WASHINGTON —
KKTC Başbakanı İrsen Küçük, 21 Mayıs’ta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne döndü ve Amerika’daki temaslarının olumlu geçtiğini söyledi. Başbakan Küçük, Amerika’da bulunduğu süre içinde çeşitli mülakatlar verdiğini, New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban ki-Moon’un Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı Jeffrey Feltman’la da biraraya geldiğini belirtti.
Amerika Dışişleri Bakanlığı yetkililerine Kıbrıs konusunu ve Kıbrıs Türk halkının haklı davasını anlatma fırsatı bulduğunu kaydeden İrsen Küçük, lobi kuruluşlarıyla da biraraya geldiğini ve Türkiye’den KKTC’ye getirilecek su hakkında da bilgi verdiğini bildirdi.
Amerika’dayken, Başbakan Erdoğan’a eşlik eden Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’ya da görüştüğünü açıklayan Başbakan Küçük, Türkiye ile tam bir mutabakat ve işbirliği içinde çalışmaları devam ettirme kararı aldıklarını söyledi.
Uzun bir süredir beklemede olan Kıbrıs görüşmelerinin yeniden başlatılması yönündebir hareketlenme görülüyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel temsilcisi Alexander Downer, Nisan sonunda Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ta temaslar yaparken, Kıbrıs Türk ve Rum yetkilileri de Washington ve New York’ta görüşmeler gerçekleştirdi. Washington ziyareti sırasında Amerika’nın Sesi’ne gelen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı İrsen Küçük, umutlu konuştu.
Hülya Polat - Nisan sonunda BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer’la görüştünüz. Downer, bütün taraflarla temaslar yaptı. Görüşmelerin başlaması konusunda umutlu musunuz ve bir tarih hedefiniz var mı?
İrsen Küçük - Sayın Downer’ın Nisan ayı sonrasında biran önce liderleri biraraya getirebilme ve görüşmelere başlama arzusu içinde olduğunu gördüm. Görüşme turlarını tamamladıktan sonra tekrar Kıbrıs’a geleceğini ve liderleri biraraya getirmek için uğraştığını ve sosyal nitelikli bir toplantıda biraraya getirmeyi düşündüğünü ifade etmişti bana. Sonra da 29 Mayıs’ta sosyal nitelikli bir biraraya gelmeyi gündeme getirdi, ondan sonra da tabii görüşme tarihi belirleme çalışmalarına devam ediyor. Eylül’e kadar sarkma eğiliminde olduğunu görüyoruz. Herhalde daha çok güney Kıbrıs başkanının bu yönde beklentileri var. Özellikle ekonomik kriz sonrası güney Kıbrıs’ta bu gecikme haliyle sürdürülmektedir. Herhalde 29 Mayıs’taki sosyal içerikli biraraya gelişten sonra daha net görüşme tarihi konusunda ve tabii görüşmelerin de hangi yöntemle yapılacağı konusu var. Sanırım Haziran ayı içerisine sarkacaktır tarih belirleme konusu.
Hülya Polat - Son dönemde Rum kesiminde ciddi bir ekonomik kriz yaşandı. Bu konunun görüşmeleri geciktirdiği görüşünde misiniz? Geçtiğimiz günlerde "KKTC ekonomisi doğru ve zamanında alınan kararlarla gelişiyor" dediniz. Bu krizin yansımaları olabilir mi?
İrsen Küçük - Bizim de ekonomik sıkıntılarımız oldu geçmişte ama biz hiçbir zaman aksatmadık görüşmeleri. Ekonomik sıkıntıları öne sürerek görüşmelerin çok daha uzatılmaması gerektiği inancındayım. Elbette ekonomik konular da görüşmeleri etkileyecek konumda ama etkilememesi için gerekli önlemleri güney Kıbrıs alacaktır diye düşünüyorum.
Hülya Polat - Güney Kıbrıs için doğal gaz kaynakları ekonomik krizi giderecek bir kurtuluş yolu olabilir mi?
İrsen Küçük - Elbette bir katkı sağlayacağı ekonomiye muhakkaktır. Tabii ki bu kaynağın çıkarılması, sürümü zaman alacak ve büyük yatırımlar gerektiren olaylardır. Güney Kıbrıs’ın bugünkü acil ekonomik sıkıntılarına hemen yanıt vermesini beklemek biraz sıkıntılı olur diye düşünüyorum. Tabii ki güneyde Rumlar yaşıyor, bu kaynaklar onlarındır demek mümkün değil, çünkü Kıbrıs’ta iki ortak toplum var ve 1960 anlaşmalarına göre bu kaynaklar Kıbrıslı Rumlarla Türkler’in müşterek malıdır. Tabii ki bu büyük zaman ve büyük yatırım isteyen bir konu. Güney Kıbrıs’ta ekonomik krizi çözecek aciliyette olmadığını görüyorum.
Hülya Polat - Yüzyılın projesi olarak adlandırılan su boru hattı projesinin yapımı başladı. Türkiye’den su nakli gerçekleşecek KKTC’ye proje bittiğinde. Bu projenin önemi nedir?
İrsen Küçük - 75 milyon metreküp kaliteli su gelmesi çok büyük katkı sağlayacaktır KKTC tarım ve ekonomisine. Yarısına yakını içme ve kullanım suyu olarak kullanılacak. Şimdi münavebeli veriliyor su. Proje tamamlandığı zaman evlerin yüzde 90’ında musluklardan temiz su akacak. Suyun yaklaşık yarısı da tarımda kullanılacak. Tarım için suyun hem kaliteli olması hem de istikrarlı bir şekilde gelmesi son derece önemli. Bu sayede uzun zamanlı ve planlı bir üretime destek verecek. Su kaynakları istikrarlı olmadığı için bugüne kadar KKTC’de uzun zamanlı projeler gerçekleştirilemedi. Pazar konusunda da sıkıntımız oluyor. Bu açıdan da önemli bir katkısı olacak. Tabii bu aslında Kıbrıs’ın geneline hizmet edebilecek bir proje. Bir barış, bir anlaşma ve Kıbrıs’ın yeniden bütünleşmesi sağlanırsa, Türkiye’den gelecek olan sudan güney Kıbrıs halkının da yararlanması mümkün olacak diye düşünüyorum.
Hülya Polat - Elektrik nakli de sözkonusu. Bu konudaki çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz? Bu projenin önemi nedir KKTC için?
İrsen Küçük - Türkiye’den gelecek olan su ve elektrik, ekonomiye, sanayi ve turizm sektörlerine büyük katkıda bulunacak. Bu katkı önce KKTC’ye olacak ama birleşme noktasına gelebilirsek Kıbrıs ekonomisinin, bütün Kıbrıs halkının yararlanacağı nimetler olacak. Görüşmelerin biran önce başlaması beklentisi ve arzusu içindeyiz. İki halkın da barışarak bütün Kıbrıs’a hizmet etmenin ve ekonomiyi düzeltmenin hepimizin görevi olması gerekir diye düşünüyoruz.
Amerika Dışişleri Bakanlığı yetkililerine Kıbrıs konusunu ve Kıbrıs Türk halkının haklı davasını anlatma fırsatı bulduğunu kaydeden İrsen Küçük, lobi kuruluşlarıyla da biraraya geldiğini ve Türkiye’den KKTC’ye getirilecek su hakkında da bilgi verdiğini bildirdi.
Amerika’dayken, Başbakan Erdoğan’a eşlik eden Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’ya da görüştüğünü açıklayan Başbakan Küçük, Türkiye ile tam bir mutabakat ve işbirliği içinde çalışmaları devam ettirme kararı aldıklarını söyledi.
Uzun bir süredir beklemede olan Kıbrıs görüşmelerinin yeniden başlatılması yönündebir hareketlenme görülüyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel temsilcisi Alexander Downer, Nisan sonunda Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ta temaslar yaparken, Kıbrıs Türk ve Rum yetkilileri de Washington ve New York’ta görüşmeler gerçekleştirdi. Washington ziyareti sırasında Amerika’nın Sesi’ne gelen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı İrsen Küçük, umutlu konuştu.
Hülya Polat - Nisan sonunda BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer’la görüştünüz. Downer, bütün taraflarla temaslar yaptı. Görüşmelerin başlaması konusunda umutlu musunuz ve bir tarih hedefiniz var mı?
İrsen Küçük - Sayın Downer’ın Nisan ayı sonrasında biran önce liderleri biraraya getirebilme ve görüşmelere başlama arzusu içinde olduğunu gördüm. Görüşme turlarını tamamladıktan sonra tekrar Kıbrıs’a geleceğini ve liderleri biraraya getirmek için uğraştığını ve sosyal nitelikli bir toplantıda biraraya getirmeyi düşündüğünü ifade etmişti bana. Sonra da 29 Mayıs’ta sosyal nitelikli bir biraraya gelmeyi gündeme getirdi, ondan sonra da tabii görüşme tarihi belirleme çalışmalarına devam ediyor. Eylül’e kadar sarkma eğiliminde olduğunu görüyoruz. Herhalde daha çok güney Kıbrıs başkanının bu yönde beklentileri var. Özellikle ekonomik kriz sonrası güney Kıbrıs’ta bu gecikme haliyle sürdürülmektedir. Herhalde 29 Mayıs’taki sosyal içerikli biraraya gelişten sonra daha net görüşme tarihi konusunda ve tabii görüşmelerin de hangi yöntemle yapılacağı konusu var. Sanırım Haziran ayı içerisine sarkacaktır tarih belirleme konusu.
Hülya Polat - Son dönemde Rum kesiminde ciddi bir ekonomik kriz yaşandı. Bu konunun görüşmeleri geciktirdiği görüşünde misiniz? Geçtiğimiz günlerde "KKTC ekonomisi doğru ve zamanında alınan kararlarla gelişiyor" dediniz. Bu krizin yansımaları olabilir mi?
İrsen Küçük - Bizim de ekonomik sıkıntılarımız oldu geçmişte ama biz hiçbir zaman aksatmadık görüşmeleri. Ekonomik sıkıntıları öne sürerek görüşmelerin çok daha uzatılmaması gerektiği inancındayım. Elbette ekonomik konular da görüşmeleri etkileyecek konumda ama etkilememesi için gerekli önlemleri güney Kıbrıs alacaktır diye düşünüyorum.
Hülya Polat - Güney Kıbrıs için doğal gaz kaynakları ekonomik krizi giderecek bir kurtuluş yolu olabilir mi?
İrsen Küçük - Elbette bir katkı sağlayacağı ekonomiye muhakkaktır. Tabii ki bu kaynağın çıkarılması, sürümü zaman alacak ve büyük yatırımlar gerektiren olaylardır. Güney Kıbrıs’ın bugünkü acil ekonomik sıkıntılarına hemen yanıt vermesini beklemek biraz sıkıntılı olur diye düşünüyorum. Tabii ki güneyde Rumlar yaşıyor, bu kaynaklar onlarındır demek mümkün değil, çünkü Kıbrıs’ta iki ortak toplum var ve 1960 anlaşmalarına göre bu kaynaklar Kıbrıslı Rumlarla Türkler’in müşterek malıdır. Tabii ki bu büyük zaman ve büyük yatırım isteyen bir konu. Güney Kıbrıs’ta ekonomik krizi çözecek aciliyette olmadığını görüyorum.
Hülya Polat - Yüzyılın projesi olarak adlandırılan su boru hattı projesinin yapımı başladı. Türkiye’den su nakli gerçekleşecek KKTC’ye proje bittiğinde. Bu projenin önemi nedir?
İrsen Küçük - 75 milyon metreküp kaliteli su gelmesi çok büyük katkı sağlayacaktır KKTC tarım ve ekonomisine. Yarısına yakını içme ve kullanım suyu olarak kullanılacak. Şimdi münavebeli veriliyor su. Proje tamamlandığı zaman evlerin yüzde 90’ında musluklardan temiz su akacak. Suyun yaklaşık yarısı da tarımda kullanılacak. Tarım için suyun hem kaliteli olması hem de istikrarlı bir şekilde gelmesi son derece önemli. Bu sayede uzun zamanlı ve planlı bir üretime destek verecek. Su kaynakları istikrarlı olmadığı için bugüne kadar KKTC’de uzun zamanlı projeler gerçekleştirilemedi. Pazar konusunda da sıkıntımız oluyor. Bu açıdan da önemli bir katkısı olacak. Tabii bu aslında Kıbrıs’ın geneline hizmet edebilecek bir proje. Bir barış, bir anlaşma ve Kıbrıs’ın yeniden bütünleşmesi sağlanırsa, Türkiye’den gelecek olan sudan güney Kıbrıs halkının da yararlanması mümkün olacak diye düşünüyorum.
Hülya Polat - Elektrik nakli de sözkonusu. Bu konudaki çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz? Bu projenin önemi nedir KKTC için?
İrsen Küçük - Türkiye’den gelecek olan su ve elektrik, ekonomiye, sanayi ve turizm sektörlerine büyük katkıda bulunacak. Bu katkı önce KKTC’ye olacak ama birleşme noktasına gelebilirsek Kıbrıs ekonomisinin, bütün Kıbrıs halkının yararlanacağı nimetler olacak. Görüşmelerin biran önce başlaması beklentisi ve arzusu içindeyiz. İki halkın da barışarak bütün Kıbrıs’a hizmet etmenin ve ekonomiyi düzeltmenin hepimizin görevi olması gerekir diye düşünüyoruz.
