ABD Temsilciler Meclisi’nin Demokrat üyesi Chris Pappas’ın, NATO müttefiki Yunanistan’la ilgili güvenlik kaygıları nedeniyle, Türkiye’ye olası F-16 savaş uçağı ve ilgili ekipman satışına sıkı denetim getirilmesini içeren bir önerge taslağı hazırladığı bildirildi.
Amerikalı haber kuruluşu The Hill’de yer alan habere göre Pappas, 15 imzacısı bulunan taslak metni, Kongre’nin her yıl geçirdiği Ulusal Savunma Yetki Yasası’na (NDAA) ek önerge olarak sunmayı planlıyor.
Önerge, Başkan'ın satış ya da transferden en az 120 gün önce Türkiye'nin "Yunanistan'ın egemenliğini ihlal etmediğini" Kongre'ye belgelememesi halinde, Başkan'ın F-16'ları ya da F-16 modernizasyon kitlerini Türkiye'ye satmasını ya da transfer etmesini kısıtlamayı öngörüyor.
Değişiklik önergesi, ihlalleri "bölgesel hava geçişleri veya Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'nün Atina Uçuş Bilgi Bölgesi'nin ihlali" olarak tanımlıyor.
The Hill’e göre Pappas’ın teklif ettiği önerge, Kongre üyelerinin Başkan Joe Biden’ın Türkiye’nin F-16 filosunu güçlendirme niyetini sınırlama amaçlı ilk somut girişim niteliğinde. Ankara ABD’ye, kritik önemde gördüğü savaş uçaklarının tedariki için baskı yapıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Kongre’yi, Türkiye’nin mevcut F-16 filosunu modernize etmek için askeri ekipman satışı konusundaki niyeti hakkında bilgilendirmişti. Başkan Biden da geçen ay sonunda Ankara’ya uçakların satışına destek mesajı vermişti.
Madrid’deki NATO zirvesi sırasında gazetecilere yaptığı açıklamada Biden, Ankara’nın Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasına itirazlarını geri çekmesi için satış yapılacağı yorumlarını reddetmişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ABD Kongresi’nde büyük bir tepki var ancak Kongre üyeleri bir yandan da Karadeniz’de Rusya’ya karşı önemli bir siper vazifesi gören bir NATO müttefikine engeller çıkarma konusunda temkinli.
Senato’daki NATO Gözlemci Grubu’nun eş başkanı Demokrat Senatör Jeanne Shaheen geçen Mayıs ayında The Hill’e yaptığı açıklamada, F-16 satışını destekleyip desteklemediği sorusu üzerine, “Türkiye’nin güçlü bir NATO müttefiki olarak kalmasını sağlamamızın, bizim açımızdan önemli olduğunu düşünüyorum” demişti.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis de Mayıs ayında Kongre’nin ortak oturumunda yaptığı konuşmada, “NATO’nun güneydoğu kanadında istikrarsızlığa” katkıda bulunabilecek savunma ekipmanı satışıyla ilgili kararların dikkatle gözden geçirilmesi çağrısında bulunmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Yunanistan Başbakanı’nın bu açıklamasına sert tepki göstermişti.
Miçotakis’in açıklamasının ardından Demokrat Senatör Tim Kaine The Hill’e yaptığı açıklamada, Kongre üyelerinin 2023 yılı savunma yetki yasasını, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki eylemleri hakkında endişelerini dile getirmek için bir araç olarak kullanabileceğini söylemişti.
Kongre üyelerinden Biden’a F-16 mektubu
Öte yandan Demokrat Temsilciler Meclisi üyesi Frank Pallone öncülüğünde bir grup Kongre üyesi, Başkan Joe Biden’a, Türkiye’ye F-16 satışı konusundaki itirazlarını dile getiren bir mektup gönderdi.
Temsilciler Meclisi’nin 29 üyesinin imzasının bulunduğu 8 Temmuz tarihli mektupta, “Erdoğan sürekli olarak, kişisel kazanımlarını müttefiklerinin toplu yararının üzerinde tutan bölücü taktiklere öncelik vermeyi seçti. Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmasını saçma ve ilgisiz tavizler alana kadar engellemeyi seçmesi, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ittifakın on yıllardır karşılaştığı en büyük krizi tetiklemesinden bu yana, NATO'nun stratejik duruşunu güçlendirmek için en azını yaptığını açıkça ortaya koyuyor” ifadeleri kullanıldı.
Mektupta, “Gelişmiş Amerikan savaş uçaklarının satışı, Erdoğan’ı, birdenbire iyi bir müttefike dönüşmeye teşvik etmeyecek. Bu silahların bölgede daha fazla ölüm ve yıkıma yol açması daha yüksek ihtimal. Türkiye ayrıca, ABD silahları ve askeri operasyonları hakkında önemli taktiksel bilgileri Rusya’ya ifşa etme potansiyeli taşıyacak şekilde, S-400 füze savunma sistemlerini kullanmaya devam ediyor” denildi.
Kongre üyeleri mektupta, “Yönetiminiz, Türkiye’ye yeni F-16’ların ve modernizasyon kitlerinin satışını ilerletme çabası sergilerken lütfen şunu bilin ki, bu satışın hayata geçmesini engellemek için Kongre üyeleri olarak bize tanınan her türlü adımı atacağız. Daha önceki örnekler, Erdoğan’ın, NATO ittifakını baltalama çabalarını ödüllendirmeye devam ettiğimiz müddetçe davranışını değiştirmeyeceğini gösteriyor. Ülkesi içinde ve dışında istikrar bozucu eylemlerine ve uluslararası yasaları ihlallerine son verme yönünde somut adımlar atılmadığı müddetçe, ABD Türkiye ordusuna daha fazla destek sağlamamalı” ifadelerini kullandı.
Türkiye ilk olarak geçen sonbaharda ABD’den, 40 adet F-16 savaş uçağı ve mevcut filosu için 80 adet modernizasyon kiti talep etmişti.
