Venezuela’da tartışmalı başkanlık seçiminin ardından, Pazartesi günü, başta gecekondularda yaşayanlar olmak üzere, muhalif seçmenler sokağa döküldü. Gösterilerde en az 2 kişi hayatını kaybetti; onlarca yaralı ve gözaltı var.
Halkın sokağa dökülmesinin iki temel sebebi var. Birincisi, muhalefetin seçime hile karıştırıldığı iddiası. Muhalefet, seçim merkezlerinin yarısından fazlasında kendilerine sandık sonuç tutanağı verilmediği için, oyların şeffaf bir şekilde yeniden sayılmasını istiyor.
İkinci nedense, oyların yalnızca yüzde 80’inin açıklanmış olmasına rağmen, resmi verilere göre yüzde 51,2 ile seçimi kazanan Nicolas Maduro’nun, sonuçların tamamının açıklanmasını beklemeden mazbatasını almış olması.
Oysa, Venezuela anayasasında “Oyların yüzde 100’ü tamamen açıklanmadan başkanlık resmiyet kazanamaz” diyen bir madde yer alıyor.
Muhaliflerin, televizyondan canlı yayınlanan mazbata törenini, evlerinde tencere tava çalarak protesto etmesiyle başlayan gösteriler, sonrasında sokağa taştı.
Gecekondulardan şehir merkezlerine inerek Başkanlık Sarayı’na ulaşmaya çalışan binlerce göstericiye asker ve polis müdahale etti. Göstericiler yollarda barikatlar kurdu, otobanları kapattı, caddelerde olan Maduro’nun seçim afişlerini indirerek yaktı.
Ülkenin tüm eyaletlerine yayılan gösterilerde en dikkat çeken noktalardan biri eylemci profiliydi. Göstericilerin büyük kısmının, geleneksel olarak iktidar partisini destekleyen gecekondu sakinlerinden ve gençlerden oluşması, kendiliğinden oluşan bu tepkilerin, önümüzdeki günlerde daha da kitleselleşebileceği yorumlarına neden oluyor.
Sokak gösterileri devam ederken, muhalefetin fiili lideri Maria Corina, tutanakların yüzde 73’üne ulaştıklarını ve muhalif aday Edmundo Gonzalez’in, Maduro’dan 3,5 milyon fazla oy alarak, seçimin kazananı olduğunu iddia etti.
Siyasi gerilimin gittikçe arttığı Venezuela’da ordudan da açıklama geldi. Savunma Başkanı Padrino Lopez yaşananları sağ muhalefetin yaptığı bir darbe girişimi olarak niteledi ve Maduro’nun her türlü diyaloğa açık olduğunu kaydetti.
Bugün iktidar destekçileri, ülkenin farklı eyaletlerinde Maduro’ya destek mitingleri düzenlerken muhalefet de halk toplantıları yaparak, seçimlerin şeffaf bir şekilde sayımının yapılması için nasıl bir rota izleyeceğini tartışacak.
ABD'den şeffaflık çağrısı
Öte yandan gelişmeleri yakından takip eden Biden yönetiminden de şeffaflık ve demokrasi mesajı geldi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson, yaptığı yazılı açıklamada, "Venezuela'nın oy verme merkezleri dahil seçim makamlarına, tam, şeffaf ve ayrıntılı oylama sonuçlarını açıklamaları çağrısında bulunmayı sürdürüyoruz" dedi.
Venezuela Ulusal Seçim Konseyi tarafından açıklanan seçim sonuçlarının, 28 Temmuz'da sandıkta ifade edildiği şekliyle Venezuela halkının iradesini yansıtmadığına dair açık işaretler olduğunu kaydeden Watson, "Ayrıca sivil toplum örgütleri tarafından paylaşılan diğer seçim verilerini ve uluslararası seçim gözlemcilerinin raporlarını da gözden geçiriyoruz. ABD, Venezuela halkının görüşlerini özgürce ve misilleme olmaksızın ifade etme hakkını desteklemek dahil, demokratik taleplerinin yanındadır" ifadelerini kullandı.
Forum