Suriyeli ilkokul öğretmeni Hani, Eylül sonunda Hırvatistan’da bir mülteci kampına girmek için beklerken haber ekibimize “Barack Obama’ya, Rusya’ya, İran’a söyleyin, her gün çok fazla insan ölüyor” diyordu.
Bundan bir hafta sonra, Hani ülkesindeki çatışmalardan uzak, Almanya’ya doğru yol alırken, Amerika’nın önderliğindeki koalisyonun bombardımanları sürüyordu. Rusya’nın savaşa girmesiyle çatışmalar genişledi.
Rusya tek amaçlarının Suriye’deki teröristlere saldırmak olduğunu, Beşar Esat’a destek için savaşmadığını söylüyor. Ancak güvenlik uzmanları Rusya muhalif güçleri hedef alırsa, Suudi Arabistan gibi bölgesel güçlerin de Suriye’deki etkinliklerini arttıracağını söylüyor. Ülkedeki iç savaş gün geçtikçe daha uluslararası bir çatışmaya dönüşüyor.
Geçen hafta New York’ta bir basın toplantısı yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, amaçlarının terörizmle mücadele olduğunu, kimsenin kendi halkına karşı eylemlerini desteklemediklerini söyledi.
Muhalifler ve Teröristler
Suriye’de kimin halk, kimin terörist olduğunun cevabı, soruyu sorduğunuz kişiye göre değişiyor. Birçok muhalif, militan grupların bazılarına ayaklanmacı ya da muhalif derken, diğerlerini terörist olarak adlandırıyor.
Esat hükümeti ve destekçileri ve Suriye’deki tüm silahlı gruplardan usananlar bütün gruplara terörist demeyi tercih ediyor. Rusya, Esat’ın en sarsılmaz destekçilerinden biri.
Ürdün Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Musa Şetivi, Rusya ve Suriye’nin, rejime karşı savaşan tüm grupları potansiyel hedef olarak gördüğünü söylüyor. Uzman, önceliğin büyük gruplara verilebileceğini belirtiyor.
Şetivi, bu büyük gruplar arasında IŞİD ve El Nusra gibi El Kaide bağlantılı gruplar olabileceğini düşünüyor.
Hükümete karşı savaşan birçok diğer grubun ya Suudi Arabistan’la ittifak içinde olduğu ya da yardım aldığı düşünülüyor. Suudi Arabistan, Rusya’dan hava saldırılarını durdurmasını istedi ve bombardımanların muhalif kentlerdeki sivillerin ölümüne neden olduğunu bildirdi.
Önümüzdeki günlerde Rusya’nın operasyonlarının Esat’ın elini açıkça güçlendirmesi durumunda, Şetivi, Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerinin duruma müdahale etmek zorunda kalacağını söylüyor.
Savaş Genişliyor
Doğrudan bir Suudi müdahalesi olmasa da Rusya’nın müdahalesi şimdiden cepheyi genişletti.
Dubai’deki Savunma ve Güvenlik Merkezi Direktörü Mustafa Alani, dünyadaki 5 büyük gücün 4’ünün bugün Suriye’de askeri operasyon yaptığına dikkati çekiyor. Amerikalı, İngiliz ve Fransızlar’a Ruslar da eklendi. Taraf olmayan tek ülke Çin.
Neredeyse tüm dünya güçlerinin savaşa dahil olmasının diğer bölgelerde de huzursuzluk yaratabileceğinden kaygı duyan Alani, Suriye’daki savaşın en başta bir iç sorun olduğuna, sonra bölgesel, şimdi de uluslararası bir çatışmaya dönüştüğüne dikkati çekiyor.
Ancak Alani, Suudi Arabistan’ın çok hızlı hareket etmeyeceğini, çünkü Yemen’deki savaşla uğraştığını söylüyor. Rusya da, kendisini Suriye’de IŞİD için savaşan Rus vatandaşlarına karşı koruduğunu öne sürüyor.
Rusya’nın savaşa katılması, ülke içinde tepkiye yol açabilir. Ruslar, ülkelerinin Afganistan’a 80’lerde 10 yıl kadar süren müdahalesinin doğurduğu sonuçları unutmuş değil. Alani, Rus halkının Ortadoğu’da uzun süreli bir savaşı desteklemeyeceğini düşünüyor.
Ancak Suriyeli siviller için, dünya güçleri ülkelerini paylaşmaya çalışırken artan askeri operasyonlar, yalnızca daha fazla ölüm anlamına geliyor.
Sırada saatlerce bekleyen Hani, herkesin Suriye’ye yardım etmek istediğini, ancak konuşmaktan başka bir şey yapmadığını söylemişti.
