Nobel Edebiyat Ödülü Yıllar Sonra Latin Amerika’da

Perulu yazar Mario Vargas Llosa, 2010 Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı. Böylece, bu dalda Nobel ödülü, 1990 yılından bu yana ilk kez bir Latin Amerikalı yazara gitmiş oldu. 74 yaşındaki romancı, öykü ve oyun yazarı Llosa, geçmişte Peru cumhurbaşkanlığına da aday olmuştu. Latin edebiyatının bu ünlü ismi, Perulu yazar Mario Vargas Llosa’nın yaşam öyküsünü Amerika’nın Sesi Televizyonu derledi.



Stockholm’deki Nobel Komitesi’nden Peter Englund 2010 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ismi açıklarken, Mario Vargas Llosa’dan ‘ilahi yeteneği olan bir öykücü’ olarak bahsetti.

74 yaşındaki Vargas Llosa, 1990’da Nobel Edebiyat Ödülü alan Meksikalı Octavio Paz’dan sonra İspanyol dilinde aynı ödüle layık görülen ilk Latin Amerikalı yazar. 30‘dan fazla roman ve oyun yazan Llosa’nın eserlerinden bazıları ‘Julia Teyze,’ ‘Teke Şenliği,’ ve ‘Senaryo Yazarı.’ New York’ta gazetecilerle konuşan Llosa, ödülün aynı zamanda Latin Amerika edebiyatı için de bir zafer niteliğinde olduğunu, yazarlığa başladığı yıllarda klişelerle anılan bu kıtanın artık daha iyi anlaşıldığını söyledi. Llosa, ”Latin Amerika sadece diktatörler, devrimcilerin bulunduğu, felaketlerin yaşandığı bir kıta olarak biliniyordu. Artık görülüyor ki Latin Amerika sanatçılar, müzisyenler, ressamlar, düşünürler, romancılar da çıkarıyor,” diye konuştu.

Vargas Llosa siyasetle yakından ilgili bir yazar. Sol görüşten serbest piyasa ideolojisine geçiş yapan yazar 1990 yılında Peru Cumhurbaşkanlığı’na aday olmuş ancak seçimi kazanamamıştı. Peru eski cumhurbaşkanı Alejandro Toledo dostunu basın toplantısında yalnız bırakmadı.

Zamanının bir kısmını İspanya’da geçiren Vargas Llosa Madrid’de yayınlanan İspanyolca El Pais gazetesinde köşe yazarlığı yapıyor. Siyasetin edebiyatın bir parçası olması gerektiğini belirten yazar, yine de yazı yazarken siyasetin ikinci plana düştüğünü söylüyor. Llosa, ”Ben öncelikle bir yazarım. Eğer hatırlanacaksam yazılarımla, yarattıklarımla anılmak isterim. Buna karşılık ben aynı zamanda bir vatandaşım. Siyasetle ilgili görüşlerim var. Bu da sadece yazarların değil herkesin taşıyacağı ahlaki bir sorumluluk,” diye konuşuyor.

Latin Amerika’nın geleceğini demokrasinin geliştiği, edebiyat kültürünün canlandığı bir bölge olarak gören Mario Vargas Llosa, 1982’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan Kolombiyalı Gabrial Garcia Marquez’den sonra aynı ödüle layık görülen ilk Güney Amerikalı yazar.