NASA, bir göktaşının Dünya ile olası çarpışmasını önlemek için dünyanın ilk gezegen savunma sistemi kapsamında bir aracı uzaya fırlattı.
SpaceX şirketinin Falcon 9 roketini taşıyan DART uzay aracı, yerel saatle akşam 22.21’de Los Angeles’ın kuzeybatısındaki Vandenberg Hava Üssü’nden fırlatıldı. Aracın uzaya fırlatılışı NASA TV tarafından canlı yayınlandı.
Satış otomatı büyüklüğündeki roket, fırlatmadan birkaç dakika sonra ateşleyiciden ayrıldı ve uzayda 11 milyon kilometre kat edeceği 10 aylık yolculuğuna başladı.
Birkaç dakika sonra roketin yeniden kullanılabilir alt kısmı Dünya'ya geri döndü ve Büyük Okyanus’ta bir gemiye güvenli şekilde indi. SpaceX’in öncüsü olduğu bu uygulama, fırlatma işleminin maliyetini azaltmayı sağlıyor.
DART, yolculuğunun son saatlerine kadar seyahatini NASA’nın uçuş direktörleri aracılığıyla yapacak. Daha sonra kontrol, otonom dahili seyir sistemine aktarılacak.
Amaç göktaşının yörüngedeki yerini değiştirmek
Misyonun nihai hedefi, bir göktaşının yörüngesini sadece kinetik kuvvetle değiştirmek ve Dünya’yı bir çarpışmadan korumak için göktaşını yüksek hızda sürerek rotasından saptırmayı denemek.
DART’ın çeşitli bölümlerine yerleştirilen kameralar çarpışmayı görüntüleyecek ve resimleri Dünya’ya gönderecek.
DART’ın hedef aldığı göktaşı, dünya için bir tehdit oluşturmuyor ve dünyayı 66 milyon yıl önce vurarak dinozorların neslinin tükenmesine neden olan Chicxulub göktaşına kıyasla çok daha küçük. Ancak bilimadamları, küçük göktaşlarının daha yaygın olduğunu ve teorik olarak yakın vadede daha fazla kaygıya neden olduğunu söylüyor.
DART'ın hedefi, Yunanca ikiz anlamına gelen ‘‘Didymos’’ adlı ikili bir göktaşı sisteminde beş kat daha büyük bir kaya parçasının yörüngesinde dönen bir futbol stadyumu büyüklüğündeki uydu niteliğindeki göktaşı.
Deneme kapsamında Didymos’un seçilmesinin nedeni, Dünya’ya nispeten yakın olması ve ikili göktaşı oluşumunun etkilerinin gözlemlenmesini daha kolay hale getirmesi.
DART’ın doğrudan Dimorphos adı verilen uydu göktaşına saatte 24 bin kilometre hızla çarpması, böylece büyük göktaşının etrafındaki yörüngesini değiştirmesi hedefleniyor.
Çarpışmanın görüntüleri yayınlanacak
DART’taki kameralar aracılığıyla çarpışmadan 10 gün öncesinden itibaren yayınlanacak görüntüler çarpışmayı kayıt altına alacak ve görüntüleri Dünya’ya gönderecek. Yeryüzündeki teleskoplar ise göktaşının Didymos etrafındaki yörüngesinin nasıl değiştiğini ölçecek.
DART ekibi, Dimorphos'un yörünge yolunu 10 dakika kısaltmayı umuyor, ancak en az 73 saniye bile bir başarı olarak kabul edilecek. Milyonlarca kilometre uzaktaki bir göktaşına küçük bir darbenin, onu güvenli bir şekilde yeniden yönlendirmek için yeterli olacağı sanılıyor.
NASA, DART projesinin toplam maliyetinin 330 milyon dolar olacağını belirtti. Bu rakam, NASA’nın iddialı misyonlarının çoğunun maliyetinden daha düşük.