Amerika’nın saygın gazetelerinden Washington Post’a Suudi kraliyet ailesini ve politikalarını eleştiren köşe yazıları yazan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’dan (Jamal Khashoggi) İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu binasına girdikten sonra haber alınamadığı bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan Kaşıkçı’nın Türk nişanlısıyla yakın bir arkadaşı, gazetecinin Salı günü boşanma belgelerini almak için girdiği konsolosluktan çıkmadığını söyledi.
Adını vermek istemeyen nişanlı konsolosluğun önünde öğlen saat 13.00’da beklemeye başladığını ancak Kaşıkçı dışarı çıkmayınca polisi aradığını kaydetti.
Gazetenin uluslararası makalelerden sorumlu editörü Eli Lopez, Kaşıkçı’dan haber alamadıklarını söyledi ve ‘‘Mesleğinden dolayı gözaltına alındıysa bu son derece haksız ve çirkin olur’’ diye konuştu.
Reuters haber ajansının ulaştığı Türk yetkililerden biri Kaşıkçı’nın halen İstanbul’daki Suudi Arabistan konsolosluğunda olduğu bilgisine sahip olduklarını söyledi.
Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu yetkilileri konu hakkında yorum yapmadı.
Riyad ve Ankara arasında gerilime neden olabilir
Eski gazete editörü ve siyasi talk show sunucusu Kaşıkçı’nın durumu Riyad ve Ankara arasında iplerin gerilmesine neden olabilir.
Türkiye’nin Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle ilişkileri bu ülkelerin Katar’la yaşadıkları kriz sırasında gerilmişti. Türkiye krizde Katar’a destek çıkmıştı.
Türkiye ayrıca Suriye’deki iç savaşta Suudi Arabistan’ın bölgesel rakibi İran’la işbirliği yapıyor.
Suudi Arabistanlı eski gazete editörü Kaşıkçı bir yıldan uzun süredir ABD’nin başkenti Washington’da yaşıyordu. Kaşıkçı, yetkililerin kendisini Tweet atmaması konusunda uyarmalarının ardından buraya taşındığını söylemişti.
Bin Ladin’le röportaj yapmıştı
Kaşıkçı, El Kaide lideri Usame Bin Ladin’le Afganistan ve Sudan’da birçok kez röportaj yapmıştı.
Bir dönem Suudi Arabistan eski istihbarat şefi, ABD ve İngiltere büyükelçisi Prens Türki El Faysal’a danışmanlık da yapan Kaşıkçı milyarder yatırımcı Prens el Velid Bin Talal’a olan yakınlığıyla da biliniyor.
Kaşıkçı son bir yıl boyunca Washington Post gazetesinde düzenli olarak Suudi Arabistan’ın Katar ve Kanada’ya yönelik politikalarını, Yemen’deki savaşı ve Riyad’ın medya ve aktivistlere yönelik baskısını eleştiren yazılar yazıyordu.
2017 yılı Eylül ayında, Kaşıkçı ‘‘Ben evimi, ailemi ve işimi bıraktım ve sesimi yükseltiyorum. Bunu yapmamak hapistekilere ihanet olurdu’’ diye yazmıştı.
Washington’daki Arap Vakfı’nın başkanı Ali Şihabi, Twitter’dan kaygısını dile getirdi. Arap Vakfı genellikle Suudi politikalarını destekleyen yayınlar yapıyor.
Şihabi, ‘‘Cemal’le birçok konuda aynı düşünmüyoruz ancak onun bu şekilde kaybolmuş olması korkunç’’ ifadelerini kullandı.
Washington’da Kaşıkçı’yla sık sık görüşen Mısır kökenli Amerikalı aktivist Muhammed Sultan, Kaşıkçı’nın bilim, sanat, eğitim ve diğer alanlarda sıra dışı yeteneğe sahip kişilere verilen geçici oturma vizesiyle ABD’de kaldığını söyledi.
Son bir yıldır muhaliflere baskı arttı
Tüm siyasi partilerin yasaklı olduğu Suudi Arabistan’da protesto gösterileri düzenlemek ve işçi sendikaları kurmak da yasak. Medya devlet kontrolünde ve kraliyet ailesine yönelik eleştiriler hapis cezasıyla sonuçlanıyor.
Geçen yıl ülkede potansiyel muhalif olarak görülen onlarca aktivist, din adamı ve aydın tutuklandı. Bunlar arasında terör örgütüne üye olmak, yabancı diplomatlarla buluşmak ve protesto gösterilerini teşvik etmekle suçlanan Kaşıkçı’nın arkadaşlarından ekonomist Essam el Zamil de vardı.
Geçen Kasım ayında Riyad’daki Ritz Carlton otelinde yolsuzluk karşıtı bir operasyonla çok sayıda işadamı gözaltına alınmış, bu kişilerin çoğu yetkililerle finansal anlaşmalara vardıktan sonra serbest bırakılmıştı.
