Rusya, bu hafta süresi dolacak ve Ukrayna limanlarından tahıl ile gıda ihracatını sağlayan Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması’nın 2 aylığına uzatılmasına karar verildiğini açıkladı.
Rus resmi haber ajansı TASS’a göre Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksander Gruşko, “Anlaşmanın 60 gün süreyle uzatılmasına karar verildi” dedi.
Ancak Ukrayna hükümeti anlaşmanın uzatılma süresine itiraz ediyor. Reuters’a konuşan ancak adının açıklanmasını istemeyen Ukraynalı bir yetkili, anlaşmanın en az 120 gün süreyle uzatılabileceğinin açıkça belirtildiğini, tarafların süreyi kısaltmak istemesi halinde geçen yıl imzalanan anlaşmanın şartlarının değiştirilmesi gerektiğini ifade etti. Ukraynalı yetkili, "Anlaşmaya harfiyen uyacağız" dedi.
Rusya: "Anlaşmanın önemli bir kısmı uygulanmadı"
Rusya ise anlaşmayı uzatmasının "iyi niyetlinden" kaynaklandığını söyledi, ancak anlaşmanın önemli bir kısmının Moskova'yı tatmin edecek şekilde uygulanmadığını kaydetti.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, batıyı Rusya'nın kendi tarım ürünleri ve gübre ihracatının önündeki engelleri kaldırmadıkları için eleştirdi ve anlaşmayla ilgili temasların süreceğini aktardı.
Rusya'nın anlaşmayı neden daha önce öngörülen 120 gün süreyle değil de yalnızca 60 gün süreyle uzattığı sorulduğunda Peskov, "Moskova'nın kararı, uzun zaman sonra yükümlülüklerin yerine getirileceğine dair iyi niyetindendi" dedi.
Peskov, "Anlaşmanın bizi kapsayan kinci kısmı henüz yerine getirilmedi. Anlaşma tek ayağının üstünde duramaz" diye konuştu.
"Birleşmiş Milletler (BM) ve Genel Sekreter'in kendisinin kişisel çabalarını takdir ediyoruz" diyen Peskov, ancak buna rağmen maalesef (Antonio) Guterres batının duvarını yıkmayı başaramadı. Anlaşma kapsamında kabul ettiğimiz koşullar yerine getirilmedi" ifadelerini kullandı.
BM ve Türkiye’nin desteğiyle, Rusya ve Ukrayna arasında geçen yıl Temmuz ayında İstanbul’da imzalanan ve tahıl, gıda maddeleri ve gübrenin Ukrayna limanlarından sevkiyatını sağlayan “Karadeniz Tahıl Girişimi” anlaşmasının süresi 18 Mart’ta dolacaktı. Anlaşma son olarak 19 Kasım’da 120 gün süreyle uzatılmıştı.
“Girişimin uzatılması yönünde atılan adımları takdirle karşılıyoruz”
Türkiye anlaşmanın süresinin uzatılması için bir süredir görüşme trafiği yürütüyordu.
Anlaşmanın 60 gün uzatıldığının Rusya tarafından bugün açıklanmasının ardından Milli Savunma Bakanlığı’ndan bir açıklama geldi.
Bugüne kadar Ukrayna limanlarından 24 milyon ton tahılın ihtiyacı olan ülkelere emniyetle sevkinin sağlandığı belirtilen açıklamada, 13 Mart'ta BM koordinatörlüğünde Cenevre'de BM, Rusya Federasyonu ve Ukrayna heyetleri arasındaki görüşmelerde Rusya tarafından, anlaşmanın 60 gün süreyle uzatılmasına destek verileceği, Rusya'nın, gıda ürünleri ve gübresinin uluslararası pazarlara ihracının kolaylaştırılması konusunda yeterli ilerleme sağlanması halinde anlaşmanın devamından yana olduklarının açıklandığı bildirildi.
Taraflarca girişimin uzatılması yönünde atılan adımların takdirle karşılandığı vurgulanan açıklamada, girişimin devam etmesi ve daha da uzatılması yönündeki çabaların devam edeceği belirtildi.
Ukrayna 1 yıllığına uzatma istiyordu
Rusya, tahıl konusundaki anlaşmanın sürdürülmesinin ancak Rus tarım ve gübre üreticilerinin dünya pazarına engelsiz erişimi konusundaki çıkarlarının dikkate alınması halinde mümkün olabileceğini açıklamıştı.
Batı, savaşın başlangıcından bu yana Rusya'nın tarım ihracatına doğrudan yaptırım uygulamadı ancak Moskova yönetimi, “ödemeler, lojistik ve sigorta sektörlerine yönelik kısıtlamaların Rus tahıl ve gübresini ihraç edebilmesinin önünde engel teşkil ettiğini” savunuyor.
ABD yönetimi daha önce de Rusya’nın son dönemde tahıl taşıyan gemilerin limanlardan çıkışını yavaşlattığını ve bu nedenle gemilerin limanlarda bekleme süresinin uzadığını bildirerek, bunun da gıda fiyatlarına etkisi konusundaki endişesini ifade etmişti.
Ukrayna ise tahıl anlaşmasının süresinin 120 günlüğüne değil, 1 yıllığına uzatılmasını istiyordu.
