ABD'nin, aralarında İsviçre hükümeti ve Afgan ekonomi uzmanlarının da bulunduğu uluslararası ortaklarıyla birlikte Afganistan halkı için fon oluşturulmasına karar verdiği bildirildi.
Maliye ve Dışişleri bakanlıklarının yaptığı ortak açıklamada, Başkan Joe Biden'ın 3 milyar 500 milyon dolarlık Afgan merkez bankası rezervlerinin Afgan halkının yararına kullanılması ve bu paranın Taleban başta olmak üzere kötü niyetli diğer unsurların eline geçmesinin engellenmesi amacıyla bir fon oluşturulmasına karar verdiği kaydedildi.
ABD’nin ekonomik ve insani kriz içindeki Afgan halkını destekleme taahhüdüne bağlı olduğunun bildirildiği açıklamaya göre Afgan Fonu, Afganistan ekonomisine daha fazla istikrar kazandırmaya yardımcı olmak için 3 milyar 500 milyon dolarlık tutarın korunmasını ve belirlenen hedeflere dağıtılmasını sağlayacak.
Taleban'ın Afgan Fonu'nun bir parçası olmaması ve fonların yasadışı faaliyetlerde kullanılmasının engellenmesi için önlemler alındı. ABD’nin açıklamasına göre bu amaçla Afgan Fonu hesabı, İsviçre'deki Uluslararası Ödemeler Bankası'nda (Bank for International Settlements) açılacak.
İlgili Haberler Taleban'dan BAE ile Hava Sahası Kontrolu İçin Sözleşmeİsviçre yasaları uyarınca bağımsız bir denetçi, Afgan Fonu'nu izleyecek ve denetleyecek.
Açıklamada ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Wendy Sherman'ın yeni oluşturulan Afgan Fonu'na ilişkin görüşlerine de yer verildi.
Sherman, ”Afganistan halkı, onlarca yıldır süren çatışmalar, aşırı kuraklık, COVID-19 ve süregelen yolsuzlukların neden olduğu insani ve ekonomik krizlerle karşı karşıya. ABD ve ortakları bugün önemli ve somut bir adım atarak bir yandan Taleban'ı sorumlu tutarken diğer yandan Afgan halkı için ekonomik istikrarı sağlamak ve çekilen zorlukları azaltmak amacıyla ilave kaynakların devreye girmesi kararı aldı” dedi.
İlgili Haberler Afganistan’da Cuma Namazına Bombalı SaldırıAfgan halkının mücadele ettiği kritik zorluklar karşısında Amerika'nın zaten yapılan insani yardımların en büyük sponsoru olduğunun altını çizen Sherman, ”Dünya Bankası ve Asya Kalkınma Bankası'yla işbirliği yaparak temel hizmetlerin ve acil ihtiyaçların karşılanması için 1 milyar dolardan fazla paranın devreye girmesini ve 814 milyon dolarlık ilave insani yardımın Afganistan halkını destekleyen ortaklara doğrudan iletilmesini sağladık. Şimdi de Afgan Fonu, Afgan halkı için harcadığımız diplomatik ve insani çabaların bir parçası olacak” ifadelerini kullandı.
Afganistan Merkez Bankası’na karşı koruma
Amerika Maliye Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo da açıklamasında, ”Afgan Fonu, Afganistan'ın karşı karşıya olduğu ekonomik zorlukları gidermeye yardımcı olurken 3 milyar 500 milyon dolarlık rezervi Afganistan Merkez Bankası'dan koruyacak. Taleban baskısı ve kötü ekonomi yönetimi Afganistan'ın uzun süredir mücadele ettiği ekonomik sıkıntıları daha da ağırlaştırdı. Afganistan'ın kilit ekonomi kurumlarının kapasitesi yok edildi, bu fonların Afganistan'a geri dönüşünü imkansız hale getirdi. Amerika, uluslararası ortaklarımızla yakın işbirliğiyle sıradan Afgan vatandaşlarının hayat şartlarını iyileştirmek için bu fonların kullanımını hızlandıracaktır” dedi.
İlgili Haberler Taleban Rusya’yla Akaryakıt Anlaşmasına HazırlanıyorBir mütevelli heyeti tarafından yönetilmesi öngörülen Afgan Fonu'nun elektrik enerjisi gibi kritik ithalatların yanısıra uluslararası mali kurumlara olan borçların ödenmesinde, Afganistan'ın kalkınma yardımları alması için gerekli olan yeterliliğinin korunmasında ve yeni para basımında kullanılması planlanıyor.
Amerikalı yetkililer, DAB olarak bilinen Afganistan Merkez Bankası ”siyasi müdahalelerden arındırılana” kadar bankaya herhangi bir fon aktarımı olmayacağını kaydetti.
İlgili Haberler ABD Afgan Varlıklarını Serbest Bırakacak mı?Afgan Merkez Bankası'nın Taleban üyesi üst düzey yetkililerinden ikisi ABD ve Birleşmiş Milletler yaptırımları altında bulunuyor.
DAB'a fon aktarılmaya başlanması için bu yetkililerin görevden alınması ve kara para aklama faaliyetlerinin yürütülmemesi için gereken önlemlerin uygulanmaya başlanması şart koşuluyor.
Maliye Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo'nun DAB Yüksek Konseyi'ne gönderdiği ve Reuters haber ajansı tarafından görülen mektupta, ”Bu şartlar yerine getirilinceye kadar DAB'a fon aktarımı yapılması, bu fonları kabul edilemez bir risk altına atar ve paranın Afgan halkına destek kaynağı olarak kullanılması amacını tehlikeye sokar” ifadeleri yer aldı.
DAB'dan çağrı
ABD'nin fon açıklamasında bir süre sonra Afgan Merkez Bankası da bir açıklama yayınlayarak, Afgan rezervleri üzerindeki tüm kısıtlamalara son verilmesi çağrısında bulundu.
Açıklamada, "DAB, bu fonların ilgili olmayan hedeflere ulaşmak için tahsis edilmesi, kullanılması veya aktarılması yönündeki herhangi bir kararı kabul edilemez olarak değerlendirmekte ve bu tür kararların yeniden gözden geçirilmesi çağrısında bulunmaktadır" denildi.