Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Soğuk Savaş dönemi sonrasında herkesi kapsayan yeni bir küresel düzene ihtiyaç olduğunu söyledi.
Washington’daki temaslarını sürdüren Davutoğlu, bugün Uluslararası ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde (CSIS) yaptığı konuşmada, özellikle Suriye’de yaşanan şiddet olayları karşısında uluslararası toplumun harekete geçememesinden duyduğu rahatsızlığı dile getirdi.
Davutoğlu, “Eğer son dönemde yaşadığımız ekonomik ve siyasi depremin sorunlarını uygun bir şekilde çözemezsek, bu durumda yeni bir toplantıya, yeni bir konferansa, uluslararası örgütlerin yeniden yapılanmasına gereksinim var,” diye konuştu. “Yeni, gerçek ve herkesi kapsayan bir küresel düzene ihtiyaç var” diyen bakan, bu düzenin çok taraflılık, adil bir ekonomik düzen ve kapsayıcı bir kültürel birliktelik gerektirdiğinin altını çizdi.
Suriye’de Esad rejimine bağlı askerler ve milis güçlerin devam ettirdiği sivil katliamına dikkati çeken Davutoğlu, “Türkiye’nin ilke olarak her türlü dış müdahaleye karşı olduğunu” söylemekle birlikte, bir otoriter liderin halkına baskı uygulaması durumunda “bizim ve uluslararası toplumun sessiz kalmasını bekleyemezsiniz,” diye konuştu. Dışişleri Bakanı tüm ilgili taraflarla temas kurarak, Suriye halkının acılarına son verme konusunda uluslararası bir bilinç yaratmaya çalıştıklarını belirtti.
‘İran’a saldırıyı onaylamayız’
Tahran hükümetinin nükleer programından kaynaklanan sorunla ilgili bir soru alan Dışişleri Bakanı Davutoğlu, İran’a yönelik bir askeri müdahaleye kesinlikle karşı olduklarını ve böyle bir şeyi onaylamayacaklarını söyledi. Son dönemde İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine bir saldırı düzenleyebileceği konuşulurken, Davutoğlu böyle bir seçeneğin felaket olacağını, hiçbir şekilde uygun bir çözüm olmayacağını kaydetti. İsrail’in tek bir hedef bombalayarak soruna çözüm bulamayacağını belirten Dışişleri Bakanı, bunun yeni bir bölgesel gerginliği tetikleyebileceği uyarısında bulundu.
Davutoğlu İran’a uygulanan yaptırımların bir işe yaramadığını ve üstelik Türkiye’ye de zarar verdiğini söyledi. Tahran hükümetine iki yıl önce yeni Birleşmiş Milletler yaptırımları uygulandığını hatırlatan bakan, “Şimdi daha fazla uranyum zenginleştiriyorlar,” diye konuştu. 2010 yılında Türkiye’nin Brezilya’yla birlikte Tahran hükümetini masaya oturtmak üzere olduğunu kaydeden Davutoğlu, bugün de aynı amaçla çalıştıklarını, Avrupa Birliği Dış Politika yetkilisi Catherine Ashton’la soruna diplomasi yoluyla çözüm bulmayı amaçladıklarını kaydetti. “Yeter ki taraflar masaya bir yetkiyle, bir kararla gelsinler” diye konuşan Ahmet Davutoğlu, İran ve BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyesi beş ülkenin temsilcileriyle Almanya’yı İstanbul’da görüşmeye getirmeye çalıştığını kaydetti. İran sorununa çözümü, Vatikan’da Papa’nın seçim sürecine benzeten Davutoğlu, "sorun çözülünceye kadar tarafların masadan kalkmaması gerektiğini", müzakere sürecinin aylara uzatılması durumunda bölgesel dinamiklerin yeniden değişeceğini ve bunun da tüm çabaları boşa çıkartacağını söyledi.
‘Bölgenin sorunlarının çözümü Filistin sorununun çözümünde bitiyor’
“Suriye, Mısır, Libya konusunda konuştunuz, neden Filistin sorununa değinmediniz?” şeklinde bir Filistinli gazetecinin sorduğu soruyu yanıtlayan Dışişleri Bakanı Davutoğlu, bölgedeki tüm sorunlarınaslında Filistin sorununa dayandığını söyledi.
Filistin devletinin kurulmasına “şu andan itibaren bile destek verebileceklerini” söyleyen Davutoğlu, “Açık konuşmam gerekirse, Rusya ne kadar [geçen hafta sonu BM Güvenlik Konseyi’nde oylanan] Suriye karar tasarısını veto ederek yanlış bir karar verdiyse, Amerika’nın da Filistin devletini veto etmesi bizce yanlıştır,” dedi.
Öncelikli olarak Filistinli gruplar, Hamas ve El Fetih’in uzlaşması gerektiğini kaydeden Davutoğlu, geçen hafta Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas ve Hamas lideri Halid Meşal’in Doha’da vardığı anlaşmanın iyi bir haber olduğunu belirtti. Davutoğlu, Filistinli tarafların İsrail’e karşı “barışçı direniş” benimsemesinin önemli olduğunun altını çizdi ve Hamas’ın barışçı çizgiye çekildiğini söyledi. “Ancak İsrail’den olumlu bir haber almıyoruz,” diyen Davutoğlu, İsrail’i açık davranmamakla suçladı. “İsrail hükümetinin tüm kesimleri iki devletli çözüme destek vermiyor” diyen bakan, bu ülkenin yerleşimler politikasını sürdürdüğünü hatırlattı. “İki devletli çözüm olarak, 1967 savaşı öncesi sınırlardan ve Doğu Kudüs’ün Filistin devletinin başkenti olmasından vazgeçilmeyeceğini” ifade eden Davutoğlu, samimi olmamakla suçladığı İsrail’in tutumu konusunda “Artık yeter!” ifadelerini kullandı.
Obama Yönetimi Yetkilileriyle Temaslar Pazartesi
Washington’da Kongre üyeleriyle biraraya gelen ve düşünce kuruluşlarında konuşmalar yapan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Amerikan yönetiminin üst düzey yetkilileriyle görüşmelerini Pazartesi yapacak. Davutoğlu’nun Pazartesi günü, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Savunma Bakanı Leon Panetta ve Başkan Barack Obama’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Tom Donilon’la biraraya geleceği bildirildi. Davutoğlu bu temaslarına hazırlanırken, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu da Amerika Dışişleri Bakanlığı’ndaki temaslarına başladı.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, daha önceki konuşmalarında sık sık dile getirdiği “yeni uluslararası platformun” Pazartesi günü Obama yönetimi yetkilileriyle yapacağı temaslardan sonra şekilleneceğini söylemişti.