Nobel Komitesi Perşembe günü yaptığı açıklamada, Güney Koreli yazar Han Kang'ın “tarihsel travmalarla yüzleşen ve insan yaşamının kırılganlığını ortaya koyan yoğun şiirsel anlatımı” nedeniyle 2024 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldüğünü duyurdu.
İsveç Akademisi tarafından verilen Nobel Ödülü'ne 11 milyon İsveç Kronu (1,1 milyon dolar) tutarında para ödülü de dahil.
Akademinin Nobel Komitesi Başkanı Anders Olsson yaptığı açıklamada, “Han Kang'ın beden ve ruh, yaşayanlar ve ölüler arasındaki bağlantılar konusunda eşsiz bir farkındalığa sahip olduğunu; şiirsel ve deneysel tarzıyla çağdaş nesirde bir yenilikçi haline geldiğini” söyledi.
Han Kang, X hesabı üzerinden “Teşekkürler! Teşekkürler! Teşekkürler!” şeklinde bir paylaşım yaptı.
Edebiyat ödülünü kazanan ilk Güney Koreli olan Han Kang, kariyerine 1993 yılında Literature and Society dergisinde birkaç şiirinin yayınlanmasıyla başlamış, ilk çıkışını ise 1995 yılında “Love of Yeosu” adlı kısa öykü derlemesiyle yapmıştı.
1970 doğumlu Han Kang'ın babası da saygın bir romancı.
Han Kang, İngilizce'ye çevrilen ilk romanı olan ve uluslararası alanda büyük bir çıkış yaptığı kabul edilen “Vejetaryen” (The Vegetarian) ile 2016 yılında Man Booker Uluslararası Kurgu Ödülü'nü kazanmıştı.
“Vejetaryen”de, tekrarlayan korkunç kabuslarla boğuşan, itaatkâr bir eş olan Yeong-hye, toplumsal normlara isyan ederek et yemeyi bırakır ve ailesi arasında akıl hastası olduğuna dair endişeler uyandırır.
Han Kang'ın kitaplarından ikisi beyazperdeye uyarlandı. 2009'da Lim Woo-Seong'un yönettiği “Vejetaryen” ve 2011'de aynı yönetmenin “Yaralar” (Scars) adlı filmleri, sinemaseverlerle buluştu.
Han Kang'ın sanata olan ilgisinden belirgin izler taşıyan 2002 tarihli romanı “Soğuk Ellerin” (Your Cold Hands), kadın bedenlerinin alçı kalıplarını yapmayı takıntı haline getirmiş kayıp bir heykeltıraşın geride bıraktığı bir el yazmasını anlatıyor.
Han Kang, 2000 yılında Nobel Barış Ödülü'nü alan eski Güney Kore Devlet Başkanı Kim Dae-jung'dan sonra Nobel ödülü kazanan ikinci Güney Koreli oldu.
Nobel Ödülleri arasında kitlelerin en çok ilgi gösterdiği dal, edebiyat
Bu yıl edebiyat dalındaki favorileri arasında Çinli yazar Can Xue'nin yanısıra Kenya'dan Ngugi Wa Thiong'o, Avustralya'dan Gerald Murnane ve Kanada'dan Anne Carson gibi isimler bulunuyordu.
İsveç Akademisi Daimi Sekreteri Mats Malm, düzenlediği basın toplantısında “Han Kang ile telefonda konuşabildim. Görünüşe göre sıradan bir gün geçiriyordu, oğluyla akşam yemeğini yeni bitirmişti” dedi.
Edebiyat, Nobel Ödülleri arasında kitlelerin kendilerine en yakın olduğunu hissettiği dal olarak kabul ediliyor ve bu nedenle Akademi'nin seçimleri çoğu zaman aynı ölçüde övgü ve eleştiriyle karşılaşabiliyor.
Akademi'nin son yüzyılda Rus yazar Leo Tolstoy, Fransız Emile Zola ve İrlandalı James Joyce gibi edebiyat devlerini ödüle layık görmemesi birçok edebiyat tutkununun kafasını kurcalamıştı.
2016 yılında ödülün Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı Bob Dylan'a verilmesi, edebiyatın ne olduğu konusunda radikal bir tartışma açtığı için kimileri tarafından alkışlanmış, ancak aynı zamanda daha geleneksel yazarların küçümsenmesi olarak da algılanmıştı.
Bilim, edebiyat ve barış alanlarındaki başarılara verilen ödüller, dinamitin mucidi İsveçli işadamı Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine oluşturulmuştu. 1901 yılından bu yana verilen Nobel Ödülleri'ne daha sonra ekonomi de eklenmişti.
Barış Ödülü'nden sonra edebiyat, kitlelerin en çok ilgi gösterdiği Nobel Ödülü olarak kabul ediliyor. Nobel kazanan yazarlar küresel arenada ilgi görüyor ve ödül, kitap satışlarında artış sağlıyor. Ancak bu şöhret, çok tanınmayan yazarlar için kısa ömürlü olabiliyor.
Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazananlar arasında İrlandalı şair W.B. Yeats (1923), Amerikalı romancı Ernest Hemingway (1954) ve Kolombiyalı Gabriel Garcia Marquez (1982) de bulunuyor.
Geçen yıl ödülü Norveçli yazar ve tiyatrocu Jon Fosse kazanmıştı.
Her yıl verilen dördüncü ödül olan edebiyat ödülü, bu hafta başında açıklanan tıp, fizik ve kimya ödüllerinin ardından geliyor.
Forum