Başkan Bush, İkinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 60’ıncı yıldönümü kutlamaları için gittiği Rusya’da, Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir çalışma yemeğinde bir araya geliyor.
Görüşmede İran, Irak, Ortadoğu ve Rusya’da demokrasinin işleyişi gibi bir dizi konunun ele alınması bekleniyor. Amerikalı yetkilileri, Putin’den hem Rusya’daki hem de komşu ülkelerdeki demokratik hareketleri engellememesini istiyor.
Ancak Putin, bugün bir Amerikan televizyonuna verdiği demeçte Amerikan demokrasisini eleştirdi ve demokrasinin, bir toplumun iç dinamiklerinden kaynaklanması gerektiğini söyledi.
Bu arada Başkan Bush, Moskova'ya gitmeden önce İkinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 60'ıncı yılını Hollanda’da, Amerikalı askerlerin mezarlarını ziyaret ederek andı.
Mezarlıktaki 8 bini aşkın Amerikan askerinin çoğu, 1944 yılında, Hollanda’nın güneyini işgalden kurtarmak üzere çarpışırken ölmüştü. Başkan şunları söyledi:
"Bugün, cesur askerlerin kazandığı zaferi kutluyor; uğrunda canlarını verdikleri özgürlük ilkesine bağlılığımızı yineliyoruz. Bu askerlerin cesareti ve fedakarlıkları sayesinde, 20’nci yüzyılın sonunda özgürlük galip geldi. Amerikalılar ve Avrupalılar bugün de Afganistan, Irak, Lübnan ve büyük Ortadoğu gibi yerlere umut ve özgürlük getirmek için birlikte çalışmayı sürdürüyor."
Başkan Bush, Hollanda’da bu açıklamayı yaparken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, İkinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 60’ıncı yıldönümünü kutlama amacıyla düzenlenen şenlikleri başlattı.
Moskova sokaklarında kutlama törenleri yapılırken, Vladimir Putin de eski Sovyet Cumhuriyetleri’nden oluşan Bağımsız Devletler Topluluğu’nun liderleriyle görüşüyordu. Bu zirvenin açılışında Putin, Nazilerin, teröristlerle aynı ideolojileri paylaştığını söyledi ve bu gerçeğin hiçbir zaman unutulmamasını istedi:
Putin Rus televizyonlarından yayınlanan konuşmasında, “gerçekleri bilmek, aşırı grupların propagandalarına ve etnik düşmanlıklara karşı bir panzehirdir” dedi.
12 eski Sovyet cumhuriyetine, aşırı görüş ve terörizme karşı mücadelede birlik çağrısında bulunan Putin üye ülkelerin, bu tarz tehditlerle mücadele edebilecek güçte olduğunu söyledi.
Ancak Putin’in bu açıklamaları, Letonya, Litvanya ve Estonya’nın beklentilerini karşılamaktan uzaktı. Bu üç Baltık ülkesi, Rusya’dan, İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda topraklarını işgal etmesinden dolayı özür dilemesini istiyor. Putin, Sovyetler’in Baltık ülkelerini işgalini bir trajedi olarak niteledi.
Ancak Rus lider, Moskova’nın bu işgalden dolayı daha önce özür dilediğini söyleyerek ikinci kez özür dilemeyi reddediyor. Bu gerginlik Putin’in savaşın sona erişini kutlayan görkemli törenlerine bir anlamda gölge düşürdü. Rusya’nın gerginlik yaşadığı ülkeler Baltık cumhuriyetleriyle sınırlı değil. Gürcistan ve Azerbaycan, Bağımsız Devletler Topluluğu toplantısına katılmadı.
Moskova'da 50’yi aşkın dünya liderinin katılacağı yarınki törende, Başkan Bush da hazır bulunacak. Ancak Bush’un Moskova ziyareti öncesinde iki liderin, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonraki gelişmeleri farklı şekillerde değerlendirmeleri, Moskova’yla Washington arasında diplomatik gerginliğe yol açtı. Bush, tören için Moskova’ya gidişinden önce yaptığı açıklamalarda, 2’nci Dünya Savaşı’nın ardından, Doğu Avrupa’nın eski Sovyetler Birliği’nin etki alanına girmesine izin verilmesini, “tarihte yapılan en büyük yanlışlardan” biri olarak niteledi. Putin ise Sovyetler Birliği’nin dağılmasını, geçen yüzyılın en büyük jeostratejik felaketi olarak gördüğünü söyledi.