Türkiye ile Rusya S-400 hava savunma füze sistemleri konusunda anlaştı. İki ülke arasında uzun zamandır devam eden müzakerelerin olumlu sonuçlandığını açıklayan kişi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.
Katar, Kuveyt ve Suudi Arabistan’ı kapsayan Körfez ülkeleri ziyaretinden sonra Ankara’da basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, Türkiye’nin neden S-400 kararı verdiğini ayrıntılarıyla açıkladı.
Cumhurbaşkanı, “Her ülke kendi güvenliği için kendi tedbirlerini almak durumundadır. Bu güvenlik tedbirlerini nereden alırsa, oradan sağlayacaktır. Amerikalılar’la biz bu görüşmeleri de yaptık ama bunları temin edemediğimiz için S-400 üzerinde bir planlama yaptık. Adımı atacağız, bu durumun kimseye endişe verecek bir durumu yok. Türkiye olarak ortak üretime girebilirsek, burayı da tercih ederiz. Bu da bizim için oldukça önemli. Çünkü Türkiye artık güvenliğine dair simülasyonlarını buna göre yapıyor. Yol haritasını da buna göre yapıyoruz. Rusya ile görüşmeler de büyük ölçüde bitti” dedi.
ABD Genelkurmay Başkanı: “S-400 bizim için endişe kaynağı”
Erdoğan aslında bu açıklamayı ABD Genelkurmay Başkanı James Dunford’un açıklamaları hakkındaki bir soruyu yanıtlarken verdi.
Zira ABD ordusunun bir numaralı ismi, önceki gün NBC televizyonuna verdiği demeçte, “Basında doğru olmayan bir haber vardı, Türkiye Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almadı. Alırlarsa bizim için endişe kaynağı olur, ama almadılar” dedi.
Mattis: “S-400 NATO sistemleriyle uyumlu çalışmaz”
Aslında Amerika Genelkurmay Başkanı’nın yaptığı açıklama bu konuyla ilgili olarak Washington’dan yapılan tek açıklama değildi. ABD Savunma Bakanı James Mattis, S-400’lerin NATO savunma sistemleriyle uyumlu olmayacağını söyledi.
15 Temmuz’da Pentagon’da gazetecilerin “Türkiye ile Rusya arasındaki alışverişin, Türk-Amerikan askeri ilişkilerinde gerilim yaratıp-yaratmayacağına” ilişkin soruya Mattis, “Buradaki sorun Rus sistemiyle NATO sisteminin nasıl eşgüdümlü çalışacağıdır. Bu asla olamaz. Ama sonuçta sadece eşgüdüm meselesini halletmek de değil. Görmemiz lazım. Bakalım satın alma olacak mı? Gerçekten kullanacaklar mı, sadece bir bölgeye mi konuşlandıracaklar? Bunun gibi şeyler. Bunlara bakmak lazım. Ama şu açıkça ortada, NATO sistemleriyle uyumlu çalışamayacaklar” yanıtını verdi.
Bir NATO müttefikinin ileri teknoloji bir Rus askeri donanımı almasını ABD’nin onaylayıp-onaylamadığı ile ilgili ise Mattis, “Bu bağımsız bir karardır” demekle yetindi.
Erdoğan: “ABD ile istediğimizi yapamadığından arayış içindeydik”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, önceki gün havalimanında yaptığı konuşmanın yeterli olmadığına kanaat getirmiş olmalı ki bugün Adalet ve Kalkınma Partisi Meclis Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada bir gün arayla bir kez daha S-400 meselesine değindi ve bu kez daha net konuştu.
Erdoğan, “S-400’ler neden gerilme neden olsun? Bir ülke kendi güvenliğine yönelik en ideal arayışı yapmak durumundadır. Biz yıllardır ABD ile bu tür şeylerde istediğimizi yapamıyorsak arayış içinde olmak durumundayız. Ve bunlar arayışın bir ürünüdür. İşte NATO… Yıllardır NATO ülkesi olan Yunanistan S-300’leri kullanıyor. Neden rahatsız oluyorlar. Biz şu anda Rusya federasyonu ile bu konuyla ilgili adımları attık, imzalar atıldı ve inşallah S-400 füzelerini ülkemizde göreceğiz. Ve bunları ortak üretimle de süreci işleteceğiz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya’dan S-400 füze sayısı, fiyat ve takvim hakkında bilgi vermedi.
Ancak kamuoyunda Türkiye’nin dört S-400 füze bataryası için 2,5 milyar dolar ödeyeceği ifade ediliyor.
Peskov'dan S-400 anlaşmasına "yorum yok"
Rus medyası bugün Türkiye ile Rusya'nın S-400'ler üzerinde anlaştığı haberini Reuters ve Türk medyasını referans göstererek yayınladı.
Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sözcüsü Dimitri Peskov, bu konu hakkında yorum yapmadı.
Peskov, kendisine yöneltilen "S-400'lerle ilgili anlaşma yapıldı mı?" sorusuna "yorum yapmıyoruz" yanıtını verdi.
Aydın Sezer: “Henüz Rus medyasında anlaşma teyit edilmiyor ama ortak S-400 üretimi hayal değil”
Rusya Araştırmaları Merkezi’nden (TURAM) Aydın Sezer, Türkiye ile Rusya arasındaki S-400'lerle ilgili görüşmelerin bir yıldır sürdüğünü ancak S-400'lerin Türkiye'de üretileceğine ilişkin hiçbir açıklama yapılmadığını söyledi.
Amerika’nın Sesi’ne değerlendirmelerde bulunan Sezer, “Söylenen, bu anlaşmanın 2,5 milyar dolarlık bir başlangıç boyutu var. İşbirliğinin kademe kademe artması bekleniyor. Ancak bugüne kadar hiçbir Rus yetkili, S-400’lerin Türkiye’de üretileceğine dair bir açıklama yapmış değil. Bu arada Türkiye bir ay öncesine kadar füzeleri kredili almak istiyordu. Ruslar buna yanaşmıyordu. S-400’ler henüz bir başka ülkede üretilmiyor. Ancak Ruslar şu anda S-500’leri geliştiriyor. Eski teknolojilerinin (S-300) daha önce Çin’de üretimine izin vermişlerdi. O yüzden S-400 ortak üretimi hayal değil” dedi.
Çin ve Hindistan S-400 kullanıyor, İran ve Mısır S-400’ler için görüşmelerini sürdürüyor
Rusya halihazırda Çin ve Hindistan’a S-400 füzesi satmış durumda. İran, Mısır ve Suudi Arabistan ise S-400 ile ilgili müzakerelerini sürdürüyor.
Türkiye’nin Rusya’nın işbirliği yapmasının özellikle son dönemde Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’yle yaşanan sorunlar nedeniyle “anlaşılabilir” olduğunu belirten Aydın Sezer’e göre, Türkiye ile Rusya arasında askeri teknolojik işbirliği şaşırtıcı bulunmamalı. Çünkü Türkiye Rusya’dan 90’lı yıllarda helikopter sonrasında ise askeri mühimmat satın aldı.
