Güney Kore ordusundan yapılan açıklamada Kuzey Kore’nin ülkenin güney kıyılarında iki ayrı füze denemesi yaptığı belirtildi. Pyongyang’ın bu füze denemesinin bir süredir askıda olan Amerika’yla görüşmeleri de tehlikeye sokacağı yorumları yapılıyor.
Güney Kore’den yapılan açıklamada söz konusu iki füzenin, Kuzey Kore’nin doğusundaki Wonsan şehri yakınlarından fırlatıldığı, füzelerin 50 kilometre yükseklikte ve 430 kilometre mesafe kat ettikten sonra denize düştükleri belirtildi.
Açıklamada fırlatılmış olan füzelerin nitelliklerin ne olabileceğine dair bir detay paylaşılmadı. Ancak füzelerin kısa menzilli ve Kuzey Kore’nin son olarak Mayıs ayında fırlattığı füzelerle aynı olabileceği tahmin ediliyor.
Middlebury Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü’nden Jeffrey Lewis, VOA Kore Servisi’ne yaptığı değerlendirmede, “Görünen, Mayıs ayında denenen ISKANDER füzeleriyle aynı olduğu şeklinde" ifadesini kullandı.
Amerika’dan henüz açıklama yok
Japonya kendilerinin genişletilmiş ekonomik alan sınırları içerisine giren bir füze olmadığını duyurdu. Amerika tarafından da henüz bir açıklama yapılmadı.
Ancak bu füze denemesi de Amerika Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un arasında yapılan üç görüşmeye karşın nükleer silahlardan arınma konusundaki süreçte ilerlemenin zor olacağına işaret ediyor.
Başkan Trump ve Kim Jong Un’un iki Kore arasındaki buluşması ve kameralar önündeki el sıkışmalarının üzerinden henüz bir ay bile geçmiş değil.
O tarihten bu yana Kuzey Kore, Amerika’nın ortak çalışma grubu çağrılarına yanıt vermedi. Buna karşın provakatif davranışlarını arttırdı. Uzmanlar bu durumu Kuzey Kore’nin müzakerelerdeki gücünü arttırma girişimi olarak değerlendiriyorlar.
Geçen hafta Kuzey Kore Dışişleri Bakanı, eğer Amerika ve Güney Kore planlanan ortak askeri tatbikatı yaparlarsa ülkesinin de görüşmelerden vazgeçerek kıtalararası füze denemelerine geri dönebileceğinin sinyalini vermişti.
Salı günü de Kuzey Kore devlet medyası, Kim Jong Un ve diğer askeri yetkililerin, yeni üretilmiş ve nükleer balistik füzeler taşıyabilen bir denizaltıyı denetimlerinin fotoğraflarını yayınladı.
Avantaj sağlamak
Bu davranışları Kuzey Kore’nin görüşmelerin askıya alınmasından fayda sağladığına ve nükleer silah programını geliştirmeye devam ettiğine işaret ediyor. Amerika Başkanı Trump’sa son yaptığı açıklamada görüşmelerde ilerleme olduğunu söylemişti.
Seul’deki Ewha Womans Üniversitesi’nden Profesör Leif-Eric Easley, “Kim rejimi bu testleri uluslararası alanda mesajlar vermek için yapıyor. Bu sayede Amerika ve Güney Kore’ye gelecekteki görüşmelere yönelik olarak siyasi baskı uygulamış oluyor” değerlendirmesini yaptı.
Easley, “Ancak bu durum Kuzey Kore’nin niyeti konusundaki soru işaretlerini arttırıyor. Kim bir yanda siyasi ve ekonomik çıkarları cepte tutarken diğer yandan ülkesini nükleer silahlandırmaya devam etmeyi planlıyor görünüyor” dedi.
Kim 2018 yılının Nisan ayında nükleer ve füze denemeleri konusunda bir moratoryum yayınlamıştı. Ancak buna karşın Kuzey Kore bir kaç kez daha kısa menzilli füze denemeleri yapmaya devam etti.
Denemesi yapılan füzelerin Rus ISKANDER tarzı füzeler oldukları sanılıyor. Bu füzelerin Güney Kore ve Amerika savunma sistemlerine ulaşabilecek kısa menzile sahip füzeler oldukları belirtiliyor.
Kuzey Kore’nin yaptığı bu son denemeler de Birleşmiş Milletler kararlarına aykırı. BM, aldığı kararlarla Kuzey Kore’nin herhangi bir füze denemesi yapmasını yasaklıyor.
Görüşmelerin devamını sağlayabilmek adına Beyaz Saray ve Trump bu denemeler konusunda değerlendirme yapmıyorlar. Bu denemelerle Kim Jong un kendisinin aldığı füze denemelerini durdurma kararına da aykırı davranmış oluyor.
Uzmanlar bu yaklaşımın bir şekilde Kim Jong Un’a kısa menzilli füze test etmeye devam edebileceğinin sinyalini verdiği yorumunu yapıyorlar. Bu nedenle Amerika’nın daha sert tepki vermesi gerektiğini savunanlar var.
Yeni Amerikan Güvenliği Merkezi’nden Duyeon Kim, “Trump, Birleşmiş Milletler ve Seul yönetimi, Kuzey Kore’nin kısa menzilli denemelerini görmezden gelmemeli. Diplomasi kuralları içerisinde buna tepki göstermeliler” dedi.
Amerika’nın görüşmelere yaklaşımı
Kuzey Kore Amerika’ya görüşmeler konusundaki tavrını değiştirmesi için yıl sonuna kadar süre verdi. Pyongyang, Amerika’dan güvenlik garantisi sağlanması ve ekonomik yaptırımların hafifletilmesini istiyor.
Amerika Başkanı Trump, Kuzey Kore’nin genç lideri Kim’le arasında iyi bir arkadaşlık olduğunu, onu nükleer silaha sahip olmaktan vazgeçmeye ikna edebileceğini ve acelesi olmadığını söylüyor.
Trump, “Kuzey Kore’yle ilişkilerimiz gayet iyi durumda. Kim Jong Un’la iyi bir ilişki geliştirdik. Kişisel olarak. Füze denemesi artık yok” demişti.
Geçen yıl Haziran ayında Singapur’daki ilk zirvede Trump ve Kim, Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arınması için ortak çalışmak konusunda hem fikir olmuşlardı. Ancak iki taraf da ilerlemenin nasıl sağlanacağı konusunda ortak bir noktada buluşamadılar.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü MIT’den Vipin Narang, Kuzey Kore’nin yaptığı son füze denemelerinin Trump’ın Kim’le ilişkisi konusundaki limitleri de test ettiğini söylüyor.
Narang, “Trump bir anlaşma olacağı ve olmasını istediği düşüncesiyle Kim’e sahip olduğundan fazla güç verdi. Ancak Kim de bu noktada ‘Geldiniz ama tavrınızı değiştirmediniz. Ayrıca Singapur’da yapmayacağınızı söylediğiniz askeri tatbikatı da yapacaksınız. Dolayısıyla ben de el sıkışmaktan fazlasını görmek istiyorum’ diyor” değerlendirmesini yaptı.
