Türkiye-AB ilişkilerinde gelinen son noktanın tüm vatandaşları nasıl etkileyeceği, vize serbestisi ve göç eylem planı gibi başlıkların nasıl hayata geçeceği gibi birçok önemli sorunun yanıtını içeren bir bilgilendirme yazısı yayınlandı.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan soru-cevap şeklindeki açıklama yazısında, Shengen ülkelerine serbest dolaşım hakkının ne zaman hayata geçeceği ve 3 milyar Euro’luk yardımın ne zaman hayat geçeceği sorularına yanıt verilmiyor.
Mültecilerin Türkiye’ye dönmesi için yasal belge zorunlu
Geri Kabul Anlaşması, kamuoyu tarafından Türkiye üzerinden AB ülkelerine giden tüm mültecilerin otomatik olarak Türkiye’ye iadesi olarak algılanıyor. Dışişleri Bakanlığı, Haziran 2016’dan itibaren yürürlüğe girecek uygulamanın Türkiye dışında ülkelere iltica başvurusu yapanları kapsamadığını şu ifadelerle açıklıyor:
`Yasadışı yollarla bir AB ülkesine giden göçmenin ülkemize iadesi için, bu kişinin son olarak Türkiye üzerinden AB topraklarına giriş yaptığının anlaşmada belirtilen somut belgeler yoluyla kanıtlanması ve bu durumun tarafımızdan kabul edilmesi gerekmektedir.`
Avrupa’da serbest dolaşım için biyometrik pasaport şart
Vize serbestisi, AB ile ilişkilerde girilen yeni dönemin en merak edilen başlığı. Shengen ülkelerinin tamamına Türk vatandaşlarının 90 gün süreyle seyahat etmelerini sağlayacak yeni anlaşma ile mevcut pasaportların değiştirilmesi de zorunlu olacak. Dışişleri'nin açıklamasında bu konuya şöyle açıklık getirildi:
‘Halen kullanmakta olduğumuz biyometrik pasaportlarda parmak izleri çiplerde saklanamamaktadır. Bu nedenle, AB standartlarına uygun parmak izinin pasaport çipinde saklanabileceği yeni nesil çipli, endüstriyel pasaportlara geçilmesi için gerekli altyapı çalışmalarına başladık. Böylece daha yüksek güvenlik özelliklerine sahip pasaportlara geçmiş olacağız.’
Açıklamada ayrıca, parmak izli yeni pasaport almak isteyenlerin bakanlık tarafından belirlenecek pasaport ücretini ödemesi gerektiği, ancak bu durumun eski pasaportları geçersiz kılmayacağı da belirtiliyor.
Serbest Avrupa ne zaman?
Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, Türk vatandaşlarının Shengen ülkelerine vizesiz seyahat etmelerini de kapsayacak Geri Kabul Anlaşması kapsamında ne zaman uygulamaya gireceği konusunda bir tarih verilmiyor. Ancak sınır güvenliğinin artırılması, pasaportların yenilenmesi, AB vize politikalarına uyum, mültecilere iş ve kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının tanınması, organize suç ve yolsuzlukla mücadele, kişisel veri güvenliğinin sağlanması gibi başlıkların da yer aldığı şartların yerine getirilmesi gerektiği biliniyor.
Birçok uzmana göre, Geri Kabul Anlaşması'nda Türkiye koşulları tamamlar ve 2017 yılında uygulamaya geçerse, vize serbestisi öncesinde yine de AB'ye üye ülkelerin onayı gerekebilir.
AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker son olarak Brüksel’de yaptığı açıklamada, "Bütün şartlar yerine gelirse, vize serbestisinin 2016'nın sonbaharında gündeme gelmesini bekliyorum” dedi.
3 milyar Euro yardım
Türkiye’nin Geri Kabul Anlaşmasını en geç Haziran 2016'da tam olarak uygulamaya koyması, bunun karşılığında AB Türkiye'ye kapasite arttırımı için 3 milyar euroluk ek kaynağı da içeren bir maddi destekte ve gerektiğinde teknik yardımda bulunması öngörülüyordu. Dışişleri Bakanlığı açıklamasında 3 milyar Euro’nun tarihi ve koşullarıyla ilgili ayrıntılı bilgi verilmiyor, sadece AB’nin yardım taahhüdünde bulunduğu vurgulanıyor ve şöyle deniyor:
‘AB, “yük paylaşımı” ilkesi çerçevesinde ülkemizde geçici koruma altında bulunan Suriyeliler'e yönelik, başlangıç olarak ilave 3 milyar Euro yardımda bulunma taahhüdünde bulunmuştur. AB, insani desteğinin de devam edecek nitelikte olduğunu beyan etmiştir.’
