Türkiye’nin önde gelen basın meslek örgütleri, Basın İlan Kurumu’nun (BİK) Evrensel gazetesinin ilan hakkını iptal etmesini protesto etmek için Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde biraraya geldi.
Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Adnan Özyalçıner, DİSK Basın İş Genel Başkanı Faruk Eren, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti yönetim kurulu üyesi Uğur Güç ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti İstanbul Şube Başkanı Banu Tuna’nın katıldığı toplantının açılışında konuşan Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Sibel Güneş, Basın İlan Kurumu’nun verdiği cezaların yüzde 88’inin Evrensel, Birgün, Sözcü, Cumhuriyet ve Korkusuz gazetelerine ait olduğunu söyledi.
Your browser doesn’t support HTML5
‘‘Basın İlan Kurumu İktidarın Sopası Olarak Kullanılıyor’’
Sibel Güneş, ‘‘Anayasa Mahkemesi Basın İlan Kurumu’nun resmi ilan ve reklamların kesilmesine ilişkin kararıyla ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine ve yapısal sorunun çözümü için keyfiyetin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bildirilmesine, 10 bin TL tazminat ödenmesine karar vermiştir. Basın İlan Kurumu ise Evrensel Gazetesi’nin resmi ilan ve reklam yayınlama hakkının sona erdirmiştir. Bu karar başta Anayasamıza, Basın Kanunu’muza aykırıdır. Anayasa Mahkemesi’ne müracaat eden Cumhuriyet Gazetesi, Sözcü Gazetesi, Bir Gün Gazetesi de mi aynı akıbetle karşılaşacak? Demokratik bir toplumda tüm kurumlar bağımsız ve özgür karar almalıdır. Basın ve düşünceyi ifade özgürlüğünün olmadığı bir ortamda demokrasiden söz edilemez’’ dedi.
Banu Tuna: ‘‘Basın İlan Kurumu, iktidarın sopası olmak için 2013'ten itibaren sistematik biçimde yapısını değiştirdi’’
Türkiye Gazeteciler Sendikası adına toplantıya katılan İstanbul Şube Başkanı Banu Tuna da Sibel Güneş gibi Basın İlan Kurumu’nun basın özgürlüğünü yok etmek istediğini söyledi.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti İstanbul Şube Başkanı Banu Tuna, ‘‘Bu kararlar alınırken haklı gerekçe arama zahmetine bile girilmiyor. Karar tek aslında, eleştirel sesler susturulacak. Basın İlan Kurumu, iktidarın sopası olmak için 2013 ’ten itibaren sistematik biçimde yapısını, yönetmeliklerini tek tek değiştirdi. Hükümetlerin kamu gücüne dayanarak yandaş olmayan basma ekonomik ambargo uygulamasının önüne geçmek için kurulan Basın İlan Kurumu son yıllarda ekonomik ambargonun ötesinde susturma çabasına girdi. Son haftalarda iktidarın yanlış politikalarını eleştiren başka gazetelere de yüz binlerce liralık cezalar verilmiştir. BİK de tıpkı RTÜK gibi basın özgürlüğünü yok etmek için talimatla kararlar vermeye başlamıştır. Basın İlan Kurumu yönetimini bir an önce Evrensel Gazetesi hakkında verdiği hukuksuz karardan vazgeçmeye çağırıyoruz’’ dedi.
Faruk Eren: ‘‘Basın İlan Kurumu iktidarın bir aparatı durumunda’’
Basın İlan Kurumu bu uygulamasıyla Evrensel’i ekonomik olarak cezalandırırken şişirilmiş tirajlara sahip iktidara yakın gazetelerin fonlandığını belirten DİSK Basın İş Sendikası Genel Başkan Faruk Eren, seçimler yaklaştıkça baskıların da arttığını ifade etti.
Eren, ‘‘Basın İlan Kurumu iktidarın bir aparatı durumunda, iktidara biat etmemiş her yayın organının ekonomik olarak ve yasa dışı biçimde susturmaya çalışıyor. Cezalandırmaya çalışıyor. Sadece bunu yapmıyor. İktidarın propaganda aygıtı haline gelmiş yayın organlarını fonluyor aynı zamanda. Kerameti kendinden menkul kaç sattığı belli olmayan gazetelere bol bol ilan veriyor. Bu arada Basın İlan Kurumu internet sitelerine de el atmaya çalışıyor biliyorsunuz. Yasa teklifi var. Yeni dönemde görüşülecek. İnternet sitelerini de bu durumda denetim altına almaya çalışıyor. Seçime giderken iktidar sadece kendini korusun istiyor, başka hiçbir ses çıkmasın istiyor ama artık bütün bunlar nafile çabalar. Şimdiye kadar gazeteciler nasıl susmadıysa, her türlü baskıya rağmen haber yapmaya devam ettilerse, haberleri kamuya, halka ulaştırmaya devam ettilerse bundan sonra da devam edecekler’’ diye konuştu.
Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkan Adnan Özyalçıner de halkın haber alma özgürlüğünü hapislerle, cezalarla engelleyemeyen iktidarın yasal hakkı olan resmi ilanını keserek Evrensel’i ekonomik baskıyla devre dışı bırakmaya çalıştığını dile getirdi.
Tütmez: ‘‘Kamu kurumlarında balya balya gördüğümüz bu gazetelere benzer bir uygulama yapılıyor mu?’’
Toplantıda konuşan Evrensel gazetesi yazı işleri müdürü Erdi Tütmez, 2019 yılının Eylül ayında gazetelerine resmi ilan akışını durduran Basın İlan Kurumu’nun okurların bayilerden birden fazla gazete alması ile belediyelerin kurumsal satın alma yapmasını resmi ilan hakkını tümüyle iptal etmesine gerekçe gösterdiğini söyledi.
Tütmez, ‘‘Okurların bir gazete ile dayanışarak gazete alması suç değildir.
Ayrıca her siyasi parti, belediye ve sendika bir gazeteyi toplu olarak alıp üyelerine dağıtabilir. Soruyoruz. Bunda sorun nerededir? BİK'in sendika, siyasi parti ve belediyeler tarafından alınan gazeteleri usulsüz saymasını doğru kabul etsek bile bu rakamların toplamı 750 civarındadır. İlan hakkımızın gasp edilmesine gerekçe gösterilen yönetmelik maddesinde bu konuda somut bir oran yer almamaktadır. Basın İlan Kurumu sürecin başından beri Evrensel'e adeta hasmane bir tutum içinde olmuştur. Basın İlan Kurumu halkın vergilerinden oluşan bir bütçe ile ilanlar dağıtan bir kuruluş olarak kurulmuştur. Bu kurum gazetemizin ilan hakkını iptal ettirmek için adeta bir istihbarat örgütü gibi Türkiye’nin birçok yanına memurlarını salıp veri toplamaya çalışırken, iktidara yakınlığıyla bilinen basına böyle bir denetim yapıyor mu? Kamu kurumlarında balya balya gördüğümüz bu gazetelere benzer bir uygulama yapılıyor mu? Gazetelerin gerçek tirajları araştırılıyor mu?’’ ifadelerini kullandı.
Evrensel gazetesi yazı işleri müdürü, bu durumu Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıyacaklarını söyledi.
Toplantıda çok az sayıda gazetecinin yer alması dikkat çekti.