Yunanistan’ın Uluslararası Para Fonu IMF’ye vadesi dün dolan 1 milyar 800 milyon dolarlık borcunu ödeyememiş olması, ülkeyi iflasın eşiğine getirdi. Bankalar Pazartesi gününden buyana kapalı ve hükümet bankalardan çekilen paraya kısıtlama getirdi. Şimdi Yunan halkı, 5 Temmuz’da yapılacak referandumda, Euro Bölgesi’nden çıkıp çıkmama konusunda kritik bir karar almak zorunda.
Atina’daki bankamatiklerin önü para çekmek için bekleyenlerin oluşturduğu uzun kuyruklarla dolu.
Londra’daki Queen Mary Üniversitesi’nden Yoannis Kokkoris, Avrupa Merkez Bankası’nın Yunanistan’a verilen kredileri kesmesinin ardından, ülkede para çekiminin kontrol altına alınmasının kaçınılmaz olduğunu söylüyor: “Görünen o ki bankalarda kalan para 1 ila 3 milyar Euro arasında. Bir milyar Cuma, bir milyar da Cumartesi günü çekildi. Eğer kısıtlama getirmeselerdi, bankaların kasaları tamamen boşalacaktı.”
Yunanistan’ın kurtarma paketini uzatma yönünde geçen hafta yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı. Başbakan Aleksis Çipras 5 Temmuz’da Avrupa Birliği’nin şart koştuğu reformları referanduma götürme kararı aldı. Hükümet halktan ağır reformlara “Hayır” demesini istiyor.
Yunanistan İçişleri Bakan Yardımcısı Yorgo Katrogalos, “Referandumu, görüşmelerin farklı koşullarda devam etmesi olarak görüyoruz. Bu halkoylamasını Euro para biriminden çıkmak için yapmıyoruz” diyor.
Ancak Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Yunan halkının referandumla aslında, Avrupa Birliği üyeliğini oylayacağını savunuyor: “Referandumda sorulan soru ne olursa olsun, Yunanlılar hayır dedikleri zaman, Avrupa’ya da hayır demiş olacaklar.”
Kamuoyu yoklamaları, halkın az bir farkla AB reformlarına destek verdiğine işaret ediyor. Kokkoris’e göre, önümüzdeki günler kritik: “Eğer toplumsal bir huzursuzluk yaşanırsa, bu, oyları ‘Evet’e kaydırır. Ama bankalar sükunetini korursa, maaşlar zamanında ödenirse, emekli maaşları ödenirse, o durumda kritik bir sonuç beklenebilir.”
Profesör Dionisis Dimitrakopulos, Yunanlılar’ın iki bilinmeyeni seçmek zorunda olduğunu söylüyor: Biri kemer sıkma önlemleri, diğeri Euro Bölgesi’nden çıkmak: “İki seçenek de Yunanlılar’a moral vermiyor. Ekonominin ciddi bir tıraşa ihtiyacı var. Aksi takdirde borçların altından kalkamazlar.”
İspanya, Portekiz ve İtalya gibi Avrupa’nın borçlu ülkelerinin sayısının artması nedeniyle, kredi faizleri de önemli ölçüde yükselmiş durumda.
Londra Üniversitesi'nden Dionyssis Dimitrakopulos, “İtalya yıllarca bütçe fazlası vermesine rağmen borçları eksilmedi. İtalya Başbakanı’nın yerinde olsam ‘Yunanistan’dan sonra sıra kime gelecek?’ diye düşünürdüm” şeklinde konuşuyor.
Uzmanlar Yunanistan’ın borç krizinin Avrupa’ya yayılmasına artık fazla olasılık vermiyor. Amerika Maliye Bakanı Jack Lew da Yunanistan ve kredi veren finans kurumlarının, önce bir çerçeve anlaşmasına varıp ayrıntılar üzerinde sonra çalışmaları gerektiğini savunuyor.
