Avrupa'nın en büyük gaz tedarikçisi olan Rusya'nın Ukrayna sınırına asker yığması nedeniyle artan gerilim üzerine, ABD ve Avrupa Birliği gaz akışındaki olası kesintilere karşı gaz temini için beraber çalışmayı taahhüt etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve AB Dış İlişkiler Temsilcisi Josep Borrell Washington'da düzenledikleri ortak basın toplantısında, "Şu anda Avrupa'nın enerji teminini, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığından kaynaklanabilecek olanlar da dahil olmak üzere arz şoklarına karşı korumak için birlikte çalışıyoruz" dedi.
Rusya'dan daha düşük arz ve Moskova'nın Ukrayna sınırına 100 binden fazla asker yığması üzerine artan gerilim, gaz fiyatlarının rekor seviyelere çıkmasına neden olduğu için, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığı son aylarda yakından takip ediliyor.
Rusya, Avrupa'nın doğalgazının yaklaşık yüzde 40'ını sağlıyor.
Blinken, müttefikler ve ortaklarla koordinasyonun "Rusya'nın vanayı kapatması veya Ukrayna üzerinden gaz akışına mani olan bir çatışma başlatması durumunda, enerji rezervlerinin en iyi nasıl paylaşılacağını" içerdiğini söyledi.
Borrell de acil önceliğin, arz kesintisinden kaçınmak ve "dünya enerji piyasalarının akıcı, rekabetçi ve tam tedarikli olmasını sağlamak için enerji kaynaklarını ve gaz akışlarını çeşitlendirmek" olduğunu söyledi.
Yetkililer sabah saatlerinde de AB-ABD Enerji Konseyi toplantısında konuyu ele aldılar.
Konseyden yapılan ortak açıklamada, fosil yakıtlardan uzaklaşırken ve sürdürülebilir net sıfır emisyon hedefine yönelirken, AB ve ABD'nin birlikte çalışmayı amaçladığı, böylelikle küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) piyasalarının "kısa vadede boru hattı gaz kesintileri olması durumunda ek ve çeşitlendirilmiş tedarik sağlayabileceği belirtildi.
Açıklamada, AB küresel ısınmayı sınırlamaya ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmaya çalışırken, uzun vadede gaz gibi fosil yakıtlardan uzaklaşma ihtiyacına atıfta bulunuldu; gazın yalnızca kısa vadeli bir çözüm olabileceği de belirtildi.
Rusya'dan son aylarda normalden daha düşük gaz gelmesi nedeniyle AB yetkilileri ve Uluslararası Enerji Kurumu, Moskova'yı Avrupa'ya yetersiz arza katkıda bulunmakla suçladı.
AB-ABD ortak açıklamasında, "Enerji arzının bir silah veya jeopolitik bir araç olarak kullanılması kabul edilemez" denildi.
Rus devlet enerji kurumu Gazprom, tüm uzun vadeli sözleşmelere uyduğunu söylerken, Kremlin de Ukrayna’yı işgal planı olmadığını söylüyor.
Avrupa'nın LNG ithalatı Ocak ayında 11,8 milyar metreküp
ile rekor seviyeye ulaşırken, bunun yaklaşık yüzde 45'i ABD’den sağlandı.
Gaz temininde kesintilerle ilgili acil durum planlarını gözden geçiren AB yetkilileri, geçen yılın sonlarından bu yana Katar ve Norveç dahil birçok tedarikçi ülke ile görüşmeler yürütüyor. Görüşmelerin başlangıçtaki nedeni yüksek fiyatlar olsa da Rusya ile artan gerilim, konuları yoğunlaştırdı.
AB Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson geçen hafta Bakü'de hükümet yetkilileriyle görüştükten sonra yaptığı açıklamada, "Azerbaycan, gaz akışının kesilmesi durumunda AB'yi destekleme konusunda açık bir isteklilik gösterdi" demişti.