Amerika’da artık nefesler tutuldu, herkes 3 Kasım’ı bekliyor. Başkan Donald Trump ikinci kez mi seçilecek ya da Demokrat rakibi Joe Biden ülkenin 46. başkanı mı olacak? Kamuoyu sonuçları gece yarısı öğrenebilecek mi? Hangi isim o gece nasıl zafer ilan edebilir?
İkinci dönem seçilmek için mücadele veren Başkan Donald Trump’la rakibi Demokrat Joe Biden artık son kozlarını oynuyor.
İki ismin artık önünde artik saatler var. Biden seçim için son viraja girilirken anketlerde Trump önündeki üstünlüğünü koruyor.
Biden ülke genelinde ve kararsız olarak nitelenen eyaletlerin önemli bir bölümünde önde. Bu nedenle Trump 2016’da kazandığı eyaletleri kaybetmemek için savunmada. Ancak bazı kararsız eyaletlerdeki fark soru işaretlerini de gündeme getiriyor.
Örneğin Demokrat Parti adayı kararsız eyaletlerin en önemlilerinden Florida’da çok az farkla önde. Kuzey Carolina’da başa baş, Arizona’da 3-4 puan Trump’ın önünde.
Pennsylvania’da önde görünse de anketler Biden’ı rahatlatacak önemli bir fark ortaya henüz koymuş değil.
Üstelik ülkede erken oy verme konusunda rekora imza atılması sonuçlarla ilgili merakı daha da arttırıyor. Erken oy kullanma sırasında uzun kuyruklar oluşması farklı tartışmaları da gündeme taşıdı.
Seçmen Curtis Cheeks’e göre seçimlerin bastırılması çabalarına bir örnek de oy kullanmak için insanları uzun kuyruklarda bekletmek.
Erken oy tercihinde bulunanların önemli bir kısmı da posta yoluyla oylarını kullandı.
Başkan Donald Trump ise posta yoluyla oy kullanılmasına karşı. Hatta bunun seçimde hileye neden olacağını iddia ediyor ve kendi deyimiyle “seçimler adil olmazsa barış içinde bir geçişin olmayacağını” kaydediyor.
Bütün bu nedenler, Amerikalılar’ın seçim sonuçlarını ne zaman ve nasıl öğrenebileceği sorusunu gündeme getiriyor.
Öncelikle seçim gecesi 3 eyalet oldukça önemli. Michigan, Wisconsin ve Pennsylvania. Eğer Joe Biden 2016’da Demokrat aday Hillary Clinton’ın kazandığı eyaletleri korur ve 4 yıl önce Trump’ın çok az farkla kazandığı bu 3 eyalette ipi göğüslerse seçimin galibi. Ama bu konuda dikkat edilecek nokta, söz konusu 3 eyalette posta yolu dahil erken kullanılan oyların seçim günü sayılmaya başlaması. Ve bu 3 eyaletin diğer eyaletlere göre sayım konusunda “yavaş” kabul edilmesi. Bu nedenle bu eyaletlerin sonuçları, 4 Kasım günü belli olmayabilir.
O zaman diğer 3 eyalet ipucu verebilir, Florida, Arizona ve Kuzey Carolina. Bu eyaletlerde posta yoluyla gönderilen oylar sayılmaya başlamış durumda.
Eğer Biden, 4 yıl önce Demokratlar’ın kazandığı eyaletleri koruyup, Florida’yla birlikte Arizona ya da Kuzey Carolina’dan herhangi birini kazanırsa Pennsylvania, Michigan ve Wisconsin’den gelecek sonuçları beklemek zorunda kalmayacak.
Iowa, Ohio, Georgia ve Texas. Trump’ın 2016’da kazandığı bu eyaletlerde de seçim gecesi sonucun netleşme ihtimali yüksek.
Trump’ın bu eyaletleri kaybetmemesi gerekiyor. Kıyasıya çekişmenin yaşandığı ve 38 delegesi olan Texas’ı Biden’ın kazanması Trump için oyunun bittiği anlamına gelecek.
Trump, 2016’da az farkla kaybettiği, Minnesota, Nevada, New Hampshire’ı Demokratlar’dan alma amacında. Minnesota ve Nevada’da sonuçlar 3 Kasım’da belli olabilir ancak New Hampshire’da posta yoluyla gönderilen oylar seçim akşamı sayılmaya başlanıyor.
Amerikan medyası, Ülkedeki 50 eyaletin sadece 8’inin, 4 Kasım’da öğlen saatlerinde sandıkların yüzde 98’ini sayıp kamuoyuyla paylaşabileceğini belirtiyor.
Tabi bir de Trump’ın pek de öngörülemeyen tavırları...Başkan’ın beğenmeyeceği muhtemel seçim sonuçlarıyla ilgili yapacağı açıklama süreci daha da uzatabilir. Seçim sonuçlarını yargıya taşıyabilir ve bu da sonuçların resmi olarak kamuoyuyla paylaşılmasını haftalarca erteleyebilir. Başkan, zaten daha önce seçim sürecinin Anayasa Mahkemesi’nde sonuçlanabileceğini açıklamıştı.
İki isimden birinin başkan olabilmesi için eyaletlerin çıkardığı 538 delegeden 270’ini kazanması gerekiyor.
2016’da Demokrat aday Hillary Clinton, Trump’tan daha fazla oy kazanmasına rağmen delege sayısında geride kaldığı için seçimi kaybetmişti.
İşte bu nedenle eyaletlerden gelecek sonuç ülke genelinde kazanılan oydan daha önemli.
Seçim gününe kadar yaklaşık 90 milyon kişinin oy kullanması bekleniyor.
Seçim günüyle birlikte toplamda oy kullananların sayısının 150 milyonu geçeceği tahmin ediliyor.
Bu, 1908’den bu yana seçime katılımda rekor oy oranı anlamına geliyor.
Rekor katılımın gerçekleşmesinin beklendiği, Amerika’nın kaderini belirleyeceği kaydedilen seçimlerin sonuçlarının öğrenileceği zamanı Trump ve Biden’ın kazanacakları eyalet sayısı, aradaki fark ve oy sayım süreleri belirleyecek gibi.
Tüm Amerika da o sürecin nasıl şekilleneceğini merakla bekliyor.
