afganistan'da yaklaşık 2 bin 400 ABD askeri hayatını kaybetti, binlerce asker yaralandı.
"Taleban Afganistan'ın orta kesimindeki Gazni'yi kuşattı"
Afgan yetkililer, Taleban militanlarının Afganistan'ın orta kesimlerinde yer alan Gazni kentini kuşattığını, güvenlik güçleriyle çatışmak için sivillerin evlerini ele geçirdiğini bildirdi. Gazni, Taleban militanlarının tehdidi altına giren son kent merkezi oldu.
Yabancı güçlerin Afganistan'dan çıkışıyla beraber cesaret kazanan Taleban, kent merkezlerin abluka altına almak ve toprak kazanmak için baskıya devam ediyor.
Gazni bölge konseyinden Hassan Rezayi, "Gazni'de durum çok kritik. Taleban sivillerin evlerini sığınak olarak kullanıyor ve Afgan güvenlik güçlerinin üzerine ateş açıyor. Bu durum Taleban'a karşı mücadeleyi çok zorlaştırıyor" dedi.
Taleban ve Afgan güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar ülkenin güneyindeki Kandahar vilayetinde de devam ediyor.
Kandahar'da silahlı güçlerle Taleban'a karşı savaşan eski Meclis üyesi Hamidzay Lalay, "Son dört gündür silahlı Taleban güçleri Kandahar'a batıdan saldırıyor" dedi.
Afganistan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Fawad Aman ise Kandahar'da durumun "tamamen Afgan güvenlik güçlerinin kontrolu altında olduğunu" söyledi.
Taleban şimdiye kadar henüz vilayet başkentlerini egemenliği altına almış değil. Ancak örgüt, ülke genelinde düzenlediği saldırılarla güvenlik güçleri üzerinde baskı kuruyor.
Afgan güvenlik güçleri, Pazar günü hava saldırılarının da yardımıyla Taleban militanlarının kuzeyde Tacikistan sınırındaki Talukan'a düzenlediği saldırıya karşılık vererek örgütü püskürttü.
Taleban, geçtiğimiz haftaysa batıdaki Badgis vilayetinin başkentine girmiş, polis ve güvenlik güçleri karakollarını ele geçirmiş, özel güçler karşılık vermeden önce valinin ofisini ele geçirme girişiminde bulunmuştu.
