Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'den yapılan açıklamada Amerikan hükümetinin kredi notunun düşürüldüğü bildirildi. Borç tavanı krizinin iki ay önce çözülmesine rağmen alınan karar, Beyaz Saray tarafından öfkeyle karşılanırken yatırımcıları da şaşırttı.
Karar sonrasında yatırımcılar, borsadan çekilmeye başlayarak hükümet bonoları ve dolara yöneldi.
Son üç yıldır devam eden mali bozulmaya ve borç tavanı müzakerelerinin son dakikaya bırakılarak hükümetin faturalarını ödeme kapasitesinin tehdit edilmesine işaret eden Fitch, Amerika'nın AAA olan kredi notunu AA+'ya indirdi.
Amerika'nın kredi notunun düşürülebileceği işaretini ilk kez Mayıs ayında veren Fitch, borç tavanı krizinin çözülmesi sonrasında değerlendirmesini, bu yılın üçüncü çeyreğinde tamamlamayı hedeflediğini belirterek Haziran'da da aynı tutumunu korudu.
Standard & Poor’s da Amerika'nın AAA olan kredi notunu indirmişti. Böylelikle Fitch, Amerika'nın kredi notunu düşüren ikinci büyük kredi derecelendirme kuruluşu oldu.
Fitch'in kararı, Başkan Joe Biden ve Cumhuriyetçi Parti kontrolündeki Temsilciler Meclisi'nin, ABD hükümetinin 31 trilyon 400 milyar dolarlık borçlanma limitini kaldırmasıyla sonuçlanan anlaşmaya varması sonrasında geldi.
Fitch, yaptığı açıklamada, “Fitch'in bakış açısına göre Haziran ayında borçlanma limitinin 2025 yılı Ocak ayına kadar kaldırılması yönünde varılan partilerüstü karara rağmen, son 20 yılda mali konular ve borçlanma meselelerinde yönetim standartlarında sürekli bir bozulma söz konusu” denildi.
ABD Maliye Bakanı Janet Yellen ise Fitch'in Amerika'nın kredi notunu düşürme kararına karşı çıktı ve yaptığı açıklamada, kararın “gelişigüzel ve zaman aşımına uğramış verilere dayalı” olduğunu belirtti.
Beyaz Saray da benzer bir görüş ortaya koydu ve “karara şiddetle karşı çıkıyoruz” dedi.
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, “Başkan Biden'ın dünyadaki bütün büyük ekonomiler arasında en güçlü toparlanmayı başardığı bir dönemde, Amerika'nın kredi notunu düşürmek, gerçekliğe karşı çıkmaktır” dedi.
Amerika'nın mali itibarını zedeleyici darbe
Uzmanlar, Fitch'in kararının, borçlanma limitine ilişkin ateşli tartışmaların sık sık yapılmasının, Amerika'ya verdiği zararın derinliğini ortaya koyduğunu kaydediyor.
Sermaye piyasası şirketi Mizuho Securities USA'den Başekonomist Steven Ricchiuto, “Bu karar, Amerikan hükümetinin harcamalarının sorunlu olduğunu gösteriyor” dedi.
Fitch, siyasi zıtlaşmaların ve borçlanma limiti krizlerine son dakikada getirilen çözümlerin mali yönetime olan güveni erozyona uğrattığını kaydetti.
Sermaye danışmanlığı firması Running Point Capital Advisors'dan Michael Schulman, “Amerika genel anlamda güçlü olarak görülecek ancak bu kararın, zırhımızdaki küçük bir çatlak olduğunu düşünüyorum. Amerika'nın itibarı ve konumunda bir ezik oluştu” şeklinde konuştu.
Fitch'in Amerika'nın kredi notunu düşürebileceğinin işaretini daha önce vermiş olmasına rağmen kimileri, bunun zamanlamasını şaşkınlık verici olarak değerlendirdi.
Washington'daki düşünce kuruluşlarından Brookings Enstitüsü bünyesindeki Hamilton Projesi'nin direktörü Wendy Edelberg, “Fitch'in borç tavanı krizi çözülmesinden önceye kıyasla daha kötü veriye nasıl sahip olduğunu anlamıyorum” dedi.
Karar sonrasında Amerikan hisseleri Avrupa'da düşüşe geçti.
Amerikan Hazine bonolarının getirisi 2 baz puan düşerek yüzde 4,03'e geriledi. Amerikan hükümeti borçlarının temerrüde karşı sigortalanma maliyetinin değişim göstermemesi ise yatırımcıların Fitch'in kararının uzun vadeli etkisine karşı itidalli olduğunun bir yansıması olarak değerlendirildi.
Mali planlama firması Albion Financial Group'tan Jason Ware, “Özellikle uzun vadeli yatırım stratejileri olan yatırımcıların, Fitch'in kredi notunun AAA'dan AA+'ya indirmesi nedeniyle hisselerin satılması gerektiği tavsiyesi vereceğini sanmıyorum” dedi.
Yatırımcılar, şirketlerin ve hükümetlerin risk profillerini değerlendirmede kredi notlarını göz önünde bulunduruyor. Kredi arayışındaki bir şirket ya da hükümetin kredi notunun düşük olması, borçlanma maliyetlerini arttırıyor.
Mali planlama firması Truist Advisory Services'den Keith Lerner, “Bu beklenmedik bir karardı. Piyasa üzerindeki etkisi şimdilik belirsiz. Piyasa şu anda kötü haberlere karşı kırılgan bir konumda” dedi.
Kısıtlı etki
2011'deki borçlanma tavanı krizinde Standard & Poor's, anlaşmaya varıldıktan birkaç gün sonra siyasi kutuplaşma ve ülkenin mali görünümünün düzeltilmesi için yeterli adım atılmadığı gerekçesiyle, Amerika'nın AAA olan kredi notunu bir kademe düşürmüştü. Standard and Poor's'un Amerika kredi notu halen ikinci en yüksek not olan AA+.
Fitch'in kararından sonra Amerika'da borsa düşüşe geçti. Kararın etkileri küresel piyasalarda da hissedildi.
Mayıs ayında Fitch, siyasi zıtlaşma ve giderek büyüyen borç yükünü gerekçe göstererek, Amerikan hükümet borçlarının AAA olan derecesini olası bir not düşürme hamlesi için izlemeye almıştı.
Mali hizmetler firması Moody's Analytics'in Mayıs ayında yayımladığı bir rapor, Hazine borçlarının notunun düşürülmesinin krediler üzerinde art arda etkileri olacağını ve diğer kurumların borçlarının notunun da düşürülmesine yol açabileceğini kaydetmişti.
Bazı uzmanlar da başka büyük bir kredi derecelendirme kuruluşundan gelecek yeni bir kredi notu düşürme adımının risklerine işaret ederek en yüksek puanlı tahvilleri içeren yatırım portfolyolarının bundan etkileneceğini belirtmişti.
Yatırım bankacılığı firması Raymond James'den uzman Ed Mills, piyasaların Fitch'in Amerika'nın kredi notunu indirme kararına ciddi bir tepki vermesini beklemediğini söyledi.
Queens College Başkanı Mohamed El-Erian ise LinkedIn üzerinden yaptığı paylaşımda Fitch kararını değerlendirdi ve “Genel olarak bu açıklamanın Amerikan ekonomisi ve piyasalar üzerinde kalıcı ve sarsıcı bir etkisi olmasından çok gözardı edilmesi olasılığı çok daha yüksek” ifadesini kullandı.
Forum