75 yıl önce 4 Nisan 1949’da Rus tehdidine karşı kurulan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) dışişleri bakanları, Brüksel’deki ittifak karargahındaki toplantıların ikinci gününde, NATO’nun yıldönümünü kutlayan bir törene katıldı.
Bakanlar törenin ardından, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba’nın katılımıyla NATO-Ukrayna Konsey toplantısında biraraya geldi. Dışişleri bakanları, ikinci gün ayrıca Hint-Pasifik ülkeleri Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın yanı sıra Avrupa Birliği yöneticileri ile toplandı.
Ukrayna-NATO Konsey toplantısında Kuleba, müttefiklere Kiev’in kısa ve uzun vadeli silah ihtiyaçları ve reformlardaki ilerleme konusunda bilgi verdi.
Ukrayna Patriot füzeleri istedi
Kuleba, Brüksel'de 32 NATO üyesi bakanla yaptığı toplantıda, “Ukrayna'nın kendisini Rus balistik füze saldırılarına karşı savunmak için Patriot uçaksavar füzelerine ihtiyacı olduğunu” söyledi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı, NATO müttefiklerine, “Rus balistik füzelerini engelleyebilecek tek sistem olduğu için Patriot konusunda ısrarlıyız” dedi.
Kuleba, toplantıda konuşmasını sert bulan bakanlara, “NATO’nun yıldönümü kutlamalarını bozmak istemezdim ama Ukraynalılar adına Rusya'nın ülkeme yönelik hava saldırılarının durumu, enerji sistemimizi ve ekonomimizi yok etmesi, sivilleri öldürmesi hakkında ciddi bir mesaj vermek zorunda hissettim” dedi.
Patriot füze bataryası stoklarının belirlenmesine başlanması kararı alan müttefiklere teşekkür eden Kuleba, yalnızca Mart ayında Ukrayna'ya 94 Rus balistik füze saldırısı düzenlendiğini belirterek, “NATO üyesi ülkelerin yeterli Patriot sistemine sahip olduğunu ve bunların tesliminin tamamen onların iyi niyetine bağlı olduğunu” vurguladı.
Uçakları, seyir füzelerini ve balistik füzeleri önleme kapasitesine sahip ABD üretimi uçaksavar sistemi Patriot, dünyadaki en gelişmiş sistemlerden biri olarak kabul ediliyor.
Kuleba, toplantı sonrası bir grup gazeteciye Almanya’nın, Ukrayna için sadece NATO ülkelerinde değil, tüm dünyada Patriot hava savunma sistemlerini aramaya başlayacağını duyurdu.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de kapanış basın toplantısında bir soru üzerine, “Müttefikler, özellikle hava savunması söz konusu olduğunda hızlanmanın aciliyetini anlıyor. Müttefiklerin önemli yeni duyurular yapmaya devam etmelerini memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak daha fazlasını yapmamız gerekiyor. Desteğimizi daha sağlam ve kalıcı bir temele oturtmamız gerekiyor” dedi.
Blinken: “Ukrayna NATO üyesi olacak”
Toplantıya katılan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, çok sayıda ikili görüşme gerçekleştirdi.
Dimitri Kuleba ile de görüşen Blinken, “Ukrayna’ya tüm üye ülkelerin verdiği güçlü destek devam ediyor. Biz de elimizden geleni yapıyoruz. Ukrayna, NATO’nun bir üyesi olacak. Washington zirvesi, Ukrayna ve NATO arasında bir köprü olma ve açık bir yol haritası çizme amacını taşıyor” dedi.
Kuleba da, “Ukrayna’nın NATO üyesi olacağına inanıyoruz. Ancak ne kadar erken olursa o kadar iyi” diye konuştu.
Hakan Fidan’ın görüşmeleri
Toplantı için Brüksel’e gelen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da başta Blinken ve Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock olmak üzere, çok sayıda ikili görüşme yaptı.
Dışişleri kaynaklarından edinilen bilgilere göre Hakan Fidan, temaslarında daha önce üzerinde mutabık kalınan tüm taahhütlere rağmen, Avrupa Birliği’nin, üyesi olmayan müttefikleri “güvenlik alanındaki girişimlerin dışında tutmasına” ilişkin endişelerini dile getirdi.
Fidan, NATO üyesi ülkelerle Türkiye’nin terörle mücadele konusundaki hassasiyetlerini de paylaştı.
Bakan Fidan, NATO-Ukrayna Konseyi’nde de Türkiye’nin “Kırım dahil Ukrayna'nın bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne tam ve koşulsuz desteğini” bir kez daha teyit etti.
Fidan, Rusya-Ukrayna savaşının artık “yıpratma savaşına” dönüştüğünü, “çatışmayı sona erdirmeye elverişli yeni bir ortamı yaratacak etkin bir ateşkese erişmek için çalışılabileceği anlayışında olduklarını” söyledi.
Avrupalılar’da Trump endişesi
Öte yandan Avrupalı liderler, Donald Trump'ın Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinde Joe Biden'ı mağlup etmesi durumunda ittifakın geleceği konusunda endişeliler.
Avrupalı NATO üyeleri, ABD’nin Ukrayna'ya yönelik 60 milyar dolarlık yardımının Kongre’de engellenmesinden de endişe duyuyor.
Stoltenberg, bu endişeleri gidermek amacıyla, Ukrayna'ya 5 yıl boyunca yapılacak 100 milyar dolarlık askeri yardım yapılabilmesi için fon kurulmasını içeren bir planı sundu.
Genel Sekreter ayrıca, Donald Trump'ın kazanması durumunda, ABD’nin Ukrayna’ya desteğinde herhangi bir azalmaya karşı Kiev’i korumak amacıyla, Ukrayna'ya silah yardımını organize eden ABD liderliğindeki uluslararası temas grubu Ramstein formatının NATO bünyesine katılmasını tartışmaya açtı.
Kutlama törenleri
Genel Sekreter Jens Stoltenberg, NATO’nun Brüksel'deki merkezinde düzenlenen kuruluş yıldönümü töreninde yaptığı konuşmada da 32 müttefik ülkenin dışişleri bakanlarının huzurunda, ittifakın her zamankinden daha büyük, daha güçlü ve daha birlik içinde olduğunu söyledi.
Stoltenberg, “Bugün NATO'nun kuruluşunun 75. yılı. 1949'dan bu yana tarihin en güçlü, en dayanıklı ve en başarılı ittifakıyız” dedi.
Stoltenberg, “Amerika ve Avrupa'nın birlikte olduğu NATO'ya inanıyorum, çünkü birlikte daha güçlü ve daha güvendeyiz” dedi.
Eski Varşova Paktı'nın NATO'ya katılan ilk üç ülkesi olan Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, bu yıl üyeliklerinin 25. yılını kutluyor.
Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya'dan bakanlar da katılımlarının 20. yıldönümü münasebetiyle konuştular. Arnavutluk ve Hırvatistan da ittifak içindeki 15'inci yıldönümlerini kutladı.
NATO liderlerinin 9-11 Temmuz tarihleri arasında Washington'daki zirvesinde daha büyük bir kutlama planlanıyor.
Forum