ABD Başkanı Donald Trump’ın en kısa sürede Suriye’den çekilecekleri sinyalini vermesine karşın Türkiye’deki bazı uzmanlar, çekilme sonrasında neler olacağını görmek gerektiği ve bunun ABD tarafından PYD-YPG’ye desteği sonlandırmak anlamına gelmeyebileceği yorumunu yapıyor.
Trump Twitter’dan paylaştığı mesajda bugüne kadar Suriye’de sadece IŞİD’le mücadele nedeniyle asker bulundurduklarını kaydederek, çekilme mesajı verdi. Şimdi Türkiye’de, PKK bağlantısı nedeniyle terör örgütü olarak kabul edilen PYD-YPG’nin kontrol ettiği Fırat’ın doğusunda neler olacağı ve ABD’nin bu örgüte verdiği destekten vazgeçip vazgeçmediği merak ediliyor.
Trump’ın mesajını yorumlayan uzmanlar, esasen sahadaki gelişmeleri izlemek gerekeceğini ancak yine de gelişmenin Türkiye’nin lehine bir hamle gibi göründüğünü ifade ediyor.
TOBB–ETÜ öğretim üyesi Doç. Dr. Nihat Ali Özcan VOA Türkçe’ye açıklamasında, bugün itibariyle Trump’ın bizzat mesaj verdiğini vurgulayarak, dolayısıyla ABD’nin Suriye’den çekileceğini düşündüğünü ancak bunun belirli bir süreç gerektirdiğini söyledi.
ODTÜ Uluslararası İlişkiler öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Bağcı da VOA Türkçe’ye değerlendirmesinde, ABD’nin “Çin’i engelleme politikası ve ekonomik maliyet” gerekçeleriyle Suriye’den ayrılma kararı aldığı görüşünü dile getirdi.
“ABD’nin geride ne bırakacağı önemli, PYD’ye destek sürebilir”
Türk Silahlı Kuvvetleri’nden (TSK) Emekli Binbaşı Özcan, “ABD Başkanı çekileceğiz deyince herhalde normal olarak ABD askeri Suriye’den çekilecektir. Dolayısıyla teknik olarak bir çekilme süreci olacaktır. Yani yarın sabah çekilmesi söz konusu olamaz. Askeri birliklerince toparlanması vesaire diye düşünüldüğünde çekilmesi en azından bir buçuk – iki ay alacaktır. Siyasi otorite karar verdikten sonra hayata geçirilmesi teknik bir konu. Ama asıl önemlisi ABD’nin çekilmesi sonrasında geride siyasi ve güvenlik mimari bırakılması gerekiyor. Siyasi otorite nasıl asker için ‘çekil’ kararı verdiyse nasıl bir siyasi ve güvenlik modeliyle çekilmiş olunacağı direktifini de verecektir. Belki iki ay sonrasında sahada ABD askeri görülmeyecek ama sahada kabul edilebilecek bir güvenlik mimarisi bırakılması gerekecektir. Bunun nasıl olacağını önümüzdeki günlerde göreceğiz” diye konuştu.
Özcan, “ABD’nin askeri çekilme kararı PYD-YPG’ye desteği sonlandırmak anlamına mı geliyor?” sorumuza karşılık ise bunun tam olarak böyle olacağını söylemek için çok erken olduğuna işaret etti. Özcan, “Nasıl bir destek verilmeye devam edileceğini önümüzdeki süreçte göreceğiz. ABD askerlerince bugüne değin PYD-YPG unsurlarıyla hareket ediyor olması belki sona erecektir. Ancak halen Amerika, PYD-YPG’ye havadan destek verebilir veya başka bir üçüncü tarafın müdahalesine kendi bulunduğu askeri üslerden müdahale edebilir. Eğer PYD, bir yandan ABD’nin Suriye’de Fırat’ın doğusu için öngördüğü siyasi mimariyi tek başına koruyabilecekse bunu değerlendirerek Amerika hareket edecektir. Eğer PYD, o siyasi mimariyi sürdüremeyecekse de Amerika duruma göre destek planı düşünecektir. Bu destek planı, hem diplomatik, ekonomik ve hem de askeri destek olacaktır. Ama geçmişte olduğu üzere sahada Amerikan askeri bulunması şeklinde olmayacaktır” dedi.
Özcan, ABD’nin bu açıklamasıyla Türkiye’nin iç politikasında Erdoğan hükümetinin güçlendiği yönündeki görüşü de değerlendirerek, “Türkiye’de iç politikada çok tartışılan bir konu olduğu için tabii ki iç politikayı etkileyecektir. Herkes bu sonuçta etkili olduğuna dair bir hikaye anlatacaktır. İç politikada malzeme görülmesini olağan görmek lazım” yorumunda bulundu.
İlgili Haberler ‘Askerlerin Suriye'den Çekilmesi Türkiye’nin Güvenliği İçin Kötü’“ABD’nin kararı Türkiye lehine bölgedeki Kürtler aleyhine”
Prof. Dr. Bağcı da, ABD’nin Suriye konusunda “leading behind” yani arka planda yönlendirme politikasına geçiş yaptığı düşüncesini dile getirdi. Bağcı, “Amerikan ekonomisine Suriye’de asker bulundurmak zarar veriyor, pahalı geliyor. Türkiye’yi destekleyecek daha güçlü bir konum ortaya çıktı. ABD, bölgede önlem alabilecek aktör olarak Türkiye’yi koyuyor” dedi.
Suriye’de sahadaki gelişmeleri görmek gerektiğini ve gerçek anlamda çekilme olursa bunun ABD’nin dikkatini artık Çin’e yöneltme istediğinden kaynaklandığını söyleyen Bağcı, “Asli politika Çin’i engellemek. Bu coğrafyada Çin yok zaten” görüşünü paylaştı.
ABD’nin Suriye’den çekilmesiyle PYD-YPG’ye desteğinin sona ermiş olmayabileceğini de kaydeden Bağcı, “Ama söz konusu destek zayıflayacaktır. PYD’nin artık PKK’yla organik bağlantısı olmadığını ortaya koyması lazım. Bölge Kürtleri aleyhine bir durum yaratacak. Erdoğan’ın durumunda güçlenme yaşanacaktır. Ama tabii çekilme sürer mi nasıl sürecek bunu görmeliyiz. Sahadaki gelişmelere de bakılması gerekiyor” diye konuştu.