Başkan Joe Biden Suudi Arabistan’ı da kapsayan Ortadoğu turunun ilk durağı olan İsrail’de. Biden senatörken ilk kez 1973 yılında gittiği Ben Gurion Havaalanı’nda İsrail Başbakanı Yair Lapid ve Cumhurbaşkanı Isaac Herzog tarafından karşılandı.
Amerika ve İsrail arasındaki ilişkileri “iliklerine kadar derin” ifadesiyle tanımlayan Başkan Biden “Siyonist olmak için Yahudi olmanıza gerek yok” diyerek, İsrail’in eski Yahudi köklere sahip topraklarda kurulmasının arkasında yatan ve Filistinliler’in tepki gösterdiği ideolojiye destek verdi.
Biden İsrail işgali altındaki topraklarda bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için 2014’ten bu yana ilerlemenin sağlanamadığı müzakerelerden yana olduklarını ifade ederken, iki devletli çözümü de her iki tarafın hakları için “en iyi umut” olarak niteledi.
İlgili Haberler Biden: “İran’a Karşı Son Çare Güç Kullanırım”İsrail Başbakanı Yair Lapid de onuncu kez İsrail’i ziyaret eden Biden için “İsrail’in bugüne kadar tanıdığı en iyi dostlardan biri” dedi.
Demir Kubbe ile ilgili bilgi aldı
Başkan Biden Ben Gurion Havaalanı’nda İsrail’in ABD tarafından desteklenen Demir Kubbe adlı savunma sistemi ve yeni lazer güdümlü Demir Işını adlı sisteme ilişkin bilgi aldı.
Biden Holokost kurbanlarının anısına yapılan Yad Vashem anıt müzesini de ziyaret etti.
ABD Başkanı’nın ziyareti İsrail’de koalisyonun Haziran ayında çökmesinin ardından iç siyasette çalkantıların yaşandığı bir döneme rastlıyor.
ABD Başkanı Joe Biden 2 gün boyunca Kudüs’te temaslarda bulunacak ve Cuma günü de işgal altındaki Batı Şeria’da Filistin lideri Mahmud Abbas’la görüşecek.
Biden buradaki temaslarının ardından İsrail’den doğrudan Suudi Arabistan’ın Cidde kentine giderek Körfez müttefikleriyle yapılacak zirveye katılacak.
İlgili Haberler Biden’ın Ortadoğu Ziyaretinden Beklentiler Neler?İran’ın nükleer programı
İsrailli yetkililer İran’ın hızlı bir şekilde gelişen nükleer programının ABD Başkanı Biden’la yapılacak görüşmelerde gündemin üst sıralarında olduğunu belirtmişti.
Biden yönetimi, İran’la 2015 yılında imzalanan ancak eski Başkan Donald Trump’ın tek taraflı olarak çekilerek Tahran’a yaptırımları yeniden uygulamaya başladığı nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmaya çalışıyor. Ancak taraflar arasında dolaylı görüşmeler henüz sonuç vermiş değil.
İsrail-Suudi Arabistan normalleşmesi
Amerikalı yetkililer ziyaretin İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesini amaçlayan bazı adımları beraberinde getirebileceğini belirtiyor.
İlgili Haberler İran ve Suudi Arabistan'dan Yakınlaşma Sinyaliİsrail 2020 yılında imzalanan İbrahim Anlaşmaları’yla Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Sudan ve Fas’la ilişkileri normalleştirmişti.
Biden’ın ziyareti bölgesel istikrarı teşvik etmeyi, İsrail’in bölgeye entegrasyonunu derinleştirmeyi, bölgede İran’ın nüfuzunun yanı sıra Rusya ve Çin’in saldırganlığına karşı koymayı amaçlıyor.
Kudüs’teki konsolosluk yeniden açılacak mı?
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan eski başkan Donald Trump döneminde kapatılan Kudüs’teki konsolosluğun yeniden açılması yönündeki arzusunu dile getirdi.
Konsolosluk Doğu Kudüs’ü gelecekte kurulacak Filistin devletinin başkenti olarak gören Filistinliler’e hizmet veriyordu.
Air Force One’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Sullivan, “Elbette bu İsrail hükümetiyle diyalogu gerektiriyor” dedi.
İsrail uluslararası toplumun aksine Kudüs’ün tamamını kendi başkenti olarak tanıyor ve konsolosluğun açılmasını istemiyor.
İlgili Haberler Biden'ın Ortadoğu Turu BaşladıFilistin Kurtuluş Örgütü üyelerinden Wasel Ebu Yusuf ise Biden’dan Filistin sorunu konusunda yeni bir şey görmediğini söyledi.
Yusuf, “Biden’ın ziyareti Arap bölgesindeki işgal durumunu entegre etmek ve İran’a karşı yeni bir ittifak oluşturmayı amaçlıyor. Biden’ın seçim kampanyası sırasında ve görevdeki ilk aylarında verdiği sözlere gelince, bunun sahaya yansıması için uygulamaya dönük bir formül görmüyoruz” dedi.
Biden yönetiminde ilişkilerin yeniden tesis edilmesini memnunlukla karşılayan Filistinliler Kudüs’teki konsolosluğun yeniden açılmasını bekliyor.
ABD’nin Filistin Kurtuluş Örgütü’nü (PLO) terör örgütü listesinden çıkarması, Kudüs’te Müslümanlar ve Yahudiler için kutsal sayılan yerlerde ibadet kurallarının değiştirilmesini engellemesi ve işgal altındaki Batı Şeria’da Yahudi yerleşimlerinin genişlemesini önlemesi Filistinliler’in beklentileri arasında.
Muhammed bin Selman’la görüşmesi yakından izlenecek
ABD’de artan petrol fiyatlarını düşürülmesi konusunda baskı altında olan Biden’ın Körfez’deki müttefiklerini petrol üretimini arttırmaları konusunda ikna etmeye çalışması bekleniyor.
Biden ziyareti kapsamında Amerikan istihbaratı tarafından 2018 yılında Washington Post için çalışan gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinin arkasında olmakla suçlanan Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la görüşmesi de bekleniyor.
ABD Başkanı daha önce Kaşıkçı cinayeti sebebiyle Suudi Arabistan için dışlanmış ülke konumunda olduğunu söylemişti. Bu nedenle Biden’ın Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la görüşmesi ve görüşmeden fotoğrafların paylaşılıp paylaşılmayacağı yakından takip edilecek.
Beyaz Saray kaynakları Biden’ın Suudi Arabistan’da insan hakları konusundaki endişelerini gündeme getireceğini belirtti.