Senato Dış İlişkiler Komisyonu Türkiye'ye hem Suriye operasyonu hem de Rusya'dan S-400 satın alması sebebiyle yaptırım uygulanmasını öngören tasarıyı kabul etti. Tasarının bundan sonraki süreçte Senato Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor.
Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Senatör Jim Risch ve Demokrat Senatör Bob Menendez'in komisyona sunduğu “ABD’nin Ulusal Güvenliğini Teşvik ve IŞİD’in Canlanmasının Önlenmesi” adını taşıyan tasarı, 4'e karşı 18 oyla kabul edildi.
Tasarıya ilişkin yapılan oylamada senatörler Rand Paul, Ron Johnson, Ted Cruz ve Tom Udall "Hayır" oyu kullandı.
Tasarının oylama öncesinde tartışıldığı oturumda, Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Cumhuriyetçi Partili Jim Risch, “S-400 Türkiye topraklarında olduğu sürece F-35’leri alamayacak. Erdoğan’ı tercihlerini yeniden değerlendirme çağrısı yapıyoruz” dedi.
Türkiye konusunda sert açıklamalarıyla bilinen Demokrat Senatör Bob Menendez, oturumda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın aynı karede olduğu bir fotoğrafı gündeme getirerek, NATO üyesi Türkiye'nin Rusya ve İran'la aynı çizgide olduğunu savundu.
Yaptırım tasarısını Cumhuriyetçi Senatör Jim Risch ile birlikte komisyona getiren Demokrat Senatör Bob Menendez, “Dış politikamızın Türkiye tarafından rehin alındığına yönelik endişelerim var. Trump, Erdoğan’ın Suriye talebine göz yumdu. İstediklerini aldılar” sözlerini söyledi.
Oturumda iki senatör arasında görüş ayrılığı
Tasarının tartışıldığı oturumda her ikisi de Cumhuriyetçi olan Senatör Jim Risch ve Senatör Rand Paul arasında görüş ayrılığı yaşandı.
Senatör Rand Paul, Türkiye hakkında alınacak herhangi bir yaptırım kararında dikkatli olunması gerektiğini vurguladı ve "Yaptırım ters tepki doğurabilir, Türkiye’yi Rusya’nın yörüngesine itebilir” ifadesini kullandı. Türkiye'nin davranışını kendisinin de onaylamadığını belirten Paul, olası yaptırımlar karşısında Türkiye’nin İncirlik Hava Üssü’nü karşı koz olarak kulllanabileceği ihtimali konusunda dikkatli olunması gerektiğini söyledi.
Rand Paul’un bu ifadeleri sonrasında tekrar söz alan Komisyon Başkanı Jim Risch, “Türkiye egemen bir ülke. İsterse NATO'nun bir parçası olmamayı da tercih edebilir. Ama attığı adımların sonuçlarının olacağını göstermemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Rand Paul, Senato Dış İlişkiler Komisyonu'ndaki oturumda önce oylamanın Perşembe günü yapılmasını talep etti ancak daha sonra geri adım attı. Tasarıya itirazını verdiği hayır oyuyla dile getirdi ancak tasarının oylanmasını bloke etmedi.
Tasarının kabulünden sonra Twitter’da Bob Menendez, “Türkiye’nin son bir yıl içindeki adımları sınırı aştı. Tasarı Türkiye’nin Suriye’ye ilişkin davranışının kabul edilemez, S-400 alımının da savunulamaz olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor” mesajını paylaştı.
Senato Genel Kurulu'nda görüşülmesi konusunda net bir takvim yok
Komisyonda onaylananTürkiye'ye yaptırım tasarısı, Senato genel kurulunda görüşülecek. Ancak Senato Çoğunluk lideri Mitch McConnell'ın da şu an için "Yaptırım Türkiye'yi Rusya'nın yörüngesine çekebilir" görüşünü benimsediği biliniyor.
Komisyon oturumu sonrası VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan komisyon başkanı Jim Risch, “Komisyonda tasarıya güçlü destek geldi. Bundan sonra Senato Genel Kurulu’nda görüşülmesini istiyoruz. Mitch McConnell ile irtibat halindeyiz" dedi. Senatör Risch, Kongre'de Başkan Trump hakkında başlatılan azil süreciyle ilgili gelişmeleri kast ederek, yaptırım tasarısının genel kurula getirme konusunda belirli bir takvim olmadığını söyledi.
Senatörden İncirlik sorusuna cevap
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Kongresi'nin Türkiye'ye yaptırım uygulaması halinde İncirlik ve Kürecik konusunun gündeme gelebileceğini söylemişti.
Oturumun ardından aralarında VOA Türkçe muhabirinin de bulunduğu bir grup gazeteciye konuşan Senatör Risch, "Ne yapılması gerektiğini düşünüyorlarsa yapabilirler. Türkiye egemen bir ülke. Türkiye'nin egemen bir ülke olarak almak istediği kararlara müdahale etmeye çalışmıyoruz. Sadece her alınan kararın sonuçlarının olacağını anlamaları gerekiyor. Erdoğan da Türk halkının çıkarına olacağını düşündüğü kararları almak zorunda. Türk halkını seviyoruz. Bunlar bizim içinde acı verici süreçler. Üs konuları iki taraf arasında müzakere edilmesi gereken anlaşmalara tabi konulardır" dedi.
İbrahim Kalın: "S-400'ler alındı, o iş bitti"
Senato Dış İlişkiler Komisyonu'nda tasarının kabul edilmesinin ardından Türkiye'den ilk tepki Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'dan geldi. Kalın, "Kongre'den bu tasarı geçse de geçmese de S-400'le ilgili süreç devam edecek. S-400'ler alındı o iş bitti" dedi.
Amerika'nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası'na (CAATSA) atıfta bulunan İbrahim Kalın, "CAATSA'da seçilmesi gereken maddeler var. Sayın Trump'ın iyi niyette olduğunu biliyoruz. Kongre'den geçmiş bir yasa olduğu için eli kolu bağlı. 12 maddeden hangilerini seçeceği de ona kalmış bir şey" ifadelerini kullandı.
