Corona virüsüne karşı aşılamanın sürdüğü birçok ülkede şimdi de üçüncü ya da güçlendirici bir doz yapılması gündemde.
Türkiye dahil bazı ülkeler belli yaş grupları için bu seçeneği sunmaya başladı. Üstelik üçüncü dozun daha önce olunan aşının aynısı olması gerekmiyor. Çin’de üretilen bir aşıyı yaptıranlar güçlendirici doz için Pfizer/BionTech aşısına yönelebiliyor. Kanada, İtalya gibi ülkelerde de ilk dozu AstraZeneca aşısı olanlar, ikinci doz için başka bir doz seçebiliyor.
Pfizer ve Alman ortağı BioNTech de aşılanmadan altı ay sonra enfeksiyon riskinin artması nedeniyle ABD ve Avrupalı denetçilere birkaç hafta içinde üçüncü doz takviye aşısının onaylanması için başvuruda bulunacaklarını açıkladı.
Pfizer Bilimsel Araştırmalar Başkanı Dr. Mikael Dolsten, üçüncü doz aşının, ikinci doza oranla, antikor seviyesini 5-10 kat arttırdığını ortaya koyduğunu kaydetti.
Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ile Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri CDC’nin ortak açıklamasındaysa, “Tam olarak aşılanan Amerikalılar'ın şu anda takviye doza ihtiyacı yok” denildi.
Amerikalı sağlık yetkilileri, iki doz Pfizer-BioNTech aşısı olan kişilerin Delta varyantı dahil ağır hastalık ve ölüm riskinden korunduğunu açıklayarak kamuoyunu rahatlatmaya çalışsa da bazı uzmanlar ileriyi düşünerek üçüncü doz için harekete geçmenin yanlış olmadığı görüşünde.
Bulaşıcı hastalıklar uzmanı doktor Stephen Schrantz, “Bence bu noktada, CDC ve FDA, Pfizer'ın yeni ürünler geliştirmeye devam etmesine izin vermeli, böylece işlerin kötüye gitmesini beklemek ve ardından şirkete gidip, ‘lütfen bizi kurtarın’ demek yerine, riski engellemek için önlem almış oluruz,” diyor.
Bu görüşe karşı çıkan uzmanlarsa, ortada yeterli veri olmadığını, Corona virüsüyle karşılaştığında antikor üretebilen ve hafıza hücreleri olarak bilinen B hücreleri de dahil bağışıklık sisteminin önemli kısımlarının göz ardı edilmemesi gerektiğini söylüyor.
WHO Bilim Heyeti Başkanı Soumya Swaminathan, “Bir veya iki yıl sonra güçlendiriciye ihtiyacınız olabilir. Ancak bu noktada, birinci dozdan altı ay sonra, ortada bu yönde bir gösterge yok. İhtiyaç olduğunu düşündüğümüzde güçlendiriciler konusunda önerilerde bulunacağız. Öneriler bilime ve verilere dayanmalı, aşılarının artık destekleyici doz olarak verilmesi gerektiğini beyan eden tek tek şirketlere değil,” şeklinde konuşuyor.
Üstelik halklarına henüz ilk doz aşıları yapmakta zorlanan çok sayıda ülke olduğunun da göz önünde bulundurulması gerekiyor.
WHO Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, "Birçok ülke henüz aşılamaya başlamamışken ve başka bir ülkenin nüfusunun çoğunluğunu iki doz aşılayıp şimdi de güçlendirici olan üçüncü doza geçiyor olması, gerçekten ciddi bir hayal kırıklığı yaratıyor ve hiç mantıklı değil" diyor.
Dünya Sağlık Örgütü, farklı üreticilerin aşılarını yaptırmak konusunda uyarıda bulundu. Örgüt, aşıların karıştırılması ya da eşleştirilmesi konusunda henüz net bilgilere sahip olunmaması nedeniyle, ortada tehlikeli bir eğilim olduğunu kaydetti.
