60’ı aşkın ülke ve uluslararası kuruluşun temsilcileri, Kabil konferansında Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin ülkeyi yönetmede aşamalı olarak daha fazla sorumluluk üstlenme taahhüdüne imza attı. Konferansta delegeler Afgan hükümetinin 2014 yılına kadar güvenliği üstlenme ve milyarlarca dolarlık uluslararası yardımın en az yarısını kontrol altına alma planını da destekledi.
Afgan Maliye Bakanı Hazret Ömer Zekhelwal, Amerika’nın Sesi’ne hükümetinin sorumluluk almaya hazır olduğunu söyledi:
“Afgan hükümeti halkın önceliklerini biliyor. Ülkede kalkınmanın nasıl dengelenmesi gerektiğini de biliyoruz. Hükümetin dış yardımı control edebilmesi gerekiyor çünkü halka hizmet götürmek Afgan hükümetinin işi.”
Ancak Afganistan Araştırma ve Politika Çalışmaları Merkezi Başkanı Harun Mir, hükümetin 2 milyar dolarlık Afgan Kalkınma Bütçesi’ni düzgün şekilde idare edemediğini söylüyor:
“Bir gecede daha fazla parayı düzgün bir şekilde yönetme becerisi geliştirmiş olamazlar. Bence sorun para da değil. Sorun Afgan hükümetinin kapasitesi ve daha da önemlisi önlenemeyen yolsuzluklar.”
Harun Mir’e göre, Karzai’nin elinde hem Afgan halkı hem de dünyaya hükümette yolsuzluğun artık yeri olmadığını gösterme şansı var. Mir, yolsuzluk yaptıkları iddiasıyla 15 bakanın yargılanmasını örnek gösteriyor:
“Bu durum hem Afgan halkına hem de uluslararası topluluğa Karzai’nin bu kez ciddi olduğunu kanıtlayabilir.”
NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Afganistan’ın 2014 yılına kadar güvenlik sorumluluğunu üstlenme planı konusunda Amerika’nın Sesi’ne açıklamalarda bulundu. Rasmussen, NATO’nun 2011 yılının Ekim ayına kadar 300 bin Afgan asker ve polisini eğitmeyi planladığını söyledi:
“Afgan güvenlik güçlerinin kademe kademe sorumluluğu ele alacaklarına güveniyorum. Ancak bu durum şartlara göre değişebilir. İşimiz bitinceye kadar ülkeyi terk etmeyeceğiz.”
NATO’nun Afganistan’daki görevi zorlu oldu. Haziran NATO güçlerinin en çok kayıp verdiği aydı. Afgan askerlerinin koalisyon güçlerine saldırdığı olay da buna katkıda bulundu.
Uzman Harun Mir, Afgan yetkililerin orduya yeni girenleri iyi eğitmediğini ve militanların da bu durumdan yararlandığını söylüyor:
“Bu, kısa sürede geniş bir Afgan güvenlik gücü yaratmaya çalışanlara darbe oldu.”
Abdül Cabbar gibi bazı Afgan vatandaşları ülkenin kendi konferasına ev sahipliği yapmış olmasından memnun. Konferans, 1970’ten bu yana Afganistan’da yapılan en geniş katılımlı toplantı oldu.
“Konferansın Kabil’de düzenlenmesi çok iyi oldu. Bence bu Afganistan için büyük başarı.”
Karzai’nin cumhurbaşkanlığı seçimindeki rakibi Abdullah Abdullah’a göreyse, bu yıl biri Londra’da ikisi Kabil’de düzenlenen konferanslar yeterli değil:
“Bu konferansların sıradan vatandaşın hayatına etkisi olup olmadığı ve gelecekle ilgili olarak umut verip vermediği tartışılır.”
Konferans bitti; ancak ortada hala bazı ciddi sorular var. Taleban militanlarının El Kaide’den uzaklaşıp silah bırakarak siyasi sürece katılmalarının gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini tahmin etmek zor.