Çin'de yetkililer, sıkı COVID-19 önlemleri nedeniyle birçok kentte protesto gösterilerinin yayılmasının ardından karantina protokollerini ve kitle testlerini kısıtlamayı planlıyor.
Vakalar ülke genelinde hala rekor düzeyde yüksek seyretmeye devam etse de son günlerde bazı şehirlerde kapanmalara son verilmişti. Üst düzey bir yetkili Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, virüsün hastalığa neden olma gücünün azaldığını söyledi.
Yerel sağlık yetkilileri önlemlerin hafifletildiği haberini verirken protestolara atıfta bulunmadı. Pekin sokaklarında mumlar yakılarak yapılan anma gösterilerinden, Guangzhou'da polisle çatışmalara kadar gösteriler Çin'de son yılların en büyük sivil itaatsizlik eylemi olarak görülüyor.
Konuya yakın kaynaklar, hafifletilecek önlemler arasında kitle testi ve düzenli nükleik asit testlerinin yapılmasının azaltılması, ayrıca pozitif vakaların ve yakın temaslıların belirli koşullarda evde izole edilmesi gibi hamlelerin olacağını aktardı.
Katı önlemler altında kalabalık toplulukların evlere kapatılması ve bunun bazen haftalar boyunca sürmesi, üstelik de yalnızca bir pozitif vaka yüzünden bile uygulanabiliyor olması halkta öfkeye yol açmıştı.
Yeni dönemde ekonomik büyümenin yavaşlaması bekleniyor
Toplumdaki bu gerilim geçen hafta Çin ana karasında Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in iktidara gelmesinden bu yana en büyük başkaldırıya ve gösterilere neden oldu. Ülkede ekonominin de son yıllardakinden daha yavaş büyümenin yaşanacağı yeni bir döneme gireceği sanılıyor.
Hafta sonu öncesinde bazı kentlerde polis varlığının artması göstericileri farklı taktiklere yöneltiyor. Dün gece Şanghay treninde seyahat edenler telefonlarına haberleri olmadan bir belge geldiğini ve metinde Çin'deki yaşamın ancak kapatma önlemlerinin tamamen kaldırılması ve Xi'nin istifası durumunda iyileşeceğinin yer aldığını belirtti.
Guangzhou eyaletinde Salı günkü şiddet içeren protesto gösterilerinden 24 saatten kısa bir süre sonra yetkililer en az yedi bölgede geçici olarak kapatmaları kaldırdıklarını bildirdi. Bir bölge, okulların, restoranların ve aralarında sinemaların da olacağı işyerlerinin açılacağını kaydetti. Chongqing ve Zhengzhou kentleri de açılmayı müjdeledi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısından değişim sinyali
COVID-19 önlemlerinden sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sun Chunlan'ın COVID'le mücadelenin ön cephesindeki uzmanlarla toplantısında Omicron varyantının hastalık oluşturma yetisinin zayıflamakta olduğunu, bunun da Çin'in önleyici tedbirlerini gözden geçirmesine izin verebileceğini söyledi. Ülkede resmi COVID-19 politikasındaki ani değişim sinyali bu açıklamanın ardından geldi.
Xinhua haber ajansına konuşan Sun, "Salgına karşı neredeyse üç yıl boyunca süren mücadelenin ardından ülkemizin tıp ve sağlık sistemi sınavı geçti" diye konuştu.
Sun, toplum genelinde aşılama oranının yüzde 90'ın üstünde olduğunu, kamu sağlığı bilinci ve kalitesinin önemli ölçüde arttığını kaydetti.
Devlet basını da bir gün önce Sun'un, COVID'le mücadelede test, tedavi ve karantina politikaları konusunda iyileştirme uygulanacak yeni bir döneme girileceği sözlerine yer vermişti.
Daha önce virüsün ölümcül olduğuna vurgu yapan ve katı önlemleri savunan Sun'un açıklaması uzmanlara göre "sıfır COVID" politikasının gelecek birkaç ay içinde terk edileceği yönünde güçlü bir sinyal veriyor.
Başkent Pekin'de bazı mahallelerde değişim hazırlığı başladı.
Kentin doğusundaki bir mahallede bu hafta yapılan çevrimiçi bir ankette, pozitif vakaların evde izole edilmesi oylandı. Daha önce bu vakalar karantina tesislerine gönderiliyordu.
Sınırların açılması beklentisi
Beklentiler Çin'in yurt içinde vakaları kontrol altına almaya çalışırken bir yandan gelecek yılın bir noktasında sınırlarını yeniden açması yönünde. Bu sırada yetkililer ülkede aşıya şüpheci yaklaşan yaşlıların aşılama oranını da arttırmaya çalışıyor.
Sağlık uzmanları, aşılamanın hız kazanmaması durumunda hastalığın yayılabileceği ve ölümlerin artacağı uyarısında bulunuyor.
Çin'in dünya genelindeki hisseleri ve piyasaları Şanghay, Pekin ve diğer kentlerde hafta sonunda düzenlenen protestoların ardından önce düşmüş, daha sonra yetkililerin yeni bir yaklaşım benimseyebileceği umuduyla toparlanmıştı.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ise yeni COVID dalgalarının Çin'in yakın vadedeki ekonomik faaliyetleri üzerinde baskıya neden olabileceği görüşünde.
Çin'in katı pandemi tedbirleri iç ekonomik faaliyetlerin azalmasına neden olmuş, bu da tedarik zinciri aksaklıkları şeklinde diğer ülkelere de yansımıştı.
Öte yandan yetkililer protesto eylemlerine katılanları sorgulamayı sürdürüyor.
ABD hükümetinin kaynak sağladığı Freedom House tarafından oluşturulan Çin'deki muhalif hareketleri gözlemleyen China Dissent Monitor adlı mekanizmaya göre Cumartesi ve Pazartesi günleri arasında Çin'de en az 27 protesto gösterisi düzenlendi. Avustralya düşünce kuruluşu ASPI'ye göre ise 24 kentte 51 protesto gösterisi yapıldı.
