ABD Kongresi’nin Trump destekçileri tarafından basıldığı 6 Ocak saldırısını soruşturan komisyonun bugünkü oturumunun odağı aşırı sağcı grupların süreçteki rolü ve bu gruplarla Trump’ın yakın çevresi arasındaki ilişkiydi. Komisyon Trump'ın destekçilerine Kongre'ye yürüme çağrısı yaptığı ancak hiç paylaşmadığı taslak bir Twitter mesajına ulaştı.
Yedinci oturumda, şiddete başvuran aşırı sağcı grupların Donald Trump’ın başkent Washington’da yapılan büyük mitinge gelmeleri çağrısına nasıl yanıt verdiği ve bu grupların 6 Ocak Kongre saldırısına giden süreçte Beyaz Saray’da kendilerine yakın isimlerle koordine halinde olup olmadıkları üzerinde duruldu.
“Oy makinelerine el konulması gündeme geldi”
Oturumda 18 Aralık 2020 günü Beyaz Saray’da Trump’ın eski avukatları Rudy Giuliani ve Sidney Powell’ın yanı sıra eski ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn’in katıldığı toplantıda konuşulanlar öne çıktı.
Bu isimlerin toplantıda seçim sonuçlarının geçersiz kılınmasına yönelik bazı fikirleri gündeme getirdikleri belirtildi. Oturumda ifadesinden bir bölüm dinletilen dönemin adalet bakanı William Barr’ın iddiasına göre gündeme getirilen bu fikirler arasında seçimden sonra oy makinelerine el konulması da vardı.
Bu toplantıdan birkaç gün önce 14 Aralık’ta Seçiciler Kurulu seçimi Biden’ın kazandığını doğrulamak üzere toplanmış ve aralarında o dönem Senato’daki Cumhuriyetçiler’in lideri olan Mitch McConnell’ın da olduğu Cumhuriyetçiler seçimin artık sona erdiğini belirten açıklamalar yapmıştı.
Ancak Trump’ın buna rağmen iddialarını paylaşmaya devam ettiği ve aşırı sağcı grupları sosyal medya paylaşımlarıyla kışkırttığı savunuldu.
Trump: “Orada olun, vahşi olacak”
Bu bağlamda oturumda Trump’ın destekçilerini bu toplantıdan bir gün sonra yani 19 Aralık’ta başkent Washington’a “büyük protesto” için Twitter’dan davet ettiği hatırlatıldı.
Seçimi kaybetmesinin imkansız olduğunu iddia eden Trump’ın bu paylaşımda taraftarlarına “Orada olun, vahşi olacak” çağrısında bulunduğu anımsatılarak eski başkanın destekçilerini kışkırttığı üzerinde duruldu. Bu çağrıdan sonra Trump’a yakın isimlerin çeşitli medya ve sosyal medya platformları üzerinden destekçilerine şiddete başvurmaları imasında bulunan çağrılar yaptıkları ifade edildi.
Trump’ın taslak Twitter mesajı
Oturumda ifadelerinden bazı bölümler yayınlanan tanıklar Donald Trump’ın 6 Ocak’ta Kongre’ye doğru bir yürüyüşe liderlik etmek istediği ancak bunun spontane bir karar gibi görünmesini istediğini aktardı.
Ulusal Arşiv’den alınan belgelere göre eski Başkan Trump “6 Ocak’ta Ellipse’te (Beyaz Saray’ın Güneyinde) Büyük Konuşma yapacağım. Lütfen erken gelin, büyük bir kalabalık bekleniyor. Sonra da Kongre’ye yürünecek. Oyların Çalınmasını Durdurun!” şeklinde bir tweeti gözden geçirdi. Ancak bu taslak mesajı Twitter’dan hiç paylaşmadı.
Eski Twitter çalışanının ifadesi dinletildi
6 Ocak komisyonunda bulunan ve aşırı sağcı gruplar üzerine eğilen Demokrat Kongre üye Jamie Raskin, Trump’ın Biden’la ilk başkanlık tartışması sırasında Proud Boys grubunu doğrudan kınamak yerine grup üyelerine “Geri durun ve hazırda bekleyin” çağrısında bulunduğunun altı çizildi.
Proud Boys grubu Trump’ın bu çağrısından sonra üye sayısının arttığını belirtmişti.
Oturumda eski bir Twitter çalışanının ifadesi de bu kişinin sesi değiştirilerek dinletildi.
Eski Twitter çalışanı eski Başkan Trump’ın bu platformdan doğrudan aşırı sağcı gruplara çağrıda bulunması ve bu gruplara talimat vermesi konusunda endişelerin olduğunu anlattı.
Eski Twitter çalışanı sosyal medya platformunun Trump’a müsamaha gösterdiğini çünkü eski başkanın Twitter’a sağladığı gücün şirketin hoşuna gittiğini söyledi.
6 Ocak Kongre saldırısından iki gün sonra askıya alınmadan önce Trump’ın Twitter hesabında 88 milyon takipçisi bulunuyordu.
"Trump tanıklardan biriyle irtibata geçmeye çalıştı"
6 Ocak Komisyonu'nun Cumhuriyetçi Başkan Yardımcısı Liz Cheney, Donald Trump'ın komisyona henüz ifade vermemiş olan tanıklardan biriyle de irtibata geçmeye çalıştığını söyledi.
Cheney, bu kişinin Trump'ın çağrısına cevap vermeyi reddettiğini, avukatına haber verdiğini ve avukatının da komisyonla irtibata geçtiğini kaydetti.
Liz Cheney konuyu Adalet Bakanlığı'na bildirdiklerini belirtti, "Tanıkların ifadelerini etkilemeye çalışma yönündeki her çabayı çok ciddiye alacağız" dedi.
Trump'ın sözcüsüyse konuyla ilgili açıklama taleplerine yanıt vermedi.
“Trump yenilgiyi kabul etmesi çağrılarını reddetti”
Oturumda geçen hafta Cuma günü kapalı kapılar ardında ifade veren eski Beyaz Saray avukatı Par Cipollone’nin ifadesinden bazı bölümler yayınlandı.
Eski Beyaz Saray Genel Sekreteri Mark Meadows’un asistanı Cassidy Hutchinson Haziran ayında komisyona canlı yayında yemin ederek verdiği ifadede, Trump’ın bilerek silahlı destekçilerini 6 Ocak’ta Kongre’ye gönderdiğini ve olaylar çıkmaya başladığında da müdahale etmeyi reddettiğini iddia etmişti.
Trump bu iddiaları yalanlamış ve Hutchinson için “sahtekar” ifadesini kullanmıştı.
Dönemin Beyaz Saray avukatı Pat Cipollone ise Cuma günü komisyona verdiği ifadede Hutchinson’ın ifadeleriyle ters düşen şeyler söylemedi.
Cipollone, Trump ve avukatı Rudy Giuliani’nin seçimde usulsüzlük yapıldığı iddialarını gündeme getirdiklerinde ısrarla buna yönelik kanıtların nerede olduğunu sorduklarını ancak kanıt olmadığı için de Trump’a seçimde yenilgiyi kabul etmesi yönünde çağrıda bulunduklarını ancak Trump’ın bunu reddettiğini anlattı.
Aşırı sağcı grubun eski sözcüsü: "Çok tehlikeli bir örgüt"
Yaklaşık 3 saat süren oturumda Kongre saldırısına katıldıktan sonra hakkındaki federal suçlamaları kabul eden Stephen Ayres ve Oath Keppers (Yemin Muhafızları) adlı aşırı sağcı grubun eski sözcüsü Jason Van Tatenhove ifade verdi.
Tatenhove, "Bana göre Oath Keepers çok tehlikeli bir örgüt" dedi.
Komisyonun bugünkü oturumunda Alex Jones'un da olduğu aşırı sağcı bazı isimlerin şiddet imasında bulunan mesajları ve görüntüleri izletildi.
Oturumda da gösterilen ve aşırı sağcı platformlarda paylaşılan ve çoğu zaman ırkçı olduğu anlaşılan mesajlardan birinde 6 Ocak gününün, "kırmızı düğün" olacağı ve kullanılan bu ifadenin de şiddete bir atıf olduğu belirtildi.
6 Ocak saldırısına katılan Trump destekçisi kongre polisinden özür diledi
6 Ocak günü Kongre'ye saldıran Trump destekçilerine karşı koymaya çalışan Kongre polisinin bazı üyeleri de oturumun yapıldığı salonun ön sırasında oturdu.
Kongre saldırısına katılan ve bugünkü oturumda ifade veren Stephen Ayres oturumun ardından salonda bulunan polis memurlarından özür diledi.
Ayres eski Başkan Donald Trump'ın seçimde usulsüzlük iddialarına inandığı için üzüntü duyduğunu söyledi.
Oturumdaki ifadesinde "At gözlüğü takmış gibiydim" diyen Stephen Ayres "At gözlüklerini çıkarın, bir adım geri çıkıp geç olmadan neler olduğunu görün" diye konuştu.
6 Ocak'ta girişin kısıtlı olduğu binada düzeni bozan davranışta bulunmak suçundan yargılanan Ayres o günden sonra işini kaybettiğini ve 6 Ocak saldırısından sonra evini sattığını anlattı.
Oturumun ardından, komisyona verdikleri ifadelerde kalabalığın fiziksel ve sözlü saldırısına uğradıklarını anlatan polis memurlarına yaklaşan Ayres, Kongre Polis Memurları Aquilino Gonell ve Harry Dunn'la Washington Polis Teşkilatı'ndan Daniel Hodges'tan özür diledi.
6 Ocak'ta yaralanması sebebiyle polis teşkilatında görev alamayacağını öğrenen Gonell, Ayres'in içinde bulunduğu hissiyatı anladığını; ancak yaptıklarının hesabını hukuk içinde de vermesi gerektiğini belirtti.
Oturumun yapıldığı salonda kendisine yaklaştığında ayağa kalkmayan Dunn ise Ayres'in özrünü kabul etmediğini söyledi.
CNN'e konuşan Hodges ise özrü kabul ettiğini belirterek, "Değişebilen insanların olduğuna inanmak zorundasınız" dedi.
Trump'a yakın isimler ve aşırılık yanlısı gruplar arasındaki ilişki
Oturumun ikinci kısmında Trump'a yakın isimler olan eski ulusal güvenlik danışmanı Michael Flynn ve eski danışman Roger Stone'la Washington'a gelmeye hazırlanan aşırılık yanlısı gruplar arasındaki bağlantı üzerinde duruldu.
Oturumun bu kısmında aşırı sağcı grup olan Oath Keepers'ın liderinin Flynn ile Kongre binası dışında birlikte yürürkenki görüntüleri gösterildi.
İsyana teşvik suçlaması
6 Ocak günü Kongre binasına saldıranlar arasında bulunan Proud Boys (Gururlu Çocuklar) ve Oath Keepers gruplarının üyeleri isyana teşvik suçlamalarıyla karşı karşıya.
Proud Boys ve Oath Keepers üyeleri dahil yaklaşık 800 kişi Kongre saldırısında rol oynamakla suçlandı.
2024’te yeniden aday olabileceği konusunda imalarda bulunan Trump ve Kongre’deki destekçileri 6 Ocak Komisyonu’nun soruşturmasını siyasi bir cadı avı olduğunu iddia ediyor.
Soruşturmaya destek verenlerse 6 Ocak’ta demokrasiye yönelik şiddet içeren tehdidin soruşturulması gerektiğinin altını çiziyor.
Bu hafta Perşembe günü 6 Ocak Komisyonu’nun bir oturum daha düzenlemesi bekleniyordu. Ancak akşam saatlerinde televizyonların en çok izlendiği zaman diliminde yayınlanması planlanan oturum şimdilik rafa kaldırıldı.
