Başkan Obama görev süresinin sonuna yaklaşırken yapılan anketler, dünya genelinde Amerikan başkanının büyük ölçüde sevilen bir lider olduğunu ortaya koyuyor. Pew Araştırma Merkezi anketinde ele alınan 16 ülkeden 15’inde halk, Obama’nın dünya meselelerini ele alma becerisine güvendiklerini belirtti.
Obama, iki dönemlik başkanlık süresince dünyada çok da sevilen bir isim değildi.
Obama, göreve başladığı dönemde bir önceki başka George W. Bush’a göre daha yüksek notlar alıyordu. Bush, uluslararası ilişkilerle ilgili aldığı kararlar nedeniyle dünyada Amerikan karşıtlığını tetiklemişti.
Anket, Obama’nın 2008 Kasım’ında seçilmesinden bu yana Amerika’nın dünya genelinde, özellikle de Batı Avrupa’da imajının düzeldiğini ortaya koydu.
Ankete dahil edilen ülkelerde, Yunanistan hariç halkın yarısından fazlası, Amerika hakkında olumlu görüş belirtti. Yunanistan’da bu oran yüzde 38’de kaldı. Amerika, en olumlu notları İtalya, Polonya ve Japonya’dan aldı. Almanya ve Çin’deki Amerika algısı geçen seneye göre daha olumlu hale geldi.
Amerika’nın Sesi’nin görüştüğü Colorado Metropolitan State Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölüm Başkanı Robert Hazan, “Amerika’nın uluslararası alandaki rolü daha çok saygı görüyor” dedi.
New York’taki Manhattan College’dan Profesör Pam Chasek, Amerika’nın Sesi’ne, Obama’nın diğer ülkelere yaklaşımının kendinden önce gelen başkanlardan çok farklı olduğunu belirtti. Chasek, Obama’nın önce ateş açıp sonra soru sormak yerine diplomasi ve diplomaside yumuşak güç kullanımını tercih ettiğini ifade etti.
2015’te yapılan ankette Çinliler’in yüzde 49’u Amerika hakkında olumsuz fikir beyan ederken, yüzde 44’ü olumlu konuşmuştu. Son ankette ise Amerika’ya olumlu bakanların oranı yüzde 50’ye tırmandı.
Amerika’nın Çin’e neredeyse eşit bir ortak gibi davrandığını söyleyen Chasek, o coğrafyada bu saygının ödüllendirildiğini belirtiyor.
Hazan, Avrupa ve Çin’de, Amerika’nın dış siyasetinin mantıklı bir model olduğunun düşünüldüğünü ifade ediyor.
Daha önceki anketler de Obama döneminde Amerika’yla ilgili görüşlerin genel olarak olumlu olduğunu gösterse de, bazı ülkelerde ve de özellikle Ortadoğu’da algılarda gelişme görülmedi.
Chasek, Amerika’yla ilgili olumsuz görüşlerin, Amerika’nın eski dönemlerdeki ilişkilerinin bir sonucu olabileceğini söyledi. Amerika’nın yüksek oranda yolsuzluk yapan rejimlere destek verdiğini söyleyen uzman, eski Amerikan hükümetlerinin bu tür rejimlere desteğin istikrar getireceğini ve İslamcılar’ın yükselişini engelleyeceğini düşündüğünü belirtti.
Başkanlık adayları ve Avrupa
Demokrat aday Hillary Clinton, özellikle Avrupa’dan olumlu notlar alsa da Başkan Obama’ya olan desteği göremiyor.
Donald Trump ise bu kadar destek görmüyor. Anketin yapıldığı ülkelerin yarısında, Trump’a duyulan güven tek haneli sayılarda kaldı.
Clinton’ın Avrupa’da tanınan bir isim olmasının notlarını arttırdığını söyleyen Chasek, Obama’nın, Clinton’ı karmaşık küresel meselelerin ortasına atmaktansa, daha çok iyi niyet elçisi olarak kullandığını ifade etti.
Chasek, diplomatik çevrelerde görüştüğü çoğu kişinin Trump’ın dış ilişkiler konusunda fikirsiz ve kalifiye olmayan bir aday olduğunu düşündüğünü söylerken, bu kişilerin aynı zamanda Cumhuriyetçi adayı fazlasıyla saldırgan bulduğunu da ekledi.
IŞİD
13 Haziran’da yayınlanan bir diğer Pew anketi, Avrupa’da çoğunluğun IŞİD’i önemli bir tehdit olarak gördüğünü ortaya koydu. Yeni anket dahilindeki 15 ülkede, halkın yarısından fazlası Amerika’nın Suriye ve Irak’ta IŞİD’e karşı yürüttüğü askeri operasyonlara destek verdiğini belirtti.
Amerika’nın Küresel Gücü
Anketteki ülkeler Amerika’nın 10 yıl önceye göre küresel liderliği konusunda ise bölünmüş durumda. Japonya, ankette Amerika’nın 10 yıl öncesine göre daha az önemli olduğunu düşünen tek ülke. Yalnızca Hindistan’da ankete katılanların yarısından fazlası, Amerika’nın son 10 yılda gücünü arttırdığını düşünüyor. Amerikalılar’ın yüzde 46’sı ise ülkelerinin eskiye göre daha az önemli olduğunu düşünüyor.
Amerika’nın küresel ekonomik gücü, küresel lider olarak aldığı notlardan üstün. ABD, 2008 krizinin etkilerinden çıkmaya çalışırken, Çin’in ekonomisinde durgunluk yaşanıyor. 16 ülkenin 7’sinde çoğunluk Amerika’nın dünyanın en büyük ekonomik gücü olduğunu belirtti. Yalnızca Avustralyalılar, Çin ekonomisinin en güçlü ekonomi olduğunu düşünüyor.
2008’den bu yana ankete dahil olan Fransa, Almanya, Polonya, İspanya ve İngiltere’de halk, 2012’den bu yana Amerika’yı küresel ekonominin lideri olarak görüyor. Bu ülkelerde 2009’dan sonra halk, Amerika’nın gücünün azaldığını belirtiyordu.
Amerikalılar’ın yüzde 54’ü Amerika’nın dünyanın en güçlü ekonomisi olduğunu düşünüyor. Yüzde 34’ü ise Çin’i dünyanın ekonomik lideri olarak görüyor. Bu sonuçlar 2014’den bu yana büyük bir değişikliğe işaret ediyor. O ankette, Amerikalılar’ın yüzde 40’ı kendi ülkelerinin, yüzde 41’i ise Çin’in dünyanın en sağlam ekonomisi olduğunu söylüyordu.
Washington’daki Pew Araştırma Merkezi partiler üstü bir kuruluş ve uzun yıllardır Avrupa, Asya, Amerika ve Kanada’da anket araştırmaları yapıyor.
