Venezuela’da dün yapılan referandumda komşusu Guyana ile tartışmalı Esequibo bölgesinin Venezuela’nın bir eyaleti olarak tanınması, orada yaşayanlara Venezuela kimliğinin verilmesini de içeren halk oylamasından “Evet” sonucu çıktı.
20 milyon 694 bin 124 seçmenin olduğu ülkede, Guyana ile tartışmalı olan Esequibo’nun Venezuela’nın topraklarına katılmasına dair yapılan referanduma kesin olmayan sonuçlara göre 10 milyon 554 bin 320 Venezuelalı'nın katıldığı açıklandı.
Halk oylamasında 16 yaşından gün alanlar da oy verebildi ve yerel saatle 18.00’de kapatılacak sandıkların 20.00’ye kadar açık kalması tartışmalara yol açtı.
Ulusal Seçim Konseyi’nin açıkladığı verilere göre referanduma katılanların yüzde 95’ten fazlası, Esequibo’nun Venezuela’nın eyaleti olması, orada yaşayanlara Venezuela kimliğinin verilmesi, Uluslararası Adalet Mahkemesi’nin vereceği kararı tanımamayı da içeren beş adet soruya “Evet” yanıtını verdi.
Sonuçların açıklanmasının ardından yapılan itirazlar üzerine seçim sonuçlarının güvenilir olduğunu söyleyen Devlet Başkanı Nicolas Maduro, “Bugün yeni bir süreç başlıyor. Artık farklılıkları ve çatışmaları bir kenara bırakıp ulusal çıkarlarımız için çalışma zamanı. Bugün Venezuela ve ulusal birlik bilinci kazanırken Guyana hükümeti, Exxcon Mobil ve ABD kaybetti” diye konuştu.
“Kişi başı gelir 4 yılda 3 katına çıktı”
160 bin kilometrekarelik yüzölçümüyle Esequibo, Guyana’nın hüküm sürdüğü toprakların üçte ikisine denk geliyor.
Ege ile Marmara bölgelerinin toplamı kadar bir alan olan ve her iki ülkenin de kendisine ait olduğunu iddia ettiği bölgeyle ilgili tartışma, 180 yıldan daha eski olmasına rağmen, tartışmalı bölgede 2015 yılında bulunan yeni petrol sahaları tartışmanın yeniden alevlenmesine yol açtı.
Amerikalı petrol şirketi Exxon Mobil ve ortaklarının bölgede 46 yeni petrol sahasında toplamda 8 milyar varil, yani 700 milyar dolara yakın değere tekabül eden petrol keşfetmesi; altın, elmas, değerli taş ve mineraller bakımından da zengin olduğu bilinen bölgenin öneminin artmasına neden oluyor.
2019 yılında günlük 1200 varil olan petrol üretiminin bugün yaklaşık 400 bin varile ulaştığı ülkede, Esequibo’da çıkarılmaya başlanan petrol gelirine bağlı olarak geçen yıl yüzde 57,8 büyüyen Guyana ekonomisinin, bu yıl da yüzde 25 büyümesi bekleniyor.
“Referandum daha çok iç siyasete yönelik”
Ancak birçok uzman, Esequibo ile ilgili referandumun şimdi yapılmasının daha çok iç siyasete yönelik olduğunu kaydediyor.
Siyaset Araştırmaları Merkezi Direktörü Benigno Alarcon’a göre düzenlenen referandumun esas nedeni, gelecek yıl yapılacak başkanlık seçimleri öncesi kamuoyu desteği azalan iktidarın, iç siyasette milliyetçi duyguları harekete geçirerek destek araması.
VOA Türkçe’ye konuşan Alarcon, “Referandumun şimdi yapılmasının nedenlerinden biri de muhalefetin Ekim ayında, gelecek yıl yapılacak seçimlerdeki başkan adayını belirlemek için yaptığı ön seçimlerde, ciddi bir kitleyi mobilize etmesi ve başkan adayının da muhalif oyların yüzde 92’sini almayı başarması” dedi.
“Askeri çatışma ihtimali çok düşük”
Alarcon Venezuela hükümetinin, hangi yöntemle olursa olsun Esequibo’yu topraklarına geri alacağı mesajının Guyana için bir tehdit içerdiğini ancak Guyana’ya yönelik olası bir askeri bir operasyonun çok düşük ihtimal olduğunu belirtiyor.
Stratejik çatışma uzmanı, “Guyana’ya yapılacak askeri bir operasyon Venezuela’yı kendisinden daha güçsüz bir ülkeye karşı saldırgan bir ülke olarak göstereceği ve tepkilere neden olacağı için öncelikle siyasi olarak yanlış olurdu. Diğer bir nokta da masada halen uzlaşma, arabulucu tayin etme gibi başka yöntemler mevcut. Ayrıca Guyana da ihtilafın çözümü için Uluslararası Adalet Divanı’na başvurdu“ diye konuştu.
Forum