ABD Anayasa Mahkemesi, binlerce göçmenin sığınma başvurusu yapmasını engelleyen ABD-Meksika sınırındaki COVID-19 dönemi kısıtlamalarının şimdilik devam etmesi kararı alarak Cumhuriyetçiler'in yanında yer aldı.
42 sayılı kararname, eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump döneminde 2020 yılının Mart ayında, pandeminin başlangıcında yürürlüğe konmuş ve sınır yetkililerine, göçmenleri sığınma talep etmelerine izin vermeden hızla Meksika'ya geri gönderme yetkisi tanımıştı.
Demokrat Başkan Joe Biden ise 2021'de göreve gelmeden önce Trump'ın sert göç önlemlerini kaldırma sözü vermiş, ancak 42 sayılı kararnameyi bir yıldan uzun süre yürürlükte tutmuştu. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), 42 sayılı kararnamenin bundan böyle kamu sağlığı nedeniyle gerekli olmayacağını belirtmiş, Biden yönetimi de uygulamayı sonlandırmak istediğini ancak mahkeme kararlarına uyma zorunluluğu olduğunu kaydetmişti.
Geçen ay bir federal yargıç sığınma başvurusunda bulunmak isteyen göçmenleri temsil eden Amerikan Sivil Özgürlükler Sendikası'nın davasında 42 sayılı kararnamenin yasaya aykırı olduğu sonucuna varmış ve kısıtlamaların 21 Aralık Çarşamba gününden itibaren kaldırılması kararını almıştı.
Ancak 19 eyalet ve Cumhuriyetçi savcılar, davaya müdahil olarak kararı geri çevirmek için çalıştı. Ardından dün taleplerini muhafazakar eğilimli Anayasa Mahkemesi'ne taşıdılar.
Saatler sonra Başyargıç John Roberts kısa bir açıklama yayınlayarak, 42 sayılı kararnamenin mahkemeden başka karar çıkana kadar yürürlükte kalması gerektiği hükmünü bildirdi. Tarafların bugün başkent Washington yerel saatiyle 17.00'ye kadar itiraz hakkı var.
Başyargıcın bu adımının ardından ABD İç Güvenlik Bakanlığı 42 sayılı kararnamenin şimdilik yürürlükte kalacağını ve ABD'ye yasadığı şekilde girenlerin Meksika'ya sınırdışı edilmeye devam edeceklerini kaydetti.
Biden yönetimi, 42 sayılı kararnamenin yarın sona ermesini bekliyordu. Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre dün yaptığı açıklamada, Beyaz Saray'ın ABD-Meksika sınırında ek personel, teknoloji, göçmen barınakları ve ulaşım için Kongre'den 3 milyar dolardan fazla para talep ettiğini söylemişti.
Ek kaynak için baskı, ABD yetkilileri günde 9 bin ile 14 bin kişinin 42 sayılı kararnamenin kaldırılması durumunda ABD'ye geçmeye çalışması olasılığına hazırlanırken geldi.
Reuters haber ajansı ve diğer kaynaklar bunun mevcut oranın yaklaşık iki katı olduğunu belirtti.
Biden yönetimi plan yapıyor
Biden yönetimi, 42 sayılı kararnamenin sona ermesine hazırlanmak için planlarını değerlendiriyor. Hükümet yetkilileri, ABD-Meksika sınırında sığınma talep eden bekar yetişkinlerin yasaklanması dahil göçmenleri sınır geçişinden caydırmak için Trump tarzı birkaç planı da özel olarak tartışıyor.
İç Güvenlik Bakanlığı geçen hafta, 42 sayılı kararnamenin sona ermesi durumunda hızlı bir sınırdışı sürecinin genişletilmesini gerektiren altı temelli bir planı güncelledi.
Ekim ayında Venezuelalılar için başlatılan programa benzeyen plan, göçmenlerin yurtdışından ülkeye girmesine yardım edecek yasal yolların genişletilmesini kapsıyor.
Biden'ın görevi devraldığı Ocak 2021'den bu yana rekor düzeydeki 4 milyon göçmenin yarısı 42 sayılı kararname ile sınırdışı edildi. Diğer yarısının ise davalarını sürdürmek için ABD'de kalmalarına izin verildi.
Meksika sadece bazı ülkelerin vatandaşlarının geri dönmesini kabul ediyor. Bunlar bazı Orta Amerika ülkeleri ve daha çok da Venezuelalılar.
El Paso'da barınaklar doldu
Teksas'ın El Paso kenti, aylardır sığınma talebiyle gelen kalabalık göçmen gruplarını ağırlıyor. Bunların birçoğu Nikaragualı ve Meksika'ya sınırdışı edilemiyorlar. Cumartesi günü El Paso Belediye Başkanı sıcaklık sıfır derecenin altına düşerken, göçmenleri sokaklardan toplamak için acil durum ilan etti.
"50 bin kişi Meksika'da bekliyor"
Temsil ettiği Güney Teksas, Meksika sınırında bulunan Temsilciler Meclisi üyesi Henry Cuellar, sınır yetkililerinin kendisine 50 bin kişinin Meksika'da sınırı geçmek için bir şans beklediklerini kaydetti.
ABD'ye 1 Aralık'ta Ciudad Juarez'den girmeye çalışan Lina Jaouhari, "Eğer 42 sayılı kararname kalırsa beklemeye devam etmeliyiz" dedi. Jaouhari Amerikan sınır yetkililerince Meksika'ya sınırdışı edilmişti.
El Paso'da göçmenlerin çoğu nihai olarak ABD'nin çeşitli eyaletlerindeki akrabalarının yanına gidiyor olsalar da, barınaklar, gelen göçmenleri sığdırmakta zorlanıyor.
Sınır yakınındaki El Paso Kurtarma Görevi adlı barınak geçen hafta kapasitesi 190 kişi olmasına rağmen 280 kişiye evsahipliği yaptı. Göçmenler kilisede, kütüphanede ve konferans odalarında kurulan şişme ve seyyar yataklarda yatırıldı.
Barınak yetkililerinden Nicole Reulet, "Onlara yerimiz olmadığını söylediğimizde yerde yatmak için bile yalvardıkları oldu" diye konuştu.
