Türkiye’nin 20 aydır devam eden uzun bir sürecin ardından İsveç’in NATO üyelik protokolüne onay vermesi, ABD tarafından memnuniyetle karşılandı. Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, “Bu Başkan Biden için önemli bir öncelikti” dedi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesini memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Your browser doesn’t support HTML5
ABD TBMM’nin İsveç onayından memnun: “Türkiye, İsveç ve NATO için harika bir adım”
Sosyal medya platformu X’ten paylaştığı mesajda Sullivan, “İsveç güçlü ve yetkin bir savunma ortağı ve NATO’ya üyeliği, ABD’yi ve ittifakı daha güvenli ve daha güçlü hale getirecek” ifadelerini kullandı.
TBMM’nin İsveç’in NATO’ya katılım protokolüne onay vermesinin ardından ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake de X sosyal medya platformundan paylaştığı mesajda, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İsveç’in NATO’ya girmesine onay verme kararını büyük bir takdirle karşıladığını yazdı.
Jeff Flake, “İsveç’in NATO’ya katılımı bugün her zamankinden daha önemli olan İttifak’ın güçlendirilmesi yönünde atılmış kiritk öneme sahip bir karardır. Türkiye’nin NATO ittifakına olan bağlılığı sarsılmaz ortaklığımızı açıkça ortaya koymaktadır. Türk halkına ve Türkiye Cumhuriyeti hükümetine teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
TBMM’nin İsveç’in NATO’ya katılım protokolüne onay verme süreci, Salı günü Beyaz Saray’da düzenlenen basın toplantısında da bir gazetecinin sorusu üzerine gündeme geldi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, “Başkan İsveç’in NATO müttefiki olmaya çoktan hazır olduğunu daha önce söylemişti. İsveç’in NATO müttefiki olma zamanı geldi. Modern, gelişmiş ve bizim de rahat çalıştığımız bir orduya sahipler ve ittifaka önemli askeri kabiliyet katkısı sunacaklardır” dedi.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Ankara’dan gelen bu adımla NATO’nun tam üyesi olmaya bir adım daha yaklaştıklarını belirtti.
Süreç neden gecikmişti?
İsveç ve Finlandiya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından NATO’ya üyelik başvurusunda bulunmuş; 2022 yılı Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülkenin terörle mücadelede daha fazla adım atmasını talep ederek itirazını gündeme getirmişti.
Türkiye 2023 yılı Nisan ayında Finlandiya’nın NATO’ya katılımına onay verdi; ancak İsveç’in protokolüne onay sürecini geciktirmeyi sürdürdü.
2022’de Madrid’de yapılan NATO toplantısında Türkiye, İsveç ve Finlandiya silah ambargosunun kaldırılması ve PKK üyelerine karşı daha sert adımların atılması konusunda anlaşmaya varmıştı.
Bu anlaşma sonucunda İsveç aynı yıl Türkiye’ye askeri teçhizat ihrac edilmesine yönelik yasağı kaldırmış ve geçen yıl da terör örgütüne üye olmayı suç haline getiren yeni bir terörle mücadele yasasını kabul etmişti.
İsveç’te, Kuran’ı Kerim yakma eylemleri de Stockholm ve Ankara arasında gerilime neden olmuş; İsveç bu tür eylemlerin engellenmesi amacıyla yasa değişikliği yapılıp yapılamayacağını gözden geçireceklerini belirtmişti.
İsveç onayının ardından F-16 onayı gelir mi?
İsveç’in NATO üyeliği sürecinin tamamlanması, Rusya’nın Ukrayna işgalinde neredeyse iki yılın geride kaldığı bir dönemde, Biden yönetiminin en önemli dış politika önceliklerinden biriydi.
Bazı ABD Kongre üyeleri, Türkiye’ye F-16 satışı ve İsveç’in NATO’ya katılım protokolünün onaylanması arasında doğrudan bağlantı kurmuş; İsveç’in NATO üyeliğine ililşkin süreç tamamlanmadan F-16 konusunda yeşil ışık gelmeyeceği mesajını vermişti.
Beyaz Saray, Ankara’nın 20 milyar dolarlık yeni F-16 alımı ve 79 adet modernizasyon kiti talebi konusunda Kongre ile istişare içinde olduğunu belirtmişti.
Ankara 2021 yılında F-16 talebini ABD’ye iletti; ancak hem NATO’nun genişlemesi konusunda Ankara ile yaşanan pürüzler hem de insan hakları konularındaki eleştiriler sebebiyle Kongre’de itirazlar dile getirildi.
Ankara bir dönem F-16 yerine Eurofighter seçeneğini de gündeme aldı.
TBMM’nin İsveç’in NATO’ya katılım protokolünü onaylamasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası bekleniyor.
Yabancı ülkelere silah satışı konusunda onayı gereken Senato Dış İlişkiler Komisyonu, VOA Türkçe’nin konuya ilişkin sorusuna henüz yanıt vermedi.
İlgili Haberler Beyaz Saray: “Türkiye'ye F-16 satışını ve F-16 filosunun modernizasyonunu desteklemeye devam ediyoruz”Beyaz Saray F-16 satışını desteklemeye devam ettiklerini söylemişti
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Türkiye’ye F-16 satışını desteklemeye devam ettiklerini; ancak tarih ya da takvim konusunda paylaşabileceği yeni bir bilginin olmadığını söylemişti.
Beyaz Saray’da geçen hafta düzenlenen basın toplantısında VOA Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan John Kirby, “Başkan Biden’ın tutumu bu konuda oldukça tutarlı. Türkiye'ye takviye F-16 satışını ve mevcut F-16 filosunun modernizasyonunu desteklemeye devam ediyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
John Kirby, “Buna ilişkin tarih ya da takvim konusunda paylaşacağım yeni bir bilgi yok ancak Türkiye’ye F-16 tedariki konusunda politikamızda değişiklik yok” ifadelerini kullandı.
Görevi sona eren Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan geçtiğimiz hafta VOA Türkçe’ye verdiği röportajda, Türkiye’ye F-16 tedariki ile ilgili iyimser konuşmuş ve bir ay kadar kısa bir süre içinde olumlu gelişmelerin yaşanabileceğini söylemişti.
Türkiye’nin İsveç onayının ardından F-16 konusunda ABD cephesinden bir adım gelebileceğine ilişkin beklentiler arttı.
Macaristan’ın da onayı bekleniyor
İsveç’in NATO üyeliğini henüz onaylamayan bir diğer ülke de Macaristan.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban İsveç Başbakanı’nı NATO’ya katılım konusunda görüşmeler yapmak üzere ülkesine davet etti.
Macaristan parlamentosu Şubat ayı ortasına kadar tatilde. NATO’ya katılma başvurusunda bulunan ülkelerin ittifaka resmi olarak üye olabilmesi için tüm NATO üyelerinin onayı gerekiyor.