Hafta sonunda Ukrayna'nın Zaporijya nükleer enerji santralına topçu saldırılarının yarattığı uluslararası kaygılar bugün daha da arttı. Kiev ve Moskova saldırılardan birbirini sorumlu tutarken, nükleer tesisin kontrolu için verilen mücadelenin felaketle sonuçlanabileceği korkularına yanıt vermeye çalıştı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres bir nükleer santrala herhangi bir saldırının "intihar" olacağını kaydetti ve BM denetçilerine tesise giriş izni verilmesi çağrısı yaptı. Avrupa'nın en büyüğü olan Zaporijya nükleer santralı, Mart ayında Rusya tarafından ele geçirilen Ukrayna'nın güney kesiminde yer alıyor. Ukrayna, bu bölgeyi geri almak için karşı saldırılar düzenliyor.
Kiev, bölgenin askerden arındırılması ve Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi'nin (IAEA) tesise girmesine izin verilmesi talebinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı da IAEA'nın ziyaretine yeşil ışık yaktı. Rusya Ukrayna'yı tesisi topçu ateşine tutarak "Avrupa'yı rehin almaya çalışmakla" suçladı.
Ukrayna da Rusya'yı halen Ukraynalı personel tarafından işletilen tesisin civarında hafta sonu saldırılar düzenlemekle suçladı. Üç radyasyon sensörünün tahrip olduğunu kaydeden Ukrayna, iki tesis çalışanının şarapnel yaralarıyla hastaneye kaldırıldığını bildirdi.
Reuters haber ajansı, her iki tarafın da tesiste ne olduğuna ilişkin iddialarını doğrulayamadı.
Ukrayna'nın devlete ait nükleer enerji şirketi Energoatom'un başkanı Petro Kotin, bölgeye barış görevlilerinin gönderilmesi ve işletimsel kontrolun Ukrayna'ya geri verilerek Zaporijya tesisini bu görevlilerin yönetmesini talep etti.
Kotin, yüksek düzeyde radyoaktif olan kullanılmış nükleer yakıtın saklandığı depolara topçu ateşi isabet etmesi tehlikesini özellikle korkunç olarak niteledi. Yetkili, iki ya da daha fazla deponun hasar görmesinden kaynaklanacak bir felaketin "boyutunu değerlendirmenin imkansız olduğunun" altını çizdi.
Kotin, "Bu tür delice eylemler durumun kontroldan çıkmasına ve bir Fukuşima ya da Çernobil'e dönüşmesine yol açabilir" dedi.
"Rus silahlarının gölgesinde çalışıyorlar"
Ukrayna'nın Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi temsilcisi Yevgenii Tsimbaliuk, Ukrayna'daki Zaporijya nükleer tesisinde görevli personelin "Rus silah namlularının gölgesinde" çalıştığını söyledi ve bu ay sonunda tesise uluslararası bir misyon gönderilmesi çağrısı yaptı. Yetkili, Rus kuvvetlerinin Zaporijya nükleer tesisini top ateşine tutarak Ukrayna'nın güneyinde geniş çaplı elektrik kesintilerine yol açmak istediğini söyledi.
Rusya Savunma Bakanlığı ise Ukrayna'nın saldırılarının Sovyetler Birliği döneminden kalan tesisi besleyen yüksek voltajlı elektrik hatlarına zarar verdiğini ve altı reaktörden ikisinin devre dışı bırakılarak üretimin azaltılmasına yol açtığını bildirdi.
Zaporijya bölgesinde Rusya tarafından atanan bir yetkili, daha önce, tesisin normal şekilde işlediğini söylemişti.
Ukrayna, ülkenin Rus işgali altındaki güney kesiminde özellikle Zaporijya'nın batısında yer alan Herson kentine odaklanan bir karşı saldırı planı içinde olduğunu söylemişti.
"Rusya'nın üst düzey yetkilileri öldürme misyonunu yerine getirmekle görevli katili yakaladı"
Ukrayna iç güvenlik dairesi SBU'dan bugün yapılan açıklamada, ülkenin savunma bakanı ile askeri istihbarat teşkilatı başkanının suikast sonucu öldürülmesini planlayan Rus istihbarat daireleriyle çalışan iki kişinin tutuklandığını bildirdi.
Ukrayna Güvenlik Hizmetleri Dairesi, Rus askeri istihbarat dairesi GRU'nun, biri önde gelen Ukraynalı bir aktivist olmak üzere üç kişinin öldürülmesi için bir sabotaj ekibi kullanılması planının çökertildiğini kaydetti.
Reuters haber ajansı, iddiaları bağımsız kaynaklardan doğrulatamadı.
Ukrayna'dan gelen açıklamaya Moskova ya da Rus devlet medyasından herhangi bir tepki gelmedi.
SBU, biri doğuda Rusya destekli ayrılıkçıların elindeki Luhansk'ta diğeri de Kiev'de yaşayan iki şüpheliye Rusya'nın her bir hedefi öldürmeleri için 150 bin dolara kadar para ödenmesi sözü verildiğini bildirdi.
Luhansk'tan gelen ve Ukrayna'ya Belarus üzerinden giriş yapan kişi, Ukrayna'nın kuzeybatısındaki Kovel kentinde gözaltına alındı. Kiev'de yaşayan iki de tutuklandı.
