Avrupa ülkeleri, İkinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 60’ıncı yılını çeşitli törenlerle andı.
Paris’te Fransa Cumhurbaşkanı Jacquas Chirac, Meçhul Asker anıtına çelenk koyarken; İngiltere Prensi Charles da, Londra’daki anma törenlerine katıldı.
Almanya Başbakanı Gerhard Schröder de Rus Komsomolskaya Pravda gazetesi aracılığıyla, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanlar’ın neden olduğu trajediden dolayı, Rus halkından özür diledi. Schröder, hiçbir ülkenin eski Sovyetler Birliği kadar ağır bir bedel ödemediğini söyledi.
Moskova’da da başlayan 60’ıncı yıl kutlamaları bugün 50’yi aşkın ülke liderinin katılacağı bir törenle devam edecek.
Başkan Bush, İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa cephesinde sona erişinin 60'ıncı yılını Hollanda’da, Amerikalı askerlerin mezarlarını ziyaret ederek andı.
Mezarlıktaki 8 bini aşkın Amerikan askerinin çoğu, 1944 yılında, Hollanda’nın güneyini işgalden kurtarmak üzere çarpışırken ölmüştü. Başkan şunları söyledi:
"Bugün, cesur askerlerin kazandığı zaferi kutluyor; uğrunda canlarını verdikleri özgürlük ilkesine bağlılığımızı yineliyoruz. Bu askerlerin cesareti ve fedakarlıkları sayesinde, 20’nci yüzyılın sonunda özgürlük galip geldi. Amerikalılar ve Avrupalılar bugün de Afganistan, Irak, Lübnan ve büyük Ortadoğu gibi yerlere umut ve özgürlük getirmek için birlikte çalışmayı sürdürüyor."
Başkan Bush, Hollanda’da bu açıklamayı yaparken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, İkinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 60’ıncı yılını kutlama amacıyla düzenlenen görkemli törenleri resmen başlattı.
Moskova sokaklarında törenler yapılırken, Vladimir Putin de eski Sovyet Cumhuriyetleri’nden oluşan Bağımsız Devletler Topluluğu’nun liderleriyle görüştü. Bu zirvenin açılışında Putin, Nazilerin, teröristlerle aynı ideolojileri paylaştığını söylüyor ve bu gerçeğin hiçbir zaman unutulmamasını istedi.
Putin Rus televizyonlarından yayınlanan bu konuşmada, “gerçekleri bilmek, aşırı grupların propagandalarına ve etnik düşmanlıklara karşı bir panzehirdir” dedi. 12 eski Sovyet cumhuriyetine, aşırı görüş ve terörizme karşı mücadelede birlik çağrısında bulunan Putin üye ülkelerin, bu tarz tehditlerle mücadele edebilecek güçte olduğunu söyledi.
Ancak Putin’in bu açıklamaları, Letonya, Litvanya ve Estonya’nın beklentilerini karşılamaktan uzaktı. Bu üç Baltık ülkesi, Rusya’dan, İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda topraklarını işgal etmesinden dolayı özür dilemesini istiyor. Putin, Sovyetler’in Baltık ülkelerini işgalini bir trajedi olarak niteledi. Ancak Rus lider, Moskova’nın bu işgalden dolayı daha önce özür dilediğini söyleyerek ikinci kez özür dilemeyi reddediyor. Bu gerginlik Moskova'daki törenlere bir anlamda gölge düşürdü.
Rusya’nın gerginlik yaşadığı ülkeler Baltık cumhuriyetleriyle sınırlı değil. Gürcistan ve Azerbaycan, Bağımsız Devletler Topluluğu toplantısına katılmadı.
50’yi aşkın dünya liderinin katılacağı yarınki törende, Başkan Bush da hazır bulunacak. Ancak Bush’un Moskova ziyareti öncesinde her iki liderin, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonraki gelişmeleri farklı şekillerde değerlendirmeleri, Moskova’yla Washington arasında diplomatik gerginliğe yol açtı. Bush, tören için Moskova’ya gidişinden önce yaptığı açıklamalarda, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, Doğu Avrupa’nın eski Sovyetler Birliği’nin etki alanına girmesine izin verilmesini, “tarihte yapılan en büyük yanlışlardan” biri olarak nitelemişti. Putin ise Sovyetler Birliği’nin dağılmasını, geçen yüzyılın en büyük jeostratejik felaketi olarak gördüğünü söylemişti.
