Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna'nın Batılı ortaklarının bağışladığı bir F-16 savaş uçağının Rus bombardımanı sırasında düşmesinden dört gün sonra, Hava Kuvvetleri Komutanı Mikola Oleşçuk’u görevden aldı.
Korgeneral Oleşçuk’un görevden alınmasına ilişkin emir cumhurbaşkanlığı internet sitesinde yayınlandı.
Zelenski, emrin yayınlanmasından dakikalar sonra yaptığı açıklamada, “Halkı ve personeli korumamız, tüm askerlerimize iyi bakmamız gerekiyor” dedi, Ukrayna'nın ordusunu komuta düzeyinde güçlendirmesi gerektiğini söyledi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri, ABD'li uzmanların Ukrayna'nın kazayla ilgili soruşturmasına katıldığını söyledi.
Genelkurmay Başkanlığı, Korgeneral Anatolii Krivonojko'nun Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na vekaleten atandığını açıkladı.
Oleşçuk, F-16'nın Patriot hava savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü iddia eden Ukrayna parlamentosunun savunma komisyonu başkan yardımcısı Mariana Bezuhla’ya sert eleştiriler yönelttiği gün görevden alındı. Ukrayna’nın ABD yapımı Patriot sistemlerinden kaç adet teslim aldığı belirtilmemişti.
Mariana Bezuhla, iddiasını isimsiz kaynaklara dayandırdı ve hatadan sorumlu olanların cezalandırılmasını talep etti.
Oleşçuk, Bezuhla'yı Hava Kuvvetleri’ni karalamak ve ABD'li silah üreticilerinin itibarını zedelemekle suçladı; iddiaları nedeniyle Bezuhla'nın yasal sonuçlarla karşılaşacağını umduğunu söyledi.
Bezuhla, görevden alma kararının yayınlanmasından kısa bir süre sonra X'te “Gerçek kazanacak” diye yazdı.
F-16'nın bir Patriot füzesi tarafından vurulduğunu doğrudan reddetmeyen Hava Kuvvetleri, ABD'li uzmanların Ukrayna'nın kazayla ilgili soruşturmasına katıldığını söyledi.
Harkiv’e saldırı
Bu arada bölge valisi Oleh Siniehubov, Rusya'nın kuzeydoğudaki Harkiv kentine uçaktan atılan güçlü bombalarla düzenlediği saldırıda, aralarında çocuk parkındaki 14 yaşındaki bir kız çocuğunun da bulunduğu altı kişinin öldüğünü, 47 kişinin de yaralandığını söyledi.
Vali, bombaların savaş öncesi nüfusu yaklaşık 1,4 milyon olan kentte beş noktaya isabet ettiğini bildirdi.
Bombalardan biri 12 katlı bir apartman bloğuna isabet ederek binada yangına neden oldu. En az bir kişi üst katta mahsur kaldı. Hayatta kalanları arayan acil durum ekipleri binanın çökmesinden korkuyor.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Zelenski, Harkiv saldırılarını, Batılı ortakların Ukrayna ordusunun bağışlanan silahlarla hedef alabileceği unsurlar konusundaki kısıtlamaları kaldırması gerektiğinin bir başka kanıtı olarak gösterdi.
Zelenski, “Harkiv saldırısı savunma güçlerimiz Rus askeri uçaklarını üslerinde imha etme kabiliyetine sahip olsaydı gerçekleşmezdi. Bu terörü durdurmak için ortaklarımızın güçlü kararlarına ihtiyacımız var” dedi.
F-16'lar cephe gerisindeki Rus üslerini vurmak için kullanılabilecek silahlardan biri.
Oleşçuk, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya büyük bir füze ve insansız hava aracı saldırısı başlattığı Pazartesi günü F-16 uçağının neden düştüğüne ilişkin “ayrıntılı bir analiz” yapıldığını söyledi.
Oleşçuk, görevden alınmadan kısa bir süre önce yaptığı paylaşımda “Ne olduğunu, koşulların ne olduğunu ve kimin sorumluluğu olduğunu dikkatlice anlamalıyız” diye yazdı.
Kaza, savaş uçaklarının geçen ayın sonunda geldiği Ukrayna'da ilk F-16 kaybı oldu. Uçaklardan en az altısının Avrupa ülkeleri tarafından tedarik edildiğine inanılıyor.
Askeri analistler, Rusya'nın devasa hava kuvvetleri ve sofistike hava savunma sistemleri göz önüne alındığında uçakların savaşta çığır açan bir etkisinin olmayacağını söylüyor. Ancak Ukraynalı yetkililer, NATO ülkeleri tarafından kullanılan modern silahları taşıyabilen süpersonik jetlerin Rusya'nın hava üstünlüğüne karşılık verme fırsatı sunmasını memnuniyetle karşıladı.
Sahada Rus ordusu Ukrayna'nın doğusuna doğru ilerleyişinde yavaş ama kademeli bir ilerleme kaydederken, Ukrayna güçleri de Rusya'nın batısındaki Kursk sınır bölgesinde kısa süre önce başlattıkları saldırının ardından mevzilerini koruyor.
Washington’daki düşünce kuruluşu Savaş Çalışmaları Enstitüsü, Ukrayna'nın çatışmalarda Batı tarafından sağlanan bazı askeri teçhizatı kaybetmesini beklediğini söyledi.
Ancak kuruluş, Ukrayna'nın “zaten sınırlı olan F-16 ve eğitimli pilot tahsisatında” herhangi bir kaybın, ülkenin F-16'ları “birleşik hava savunma şemsiyesinin bir parçası olarak veya havadan karaya destek rolünde” kullanma yeteneği üzerinde “çok büyük bir etkisi olacağını” ekledi.
Diğer bir gelişme de Avrupa Birliği savunma bakanlarının Brüksel'de Ukraynalı askerlere yönelik eğitim programını arttırma kararı alması oldu.
Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Komiseri Josep Borrell, “Bugün bakanlar hedefin 75 bine çıkarılması ve yıl sonuna kadar 15 bin daha eklenmesi konusunda mutabık kaldılar” dedi.
“Eğitimin kısaltılması ve Ukrayna'nın eğitim ihtiyaçlarına göre uyarlanması gerekiyor” diyen Borrell, AB'nin Ukrayna'nın başkenti Kiev'de küçük bir “koordinasyon ve irtibat hücresi” kurarak eğitim çabalarını daha etkin hale getireceğini de sözlerine ekledi.
Şu ana kadar 60 bin asker bloğun Ukrayna dışında yürütülen eğitim programından geçti.
Forum