NASA tarafından asteroidlerin Dünya'ya çarpmasını engellemek için geliştirilen ve dünyanın ilk gezegensel savunma sisteminin parçası olan uzay aracı DART, uzaya fırlatılışından 10 ay sonra hedefindeki asteroidle bugün çarpışacak.
İki dikdörtgen güneş paneline sahip olan küp şeklindeki "çarpışma" aracı, yaklaşık iki futbol sahası büyüklüğündeki Dimorphos asteroidiyle çarpışacak. Amerika'nın doğu kıyısı yerel saatine göre saat 19.00 sularında gerçekleşecek çarpışma, Dünya'dan 11 milyon kilometre uzaklıkta olacak.
Misyonun amacı, DART aracının sadece kinetik güç kullanarak bit asteroidin yönünü değiştirme becerisini sınamak ve asteroidi Dünya'ya çarpmaması için yüksek hızla ittirerek yönünü değiştirmek.
NASA'nın DART misyonu, bir asteroid ya da başka herhangi bir uzay nesnesinin hareketini değiştirmek için yapılan ilk girişim.
Havacılık ve uzay firması SpaceX tarafından 2021 yılı Kasım ayında uzaya fırlatılan DART, yolculuğunun büyük kısmını NASA'nın uçuş direktörlerinin rehberliğinde gerçekleştirdi. Aracın serüveninin son saatlerindeyse kontrol, DART aracındaki otonom seyir sistemine devredilecek.
Bu akşam gerçekleşmesi planlanan çarpışma, gerçek zamanlı olarak, misyonun operasyon merkezi olan Maryland eyaletinin Laurel kentindeki Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı (APL) tarafından izlenecek.
DART'ın hedefi, 170 metre çapındaki Dimorphos adlı asteroid. Dimorphos, kendisinden beş kat daha büyük olan Didymos adlı bir başka asteroidin etrafında dönüyor.
Bu uzay nesneleri, Dünya için herhangi bir tehdit oluşturmuyor. NASA uzmanları, DART misyonunun yanlışlıkla Dünya için yeni bir varoluşsal tehlike yaratamayacağını vurguluyor.
Dimorphos ve Didymos asteroidleri, 66 milyon yıl önce Dünya'ya çarpan ve tüm bitki ve dinazorlar dahil hayvan türlerinin dörtte üçünün neslinin tükenmesine neden olan Chichulub asteroidine kıyasla çok daha küçük.
NASA ve gezegen savunma uzmanlarına göre daha sık rastlanan küçük boyutlu asteroidler, yakın gelecekte teorik olarak Dünya'ya karşı daha ciddi bir tehlike oluşturabilir. Uzmanlar, bu nedenle Dimorphos ve Didymos asteroidlerinin boyutları açısından uygun birer deney aracı olduğunu söylüyor.
Dünya'ya olan yakınlıkları ve ikili oluşum biçimleri, bu iki asteroidi, Çift Asteroid Yönlendirme Testi olarak bilinen DART'ın ilk "kavram kanıtlama" misyonu için ideal olmalarını sağlıyor.
Robotik intihar misyonu
DART misyonu, bir NASA uzay aracının başarıya ulaşması için bir nesneyle çarpışmasını gerektirdiği eşine nadir rastlanan misyonlardan biri.
DART'ın amacı, Dimorphos asteroidine saatte 24 bin kilometre hızla doğrudan uçarak çarpmak ve asteroidin yörüngesinin, kendisinden daha büyük olan çiftine yakınlaştırmasını sağlamak.
DART aracının ve DART'tan birkaç gün önce ayrılan ve bir çanta büyüklüğünde olan bir başka araç üzerindeki kameraların çarpışmayı kaydetmesi ve görüntüleri Dünya'ya iletmesi bekleniyor.
DART'ın kendi kameralarının asteroide doğru yaklaşırken saniyede bir fotoğraf göndermesi bekleniyor. APL'e göre NASA Televizyonu, çarpışmadan bir saat önce bu görüntüleri canlı yayınlamaya başlayacak.
DART misyonu ekibi, Dimosphos asteroidinin izlediği yörüngenin 10 dakika kısaltılmasını beklediğini, ancak en az 73 saniyelik bir kısalmanın bile başarı sayılacağını söyledi. Bu da misyonun, Dünya'ya yaklaşan bir asteroidin yönünü değiştirmede başarılı olabileceğinin kanıtı sayılacak. Dünya'da milyonlarca kilometre uzaklıktaki bir asteroidi hafifçe dürtmek bile Dünya'yla çarpışmasını önlemek için yeterli sayılabilir.
Testin sonuçları, iki asteroidin Ekim'de Dünya yüzeyinden teleskoplarla yapılacak gözlemleri tamamlanana kadar bilinmeyecek. Dimorphos asteroidinin başlangıç konumu ve yörüngesel dönüş süresi, Temmuz'da 6 gün süren gözlem süreci sonunda doğrulanmıştı.
Dimorphos, NASA tarafından gözlemlenen Dünya yakınındaki 27 bin 500 asteroidin en küçüklerinden biri. Bu asteroidler öngörülebilir gelecekte insanlık için herhangi bir tehdit unsuru olmasa da NASA, Dünya yakınında tespit edilememiş başka birçok asteroidin bulunduğunu tahmin ediyor.
NASA, DART misyonunun tamamının maliyetinin 330 milyon dolar olacağını tahmin etmişti. Bu etiket fiyatı, NASA'nın başka birçok bilimsel misyonuna kıyasla çok daha ucuz.
