Van’da 23 Ekim’de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremin yaraları henüz sarılmamışken bu kez merkez üssü Edremit ilçesi olan 5,7’lik depremin can alması hem acıyı, hem öfkeyi hem de soru işaretlerini ikiye katladı.
Amerika’nın Sesi, bu konuda uzman bir isimle, Kandilli Rasathanesi Ulusal Deprem İzleme Merkezi (UDİM) Müdürü Doğan Kalafat’la depremin nedenlerini, yapılan hataları ve öngörüleri konuştu.
‘Fayla İlgili Bilgi Yoktu, Sürpriz Oldu’
Van Depremine Yol Açan Fay Bilinmiyor muydu?
Türkiye’nin depremle yaşaması gerektiği gerçeği her ne kadar sıkça dile getirilse de her yıkıcı depremde bir kez daha “Neden öngöremedik?” ya da “Neden hazır değildik” soruları baştan soruluyor. UDİM Müdürü Doğan Kalafat bu durumu tüm netliğiyle şöyle açıklıyor:
“Diri fay haritaları, son birkaç yüzyılda çalışmış ve deprem üretmiş fayların haritalanmasına yönelik olarak yapılır. 23 Ekim’deki depremi meydana getiren fay maalesef gömülü fay. Topoğrafyada hiçbir şekilde izi olmayan ve son 100 hatta 150 yılda deprem üretmemiş bir faydan bahsediyoruz. Dolayısıyla bu büyüklükte bir depremin bölgede olma olasılığı, bu deprem olmasaydı, çok zor düşünülürdü. Gerçekten sürpriz ve büyük bir deprem oldu bu. Kuzey-güney yönlü sıkıştırma sonucu olmuş bir deprem. Yinelenme periyodu çok sık olmayan yani yaklaşık 150-200 yılda olabilecek bir depremdi bu. Dolayısıyla tarihsel bulgulardaki bir takım eksiklerden ötürü de haritalanmamıştı”
9 Kasım’daki Depremin Nedeni Ne?
9 Kasım’daki merkez üssü Edremit olan depremin artçı mı yoksa ayrı bir deprem mi olduğu sorusuna ise şöyle yanıt veriyor Kalafat: “İlk depremden sonra bu bölgedeki dengelerin değişmesiyle komşu faylar, yanlardaki tali faylar da kırılmaya başladı ve birbirini tetiklemeye başladı. Dolayısıyla 9 Kasım’daki deprem, ana depremin tetiklediği farklı bir fayın kırılması sonucu meydana gelmiş bir deprem diyebiliriz.”
Kandilli Rasathanesi Ulusal Deprem İzleme Merkezi (UDİM) Müdürü Doğan Kalafat’ın deprem uyarılarını ve bundan sonra olabileceklere ilişkin görüşlerini aşağıdaki ses dosyasından dinleyebilirsiniz.
Kalafat, “Aslında bu son olan, orta büyüklükte bir depremdi. Pek can kaybına neden olmazlar aslında bu depremler. Ama köylerdeki yığma kerpiç evler düşünülünce maalesef bizde 5,5 üzerindeki bütün depremlerin yıkım şiddeti büyük oluyor” diyor.
‘Artçılar Önümüzdeki Yıl da Devam Edecek’
Van Depremine Yol Açan Fay Bilinmiyor muydu?
Deprem uzmanı Doğan Kalafat, 7 büyüklüğündeki bir depremin artçılarının en az 6 ay sürdüğünü söylüyor. Dolayısıyla artçı depremlerin ilk 3 haftada çok yoğun olduğunu belirtiyor. “Büyük artçılar olabilir” diyen Kalafat, “Artçılar hem sıklıkları hem de büyüklükleri azalarak uzun süre, yani önümüzdeki yıl da devam edecek” diye ifade ediyor öngörülerini.
Son Ölümleri Engellemek İçin Ne Yapmak Lazımdı?
Kalafat, “Toplu barınmanın olduğu okul, hastane, otel gibi binaların hasar tespit çalışmalarının hızlı yapılması ve bunların “oturulabilir-oturulamaz” şeklinde fişlenmesi gerekirdi. Tabii burada biraz ihmal var” diye anlatıyor 7,2’lik deprem sonrası yapılan hataları. Tabii uyarmayı da ihmal etmiyor uzman ve “Büyük deprem sonrasında hasar görmüş bütün yapılar konusunda çok dikkatli davranmak gerekiyor. Hasarlı binalara girmemek lazım” diyor.
23 Ekim Depremi