Ukrayna, ithalat yasaklarını sona erdirmenin "ilk adımı" olarak Polonya üzerinden gıda ve tahıl nakliyatını yeniden açmayı hedefliyor. Bazı ülkeler, kendi tarım piyasalarını tarım ürünü arzındaki hızlı artışa karşı korumak için Ukrayna'dan tahıl ithalatını durdurmuştu.
Polonya ve Macaristan, Cumartesi günü, Ukrayna'dan bazı tarım ürünlerinin ithalatını yasakladıklarını açıklamıştı. Slovakya da bugün aynı kararı alacağını bildirdi. Başka bazı Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri de benzer adımlar atma konusunu ele alacaklarını kaydetti.
Rusya'nın geçen yıl Şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesinden sonra Karadeniz'deki bazı limanlar kapatılmış ve Avrupa Birliği ülkelerinde üretilenden daha ucuz olan yüksek miktarda Ukrayna tahılı, lojistikte yaşanan sıkıntılar nedeniyle Orta Avrupa ülkelerinde kalmıştı.
Yerel çiftçiler, bu durumun fiyatları düşürdüğünü ve satışları azalttığını kaydediyor. Hükümetler de Avrupa Birliği'ne harekete geçme çağrısı yaptı.
Ukrayna Tarım Bakanı Mikola Solski, "Bize göre ilk adım, nakliye yolunu açmaktır çünkü bu, koşulsuz olarak yapılması gereken bir şey. Bundan sonra diğer meseleler hakkında konuşacağız" dedi.
Bakan Solski, Telegram uygulamasında Tarım Bakanlığı'nın paylaştığı mesajda, Ukrayna'nın ihraç ettiği gıda ürünlerinin yüzde 10'unun Polonya sınırını geçtiğini bildirdi. Macaristan'a yapılan nakliyatsa Ukrayna tarım ürünlerinin yüzde 6'sını oluşturuyor.
Solski, Çarşamba günü Romanya, Perşembe günü de Slovakya'yla ilave görüşmeler yapılacağını kaydetti.
"Ukrayna Altyapı Bakanı tahıl anlaşmasını görüşmek üzere Türkiye'ye gelecek"
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından kalkan tahıl yüklü gemilerin güvenli seyahatini sağlayan tahıl anlaşmasının statüsünü ele almak üzere Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov'un yarın Türkiye'ye geleceğini açıkladı.
Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Kubrakov ve Akar'ın Kayseri'de biraraya gelecekleri kaydedildi.
Bakanlık açıklamasında ayrıca Ukrayna Altyapı Bakanı Kubrakov'un Türkiye ziyaretini Milli Savunma Bakanı Akar'ın daveti üzerine gerçekleştireceği, iki bakanın Karadeniz tahıl girişimi dışında başka ikili meseleleri de ele alacakları belirtildi.
Polonya'nın Cumartesi akşamından itibaren yürürlüğe koyduğu ambargo, tahıl nakliyesinin Polonya piyasasına girmesini engellemek için ülkeden yapılacak Ukrayna kaynaklı tarım ürünü geçişine de uygulanıyor.
Polonya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Pawel Jablonski, RMF radyosuna yaptığı açıklamada, "Nihai amaç, ithalat yasağının süresiz uygulanması değil, ihraç edilecek Ukrayna tahılının gitmesi gereken yere ulaştığından emin olmak" dedi.
Polonya Tarım Bakanı Robert Telus, Ukrayna ve Polonya arasındaki görüşmelerin Varşova'da bugün başlayacağını söyledi.
AB'den ortak adım 'kaçınılmaz'
Ukrayna tarım ürünleri ithalatının önündeki engellerse büyümeye devam ediyor.
Slovakya hükümetinden bir sözcü, Ukrayna'dan tahıl ve bazı gıda ürünlerinin ithalatının geçici süreliğine durdurulmasının planlandığını bildirdi.
Macaristan Tarım Bakanı Istvan Nagy ise ulusal seviyenin ötesinde bir çözüm gerektiğini kaydederek, "Avrupa'nın ortak eylemi ve Avrupa Birliği önlemleri kaçınılmaz" dedi.
Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya başbakanları, Ukrayna gıda ürünleri meselesini geçen ay Avrupa Komisyonu'na gönderdikleri mektupta ele almışlardı. Başbakanlar, ithal Ukrayna tarım ürünlerine gümrük vergisi uygulanmasının ele alınması gerektiğini bildirmişti. Bu ülkeler ayrıca yüksek miktarda ucuz tahıl almak için bir satın alım mekanizması oluşturulması çağrısı yapmıştı.
Üst düzey bir AB yetkilisi, AB temsilcilerinin bu hafta Polonya ve Macaristan'ın Ukrayna tarım ürünlerine yönelik yasaklarını ele alacağını bildirdi. AB, dün, çok taraflı eylemin kabul edilemez olduğunu söylemişti.
Yetkili, düşük küresel fiyatların ve talebin, tahıl ürünlerinin satılmak yerine AB içinde kalması anlamına gelmesinin sorun oluşturduğunu kaydetti.
Ukrayna, tahıl başta olmak üzere tarım ürünlerini Karadeniz limanlarından ihraç ediyor. Ukrayna, Türkiye, Rusya ve Birleşmiş Milletler'in geçen yıl Temmuz ayında vardığı Karadeniz tahıl koridoru anlaşması gereği limanlar yeniden açılmıştı.
Bu anlaşmanın süresi 18 Mayıs'ta doluyor. Moskova, geçen hafta, Batılı ülkelerin Rus tahıl ve gübresinin ihracatı üzerindeki engelleri kaldırmaması durumunda anlaşmanın süresinin uzatılmayabileceğini kaydetmişti.
Ukrayna: "Karadeniz tahıl anlaşmasının durdurulma riski var"
Kiev'den bugün yapılan açıklamada, Rusya'nın BM himayesindeki Karadeniz tahıl ihracatı anlaşması kapsamındaki gemilerin denetimini engellemesi sonrasında anlaşmanın "durdurulma" riski olduğu kaydedildi.
Küresel gıda krizinin hafifletilmesini amaçlayan anlaşmanın süresi geçen ay uzatılmıştı. Ancak Ukrayna, İstanbul Boğazı'ndan geçen Ukrayna tarım ürünü yüklü gemilerin sayısının kritik seviyede düşük olduğunu bildirdi.
Ukrayna Yeniden Yapılanma Bakanı, Facebook'ta "Tahıl girişimi durdurulma riski altında" başlığıyla paylaştığı bildirimde, "Tahıl Girişimi'nin yürürlükte olduğu 9 ay boyunda ikinci kez gemilerin denetimi yapılmadı, tek bir gemi bile denetlenmedi" dedi.
İstanbul Boğazı'ndaki sıkışıklığa değinen ABD'nin Ukrayna Büyükelçisi Bridget Brink, Twitter paylaşımında, 50'den fazla geminin "ihtiyacı olanları besleyecek tahılı yüklemek" ve Ukrayna limanlarına gitmek için onay beklediğini söyledi.
Rusya'dan Büyükelçi Brink'in ya da Ukrayna Yeniden Yapılanma Bakanlığı'nın görüşlerine herhangi bir yanıt gelmedi. Ancak Kremlin, tahıl anlaşmasının yenilenmesi olasılığının "çok parlak olmadığını" kaydetti.
Moskova, BM'nin Rus gıda ve gübresinin ihracatını sağlamak için üzerinde anlaştığı ayrı bir anlaşmanın işlemediğini söylüyor.
Ukrayna Yeniden Yapılanma Bakanlığı, Ortak Koordinasyon Merkezi'ndeki Rus temsilcilerin, girişimin koşullarıyla çelişen yük gemilerinin denetimi için "kabul edilemez" bir plan işlettiğini kaydetti.
Son üç gündür Rus denetçilerin herhangi bir gerekçe göstermeden üç geminin kaydının yapılmasını reddettiği bildirildi.
Bakanlık, "Ukrayna, Rusya'nın son taleplerinin tamamını reddediyor ve Ukrayna limanlarının işletimine yönelik müdahalesine karşı çıkıyor" dedi.
