Brüksel’de AB ile Türkiye arasında hafta sonu gerçekleştirilen ve Başbakan Davutoğlu’nun ‘tarihi bir buluşma’ diye nitelediği zirvenin yankıları sürüyor. Zirvede Türkiye’ye mültecilerin hayat şartlarının iyileştirilmesi için 3 milyar Euro yardım ve Türk vatandaşlarına uygulanan vizenin Ekim 2016’dan itibaren kaldırılması sözü verildi.
Ayrıca Türkiye ile yılda iki kez zirve yapılması ve Aralık ayından itibaren AB üyelik görüşmeleri yeniden açılması da kararlaştırıldı. Türk vatandaşlarına Avrupa’ya vizesiz seyahat hakkı tanınması anlaşmanın Türkiye’de en çok heyecan uyandıran maddelerinden biri oldu.
Anlaşmanın yaşama geçirilmesi durumunda 22’si AB üyesi, dördü ise birliğe üye olmayan Norveç, İsviçre, Lihtenştayn ve İzlanda toplam 26 Avrupa ülkesinin oluşturduğu Schengen Bölgesi’ne seyahat serbestisi 11 ay sonra başlayacak. Ancak varılan anlaşma mültecilerin Türkiye sınırları içinde tutulması şartıyla ilişkili.
Nitekim zirve sonrasında açıklama yapan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Türkiye’ye yerine getirmesi gereken kriterleri hatırlatarak, Türkiye’nin Geri Kabul Anlaşması’nı etkin bir şekilde uygulaması gerektiğini belirtti. Merkel, ‘Vize serbestisi müzakereleriyle ilgili şunu belki bir kez daha hatırlatmakta fayda var. Bu müzakerelerin 2017 yılının sonunda bitirilmesi gerekiyordu. Bu süreç şimdi hızlandırılmak isteniyor. Bunun karşılığında Türkiye, Haziran 2016’nın sonuna kadar üçüncü ülkelerden AB’ye gelenleri Geri Kabul Anlaşması kapsamında kabul edecek ve sonbaharda ise vize serbestisi için kriterlerin yerine getirilip getirilmediğine bakılacak’ dedi.
Akdeniz Üniversitesi Vizesiz Avrupa Araştırma Grubu Başkanı Prof. Dr. Harun Gümrükçü, Brüksel’de varılan anlaşma sonrasında Türkiye’nin vize serbestliği konusundaki hukuki haklarını kaybettiği görüşünde. Türkiye’nin taviz verdiğini ve elindeki mevcut haklarından feragat ettiğini savunan Gümrükçü, vizenin kalkacağına inanmadığını belirtiyor.
Varılan uzlaşının ‘tarihi’ olarak nitelenmesini eleştiren Prof. Gümrükçü, vizelerin kalkması ve ileride Avrupa Birliği üyeliği için var olan hakların yeterli olduğunu ve bunların analizinin doğru yapılmadığını savunuyor. Akdeniz Üniversitesi Vizesiz Avrupa Araştırma Grubu Başkanı ‘Hukuki haklarınızı savunmazsanız zaten Avrupalı olmadığınızı göstermiş olursunuz.’ şeklinde görüş belirtiyor.
