Yunanistan Perşembe günü, binden fazla çalıntı antik sikkeyi Türkiye'ye iade etti. Böylelikle tarihi rakip iki komşu ülke Türkiye ve Yunanistan arasında ilk kez antik eserlerin ait olduğu ülkeye geri teslimi gerçekleşti.
Bu hamle, Türkiye'nin Londra'daki British Museum'dan Parthenon Mermerleri'ni geri alma arayışındaki Yunanistan'ı açıkça desteklemesinden birkaç ay sonra geldi.
Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni, 1055 gümüş sikkenin 2019 yılında Türkiye sınırında Yunan gümrük muhafızları tarafından ele geçirildiğini söyledi.
Mendoni, Atina'da para ve madalya koleksiyonları konusunda uzmanlaşmış Nümismatik Müzesi'nde düzenlenen törende yaptığı konuşmada, “Bu sikkeler yasadışı yollardan elde edilmişti” dedi.
Yunanlar'ın tarihi eserlerin ait oldukları ülkelerine teslim edilmeleri konusunda “özellikle hassas” olduklarını söyleyen Mendoni, “Hangi ülkeden olursa olsun yasadışı olarak çıkarılan tüm eski eserler ait oldukları ülkelerine geri dönmelidir” diye ekledi.
Yunanistan Kültür Bakanı Mendoni, Yunan ve Türk uzmanların sikkelerin M.Ö. 5'inci yüzyılın sonları ile 4'üncü yüzyılın başları arasında Anadolu topraklarında saklanan sikkelerin parçası olduğunu tespit ettiklerini de sözlerine ekledi.
Araştırmalar devam ettiğini söyleyen Mendoni, sikkelerin M.Ö. 480 Salamis Savaşı muharibi Atinalı general Kimon'un Pers Savaşları seferleri sırasında günümüz Türkiye'sinde gizlenmiş olmasının mümkün olduğunu da belirtti.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da bunun, Yunanistan'dan yapılan ilk iade işlemi olduğunu söyledi.
Bakan Ersoy, “Tarihte ilk madeni parayı basan Anadolu uygarlığı Lidyalılara ait bu sikkeler, ait oldukları topraklara dönüyor. Bu eserler, binlerce yıllık kültürel zenginliğimizin korunması yolunda önemli bir adımdır” dedi.
Sikkeler Atina'da basılmıştı
Sikke uzmanı müze nümismatoloğu (sikke veya kağıt paraları ve inceleyen uzman) Vassiliki Stefanaki, sikkelerin çoğunun Atina'da basılan, Doğu Akdeniz'de yaygın olarak kullanılan ve dört drahmiye eşdeğer olması nedeniyle tetradrahmi olarak adlandırılan antik büyük gümüş sikkeler olduğunu söyledi.
Stefanaki, baykuş resmiyle damgalanan Atina kökenli sikkelerin yerel olarak Pers İmparatorluğu'na haraç ödemek için de kullanıldığını ve Pers valilerinin bunlarla askerlerini ödüllendirdiğini aktardı.
Yetkililer diğer sikkelerin Kıbrıs'tan, Egine ve Milos (Değirmenlik) adalarından, Yunan yerleşimciler tarafından kurulan Anadolu şehirlerinden, Demir Çağı krallığı Lidya'dan ve günümüz Lübnan'ındaki Fenike'den geldiğini söyledi.
Yunan Bakan Mendoni Perşembe günü ayrıca Yunanistan'ın Parthenon Mermerlerinin Londra'dan iadesini sağlamak üzere yürüttüğü kampanyaya destek verdiği için Türkiye'ye teşekkür etti.
British Museum uzun zamandır mermerlerin, İngiltere'nin Osmanlı İmparatorluğu'ndaki büyükelçisi Lord Elgin'e verilen kraliyet fermanıyla Atina'daki Akropolis'ten çıkarıldığını savunuyor.
Ancak Haziran ayında, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Zeynep Boz, Paris'teki bir UNESCO toplantısında Osmanlı arşivlerinde böyle bir belgeye rastlanmadığını söylemişti.
Yunanistan Kültür Bakanı Mendoni, Perşembe günkü açıklamasında, Zeynep Boz'un açıklamasının Yunanistan'ın pozisyonu lehine “belirleyici” olduğunu söyledi.
Ersoy, Türkiye'nin “tüm kalbiyle” Mermerler'in Atina'ya geri dönmesini istediğini ve “mermerlere Yunan halkının sahip olması gerektiğini, bunların Yunan halkına ait olduğunu” belirtti.
Perşembe günü Atina'da düzenlenen törene katılan Zeynep Boz, AFP'ye yaptığı açıklamada, sikkelerin Yunanistan tarafından iade edilme zamanlamasının Haziran ayındaki raporuyla ilgili olmadığını söyledi.
Boz, beş yıllık gecikmenin Yunan adalet sisteminin sikkelerin iadesine izin vermesi için gereken süreden kaynaklandığını kaydetti.
Forum