Hükümetin asgari ücrete Temmuz ayında ara zam yapmaması, emekli maaş artışlarını ise altı aylık enflasyon oranıyla sınırlı tutması tepkilere neden oluyor.
Habertürk TV’de bugün özel bir yayına katılan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’deki asgari ücretin tarihin en yüksek seviyelerinde olduğunu söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanı, “Vatandaşımızı enflasyona ezdirmedik ve ezdirmeyeceğiz. Asgari ücret AK Parti hükümetlerinde dolar bazında ciddi oranda arttı. Haziran 2024 itibariyle asgari ücret 524 dolar.Tarihin en yüksek zirvelerinden birisi. Asgari ücret yılbaşında yüzde 49 arttı. İlk 6 aydaki enflasyon yüzde 20'lerde olacak, 20 küsurlarda. Piyasa diyor ki; yılsonunda enflasyon yüzde 42-43'lerde olacak. Göreceksiniz, bu sene reel olarak asgari ücret artmış olacak” dedi.
Şimşek: “Polonya hariç Avrupa’da gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde”
Hazine ve Maliye Bakanı, Türkiye’deki asgari ücretin sanıldığından yüksek olduğu yönündeki iddiasını Asya, Latin Amerika ve Avrupa’dan bazı ülkeleri de örnek göstererek ortaya koydu.
Şimşek, “Asya ülkelerine bakın, Endonezya’ya bakın. Gelişmekte olan ülkelerden Filipinler’e, Tayland’a bakın. Benzeri birçok ülke var. Gidin Latin Amerika’ya bakın. Brezilya, Meksika, Şili, Kolombiya bu ülkelerle karşılaştırın. Avrupa’ya gelin Hırvatistan, Romanya, Bulgaristan. Ne bileyim Macaristan. Polonya hariç Avrupa’daki gelişmekte olan ülkeler arasında en yüksek asgari ücret bizde” ifadelerini kullandı.
DİSK-AR raporu Şimşek’i teyit etmiyor: “Hırvatistan, Macaristan ve Romanya’da asgari ücret Türkiye’den yüksek”
Türkiye’nin üçüncü büyük işçi konfederasyonu DİSK’in bugün kamuoyuna açıkladığı Asgari Ücret Raporu ise, Hazine ve Maliye Bakanı’nı doğrulamıyor.
Eurostat verilerinin kullanıldığı raporda, Hırvatistan, Romanya ve Macaristan’daki asgari ücretin Türkiye’den yüksek olduğu görülüyor.
Türkiye’de 613 Euro olan brüt asgari ücret, Macaristan’da 697 Euro, Hırvatistan’da 840 Euro, Romanya’da ise 663 Euro.
2014 yılında brüt asgari ücretin Türkiye’nin altında olduğu ülkelerden Estonya (820 Euro), Çek Cumhuriyeti (764 Euro) , Letonya (700 Euro), Litvanya (924 Euro), Slovakya’daki (750 Euro) asgari ücretler bugün Türkiye’nin üzerine çıkmış durumda.
Türkiye’den daha düşük asgari ücrete sahip ülkeler ise Makedonya (360 Euro), Arnavutluk (385 Euro), Bulgaristan (477 Euro), Karadağ (532 Euro) ve Sırbistan (544 Euro).
Prof. Aziz Çelik: “Türkiye’de çalışanların yüzde 50’si asgari ücretli, Avrupa Birliği’nde bu oran yüzde 4”
Kocaeli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Aziz Çelik, bu duruma ek olarak Türkiye’de asgari ücretin kapsamının Avrupa ülkelerinden çok daha geniş olduğunun altını çiziyor.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Prof. Çelik, “Türkiye’de son yıllarda asgari ücret hızla ortalama ücret haline geldi. TÜİK’in verilerine göre Türkiye’de ücret, maaş ve yevmiye ile çalışanların toplamı 21 milyon 687 bindir. Çalışanların yüzde 50’si asgari ücret ya da yüzde 20 üzerinde aylık ücretle çalışıyor. Eurofound raporuna göre ise Avrupa Birliği’nde çalışanların yaklaşık olarak sadece yüzde 4’ü asgari ücrete yakın ücret düzeyinde gelir elde ediyor. Çünkü o ülkelerde işçilerin ortalama yüzde 60’ı toplu sözleşme kapsamında. Sadece yüzde 4’ü asgari ücretli. Bizde ise asgari ücret kapsamı yüzde 50, toplu iş sözleşmesi imzalayanların oranı ise yüzde 11’e yakın. Türkiye, bir asgari ücretliler ülkesi olmaktan kurtulmalı. Sendikal haklar verilmeli ve toplu iş sözleşmesi kapsamı genişletilmeli” dedi.
DİSK’in 1974 yılına yaptığı endekslemeye göre asgari ücret 28 bin 410 lira olmalı
Bu arada DİSK’in araştırma grubu DİSK-AR’ın yaptığı hesaplamaya göre, 1974 verileri dikkate alındığında bugün asgari ücretin 28 bin 410 lira olması gerekiyor.
DİSK uzun zamandır yıllık asgari ücretle kaç Cumhuriyet altını alındığını da hesaplıyor. Bugün yayınlanan rapora göre, 2005’te yıllık asgari ücretle 31,5 tam Cumhuriyet altını satın alınabilirken 2024 Haziran’ında yalnızca 12,6 tam Cumhuriyet altını almak mümkün.
“Geçen sene EYT'nin yıllık maliyeti, finansman maliyetiyle birlikte 724 milyar TL oldu”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in çok tartışılan bir başka açıklaması ise bütçe açığının ağırlıklı olarak EYT’lilerin (Emeklilikte Yaş Takılanlar) 2023’teki cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi emekli edilmesinden kaynaklandığını söylemesi oldu.
Mehmet Şimşek, “İkinci dengesizlik bütçe açığıydı. Geçen sene seçimden önce muhalefetin popülist iteklemesiyle EYT geçti. Geçen sene EYT'nin yıllık maliyeti finansman maliyetiyle birlikte 724 milyar TL oldu. Bütçe dengelerinin iyileşmesinde oldukça mesafe kat ettik. Ama kat edeceğimiz yol var. Gelecek sene bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 3'ün altına çekeceğiz. Muhalefetin popülist söylemine itibar etmeyeceğiz. Bizim tek bir amacımız var refah artışı ve refah artışının adaletli paylaşımı” ifadelerini kullandı.
Prof. Çelik: “Emekli maaş zamları yetersiz, ek zam talebinin önüne geçilmek isteniyor”
Çalışma ekonomisi uzmanı Aziz Çelik ise açıklamalardan sonra farklı parametreler kullanarak hesaplar yaptığını ancak hiçbirinde bu büyüklükteki bir meblağa erişmenin mümkün olmadığını savundu.
Prof. Çelik, “Türkiye’de toplam 16 milyon emekli var. Geçen sene EYT ile emekli olanların sayısı en fazla 2 milyon kişi. Bütün emeklilere ödenen 1,4 trilyon lira. 724 milyar lira yani bunun yarısının yeni emekli olan kişilere ödenmesi mümkün mü? Üstelik bunlar en fazla sekiz ay emekli maaşı aldılar. Ayrıca rakamlar ortada. SGK’ya devlet katkısı 2022 yılında 174 milyar lira, 2023’te ise 325 milyar lira. Sayın Bakan’ın yaptığı hesapla ortalama emekli maaşının 45 bin lira olması lazım ama kök maaşı 7 bin 400 lira olan milyonlar var. Bu açık bir manipülasyon. Emekli maaşları bu hayat pahalılığına yetmiyor. Enflasyon oranındaki zam da yetersiz kalacak. Ek zam talebinin önüne geçilmek isteniyor?” dedi.
Forum