Yeşil Kart çekilişi olarak bilinen Çeşitlilik Göçmen Vizesi çekilişine her yıl başvuranların sayısı, 14 milyon. Amerika, Amerikan vatandaşlığı yolunu açan Yeşil Kartı her yıl sadece 50 bin talihliye veriyor. Bu da çekilişi kazanma şansının sadece binde 3 olduğu anlamına geliyor.
Yeşil Kart çekilişinin geleceği, Şubat ayı itibarıyla bir kez daha belirsizlikle karşı karşıya. Arkansas ve Georgia eyaletlerinin Cumhuriyetçi Partili senatörleri Tom Cotton ve David Perdue, çekilişin sona erdirilmesi için bir yasa tasarlıyor. İki senatör, aynı zamanda Amerika’ya her yıl giriş yapan yasal statülü göçmen ve mültecilerin sayısının da büyük ölçüde azaltmasını istiyor. Temsilciler Meclisi’ndeki daha küçük çaplı bir tasarı ise sadece Yeşil Kart çekilişinin sonlandırılması önerisinde bulunuyor.
22 yıldır yapılan Yeşil Kart çekilişinin iptal edilmesi önerileri, Cumhuriyetçi Partililer’in yasa tasarısından önce de gündeme gelmiş, başka bazı tasarıların içine eklenmiş, ancak yasa haline gelmemişti.
Kongre’nin her iki kanadının da Cumhuriyetçi Parti kontrolunda olması ve Başkan’ın daha görev başındaki ilk haftasında göçmenlikle ilgili değişiklikler yapmaya odaklanmasıyla Yeşil Kart çekilişinin geleceği bir kez daha tehlikeye girdi. Hazırlanan yasa tasarısının adı, Güçlü İstihdam için Göçmenlik Reformu yasası.
Tasarıyı açıklayan senatörler, Amerikan vatandaşlarının gelirlerini arttırmayı amaçladıklarını öne sürüyor. Senatör Perdue, ”Göçmenlik sistemimizdeki bazı eksiklikleri gidermek için harekete geçiyoruz. Yasal göçmen sayısını tarihimizin normal sayılan seviyesine geri çekmek, Amerikan vatandaşlarının iş ve maaş kalitesini olumlu yönde etkileyecek” şeklinde konuşuyor.
Öte yandan Yeşil Kart çekilişine karşı olanların öne sürdüğü başka gerekçeler de var. Bunlardan biri çekilişin usulsüzlüğe açık olması. Bundan on yıl önce Amerikan Genel Muhasebe Dairesi’nin yaptığı incelemeler, çekilişin, katılımcıların hem lehine hem de aleyhine sonuçlanacak şekilde değiştirilebileceğini ortaya çıkarmıştı. Dışişleri Bakanlığı, bunu önlemek için, bir kişinin aynı yıl birkaç başvuru yapmasını engelleyecek adımlar attı. Böylelikle aynı yıl birden fazla başvuru yapanlar, otomatik olarak çekilişten eleniyor. Dışişleri Bakanlığı, çekilişin ücretsiz olduğunu tekrar tekrar vurguluyor ve ücret talep eden aracı kurumlara karşı dikkatli olunması uyarısında bulunuyor.
Şans çok düşük
Amerika’da yaşayan ailesi ya da kendisine sponsor olacak işvereni olmayanlar ve mülteci statüsü taşımayanlar için Amerika’da yasal olarak ikamet etmek ve çalışmak için geriye kalan tek seçenek, Yeşil Kart çekilişi. Çekilişe katılmak için en az lise diplomasına sahip olma zorunluluğu var. Çekilişe katılmak için başvuru formunun doğru biçimde doldurulmuş olması çok önemli. Kişinin çekilişi kazanması ve diğer bazı zorunlulukları yerine getirmesi gerekiyor.
Amerika, 2015 Mali Yılı’nda 531 bin 463 kişiye göçmen vizesi verdi. Bunların 48 bin 97’si, Yeşil Kart çekilişini kazananlara verildi.
Hollandalı Carolien Hardenbol, Yeşil Kart çekilişini kazanan binlerce talihliden biri.
Hardenbol ve eşi, 1990‘ların sonunda yeni doğan çocuklarıyla ve serüven ruhuyla Hollanda’dan Amerika’ya gelmiş. Çalıştıkları şirketlerin Yeşil Kart başvurusuna sponsor olup olmayacağından emin olamayan çift, Yeşil Kart başvurusu yapmış. Talih kuşu, Carolien Hardenbol’un eşinin başına konmuş.
Hardenbol, New York’ta aile içi şiddet ve insan ticareti mağdurlarına hukuki hizmet veren Sanctuary for Families, Aile Sığınağı adlı kar amacı gütmeyen kurumda gönüllü olarak çalışmaya başlamış. Hollandalı Hardenbol, yeşil kartını aldıktan sonra ise kurumun göçmenlikle ilgili biriminin eş başkanı olmuş.
Yeşil Kart Çekilişi olarak bilinen Çeşitlilik Vizesi, adından da anlaşılabileceği gibi Amerika’ya daha az göçmen gönderen ülkelerin vatandaşlarını Yeşil Kart’a başvurmaya teşvik etmek üzere oluşturuldu. Amerika’ya son beş yılda 50 binden fazla göçmen gönderen ülkeler, çekilişe katılacak ülke listesinden çıkarılıyor.
Bangladeş, Brezilya, Kanada, Çin, Kolombiya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Haiti, Hindistan, Jamaika, Nijerya, Pakistan, Filipinler, Peru, Güney Kore, Kuzey İrlanda hariç Birleşik Krallık ve Vietnam, son yapılan çekilişe dahil edilmeyen ülkeler.
Hardenbol, çekilişin çeşitlilik amacına ulaştığını çünkü Amerika’nın çeşitliliği garanti altına almasına olanak tanıdığını söylüyor.
Herdanbol’a göre çeşitlilik olmazsa Amerika varolamaz.
Kısıtlayıcı yaklaşımların hakim olduğu bir iklim
Senatör Tom Cotton ve Senatör David Perdue’nin hazırladığı, Yeşil Kart çekilişini sona erdirmeye yönelik tasarı, Başkan Trump’ın mülteci ve göçmenleri hedef alan başkanlık kararnamesini izliyor. Tasarı aynı zamanda göçmenliğin kısıtlanmasını ve göçmen sayısını azaltmayı savunan grupların yürütmek istedikleri politikaları da yansıtıyor. Amerika’daki göçmen sayısının azaltılmasını isteyenlerin uzun zamandır en çok savundukları mesele, Yeşil Kart çekilişinin yasaklanması olmuştu.
Göçmen sayısının azaltılması için çalışan NumbersUSA adlı grubun başkanı Roy Beck, Yeşil Kart çekilişinin sona erdirilmesini öngören tasarıyla ilgili olarak, ”Bu hamlenin ülkemizin günümüzde elde ettiği en büyük başarılardan biri olarak tarihe geçmesi için elimizden gelen her şeyi yapacağız” dedi.
Yeşil Kart çekilişi, daha önceki yıllarda da hedef haline gelmiş ve kaldırılması için bazı öneriler sunulmuştu. Bu öneriler, çekilişin kaldırılmasını, ancak aynı sayıda göçmenlik vizesinin başka kategorilere kaydırılarak denge sağlanmasını teklif ediyordu. Ancak son hazırlanan ve kısaca RAISE olarak bilinen Güçlü İstihdam için Göçmenlik Reformu yasası, bu tür bir denge önerisinde bulunmuyor. Yasa, ailelerin tercihlerine göre vize başvurusu yapmalarını, mülteci başvurularını ve Yeşil Kart çekilişini kaldırıyor. Tek değişiklik ise Amerikan vatandaşlarının yabancı ülkelerde doğan anne babalarına beş yıllık süreyle verilen ve yenilenebilir olan W kodlu vize. Bu vize, kişiye çalışma izni vermiyor ve vatandaşlık yolu açmıyor.
Kimi göçmen hakları savunucuları ise çekilişin dağıttığı 50 bin vizenin daha iyi kullanılabileceği görüşünde. Florida’da çalışan göçmenlik avukatı John Gihon, çekilişin kaldırılmasını, sadece ailelere daha çok vize verilmesi ve iyi eğitimli, kalifiye göçmenlere farklı olanaklar sağlanması durumunda desteklediğini söylüyor.
Avukat John Gihon, ”Matematik, bilim, teknoloji, mühendislik, tıp, hemşirelik gibi dallarda dereceleri olan kişiler, sırf şu anda kendilerine sponsor olacak bir şirkette çalışmadıkları için Yeşil Kart olanaklarından yoksun bırakılmamalı” diyor.
Üç çocuk babası Eritreli Tekleab Elos Hailu ve Etiyopyalı eşi, birkaç başvurudan sonra çekilişi kazanmış. Çift, Yeşil Kart başvurularını, İngiltere’de 1990‘ların sonunda lisansüstü eğitim alırken yapmış.
Hailu, Amerika’daki ilk işinin, bir kiralık otomobil şirketinde güvenlik görevlisi olarak çalışmak olduğunu söylüyor. Ancak daha sonra akademik hayata geri dönen göçmen, kendisi gibi Yeşil Kart çekilişini kazananların deneyimlerini araştırmaya başlamış ve doktora çalışmalarını tamamlamış. Hailu şu anda Colorado eyaletinde bir yüksek okulda görev yapıyor.
Yeşil Kart çekilişine başvuranlarda en az lise diploması sahibi olma ya da iş deneyimi şartı aranıyor. İnternet erişimi, Yeşil Kart harç ücretlerinin ödenmesi, sağlık taraması ve Amerika’ya seyahat masraflarını karşılamak için belli bir miktar para gerekiyor. Hailu, bu nedenle Yeşil Kart çekilişine, memleketlerinde belirli bir ekonomik güce erişmiş, hali vakti yerinde kişilerin başvurduğu görüşünde.
Hailu, yabancıların çocuklarının hayatlarını değiştirmek için memleketlerini arkada bırakıp Amerika’ya göç ettiklerini, Amerika’nınsa bunun karşılığında hiçbir masraf yapmadan eğitimli, kalifiye insanları kendine çektiğini söylüyor ve ”böyle bir program niçin sona erdirilsin?” sorusunu yöneltiyor.
